استقبال کم‌رمق مردم از بزرگ‌ترین طرح خانه‌سازی ۴ دهه گذشته/ چرا نهضت ملی مسکن شکست خورد؟
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد و کارآفرینی خبرگزاری آنا، مهمترین وعده دولت سیزدهم از ابتدای کار تا کنون، وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی ظرف ۴ سال است؛ اما تا کنون این طرح در رقم یک ونیم ملیون واحد باقی مانده و به نظر نمی‌رسد بتواند رشد سریع تری داشته باشد.
این در حالی است که به نظر می‌رسد اجرای طرح نهضت ملی مسکن خیلی زود و در نخستین سال اجرای آن با مشکل روبه رو شده و بسیاری از کارشناسان معتقدند این طرح در ادامه نیز با شکست مواجه خواهد شد.
یکی از اصلی‌ترین علل عقب ماندن نهضت ملی مسکن از برنامه ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی، بدقولی بانک‌ها در اجرای آن است.
علی رغم اینکه آغاز اجرای طرح نهضت ملی مسکن (ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال دولت سیزدهم) با تصویب قانون جهش تولید مسکن در مجلس (شهریور ۱۴۰۰) همزمان شد،، اما این پشتوانه قانونی نتوانست نظام بانکی را مجاب به پرداخت تسهیلات کند.
**مدیرعامل سابق بانک مسکن: بانک‌ها حاضرند جریمه مالیاتی شوند ولی وام بلندمدت ساخت مسکن ندهند
محمود شایان مدیرعامل سابق بانک مسکن در یک سخنرانی با اشاره به داشتن ضمانت قانونی اجرای قانون جهش تولید مسکن و تنبیه بانک‌ها در صورت عدم اعطای تسهیلات مربوطه، اعلام کرد: برخی بانک‌ها می‌گویند حاضرند جرایم مالیاتی عدم اعطای تسهیلات نهضت ملی مسکن را پرداخت کنند، ولی تسهیلات بلند مدت و ۲۰ ساله به بخش مسکن ندهند.
یکی دیگر از علل عدم توفیق این طرح در اجرا، ندادن اراضی دولتی به وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن است؛ این در حالی است که آیت الله رئیسی رئیس جمهور بار‌ها در جلسات شورای عالی مسکن بر لزوم اجرای ماده ۱۰ قانون جهش تولید مسکن از سوی دستگاه‌های اجرایی برای واگذاری اراضی مازاد به وزارت راه و شهرسازی در راستای اجرای طرح نهضت ملی مسکن تأکید کرده است.
همچنین در بخشی از این مسیر، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی که از دولت قبل باقی مانده و به زعم بسیاری از کارشناسان، عامل عدم پیشرفت محسوس در اجرای نهضت ملی مسکن شمرده می‌شد، برکنار و محمود محمودزاده صندلی خود را به هادی عباسی اصل داد که تا کنون مشخص نیست تغییر معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی به عنوان راهبر نهضت ملی مسکن، تأثیری در پیشبرد این طرح خواهد داشت یا نه. هر چند که معاون جدید مسکن و ساختمان، عنوان قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح نهضت ملی مسکن را هم یدک می‌کشد.
از دیگر علل عدم پیشرفت نهضت ملی مسکن، عدم استقبال متقاضیان از واریز آورده‌های خود است؛ اگرچه گفته می‌شود با محموع متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن که از دولت دوازدهم به دولت سیزدهم منتقل شد، تعداد متغاضیان نهضت ملی مسکن به ۵ میلیون نفر می‌رسد که در سامانه طرح‌های حمایتی وزارت راه و شهرسازی ثبت نام کرده اند،، اما بر اساس آخرین آمار اعلامی بانک مرکزی، تعداد متقاضیانی که آورده ۴۰ میلیون تومانی اول را واریز کرده اند، ۳۳۳ هزار نفر معادل بیش از ۲۱ هزار میلیارد تومان است.
**مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن: انتظار ما از استقبال مردم از نهضت ملی مسکن بسیار بیش از این بود
سعید شیرزادی مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا درباره برنامه‌های این بانک در بخش مسکن اظهار کرد: گروه مالی بانک مسکن هم در تأمین مالی و اجرای طرح‌های مسکنی حمایتی به بانک مسکن کمک شایانی می‌کند. بانک مسکن تنها بانکی است که ظرفیت نهضت ملی مسکن را پیگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه سایر بانک‌ها در اجرای تکالیف خود در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن عقب ماندگی‌هایی دارند، یادآور شد: بانک‌های عامل اجرای قانون جهش تولید مسکن از اعطای تسهیلات به بخش مسکن و ساخت و ساز مصرفی إبا دارند.
شیرزادی با اشاره به پایین بودن تعداد افرادی که در نهضت ملی مسکن واریزی داشته اند و به ۵۰۰ هزار نفر هم نمی‌رسد، گفت: انتظار ما بسیار بیشتر از این تعداد بود؛ متأسفانه ورودی آورده‌های متقضایان به این طرح زیاد نیست.
وی با اشاره به سوددهی عملیاتی بانک مسکن بعد از ۱۰ سال زیان دهی ادامه داد: البته در دنیا انتظار نیست که بانک‌های توسعه‌ای مانند بانک‌های تجاری به سوددهی برسند لذا زیان ده بودن بانک مسکن امتیاز منفی برای این بانک دولتی و توسعه‌ای محسوب نمی‌شود.
این مقام مسئول بانکی افزود: یکی دیگر از برنامه‌های بانک مسکن برای توسعه ساخت و ساز، استفاده از روش‌های غیر بانکی و عمدتا بازار سرمایه محور است که در همین راستا ۳ صندوق زمین و ساختمان ایجاد شده بود که تا کنون ۲ صندوق زمین و ساختمان تسویه کرده و صندوق سوم نیز تا پایان آبان امسال با سرمایه گذاران و خریداران یونیت‌های سرمایه گذاری تسویه می‌کند و واحد‌های مسکونی را به مالکان تحویل خواهد داد.
**تولید مسکن «بازار سرمایه محور» به جای «بانک محور»
وی با بیان یانکه باید در آیین نامه اجرایی صندوق‌های زمین و ساختمان تغییراتی ایجاد شود تا این نهاد‌های بورسی بتوانند در خانه دار شدن مردم مؤثر باشند و دارندگان یونیت‌ها بتوانند در عمل به مالکان واحد‌های ساخته شده تبدیل شوند ابراز کرد: از دیگر اقدامات بانک مسکن در راستای تولید مسکن با ابزار بازار سرمایه عرضه مسکن در بورس کالاست، اما با توجه به متفاوت بودن قیمت ملک در هر شهر، منطقه، محله و حتی هر واحد با واحد دیگر، بعید است این روش به نتیجه برسد.
شیرزادی با اشاره به فروش متری مسکن در بورس گفت: با اسفتاده از ابزار اوراق سلف می‌توان فروش متری مسکن را تقویت کرد که می‌تواند به حفظ سرمایه‌های خُرد مردم برای خرید مسکن در بلند مدت منجر شود.
**حق با کیست؟ وزارت راه و شهرسازی یا بانک مرکزی و وزارت اقتصاد؟
در حالی که وزارت راه و شهرسازی از عدم همکاری بانک‌ها گلایه‌مند است، اخیر مهدی صحابی از مسئولان معاونت اعتبارات بانک مرکزی علت عدم همکاری بانک‌ها با طرح نهضت ملی مسکن و انجام نشدن تکالیف قانونی بانک‌ها در راستای اجرای قانون جهش تولید مسکن را تمرکز دولت سیزدهم بر کنترل خبق نقدینگی و عدم استفاده بانک‌ها از پول پر قدرت بانک مرکزی در شرایط کمبود منابع داخلی بانک هاست.
این مقام مسئول بانک مرکزی می‌گوید بانک‌ها در اجرای تکلیف قانونی خود مبنی بر تخصیص ۲۰ درصد از تسهیلات خود به بخش مسکن به دلیل آنکه از شرایط مالی مساعدی برخوردار نیستند و اگر از بانک مرکزی استقراض کنند، بیم رشد نقدینگی و خلق پول می‌رود، لذا تا کنون بانک مرکزی مانع از ورد بانک‌ها به بخش تسهیلات مسکن شده اند.
در برابر، منتقدان شبکه بانکی می‌گویند بانک‌ها در ۱۳ ماه دولت سیزدهم بیش از ۳ هزار هزار میلیارد تومان به بخش‌های بازرگانی و کوتاه مدت خصوصا سرمایه در گردش بانک‌ها تسهیلات داده اند؛ آیا تزریق این میزان نقدینگی به کشور، در رشد تورم مؤثر نیست؟
انتهای پیام/