منطقه نخجوان کلید اقتصاد آسیای مرکزی/ رونق اقتصادی در آذربایجان ایران

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادوکارآفرینی خبرگزاری آنا، نخجوان شهری صدهزار نفری در همسایگی شمال غربی ایران است که مساحت آن یک‌چهارم شهر تهران است.

این منطقه باوجود مساحت ۱۹۰ کیلومترمربعی، کلید معادلات اقتصادی آسیای مرکزی در آینده است. این محدوده ۵۰۰ هزارنفری فرودگاه مستقل دارد و حجم اقتصادش به یک میلیارد و ۲۳۷ دلار می‌رسد.

نخجوان در کنار دو نگاه تمدنی قرارگرفته است. به گفته کارشناسان تاریخ این منطقه ذوب در جغرافیای فرهنگی ایران است و در جهان نمای مرز‌های فرهنگ ایرانی قسمتی از این آداب‌ورسوم است. اشتراکات فرهنگی مانند نوروز، محرم، شب چله و عقاید مشترک مذهبی فرصت مناسبی را برای تجار هر دو طرف فراهم کرده است.

انطباق تمدنی به‌اندازه‌ای است که اگر مرز‌ها نامرئی شوند هیچ گیتی شناسی نمی‌تواند وجه افتراقی میان مردم این مناطق تعریف کند. تاجران زیادی از طرفین ارتباط اقتصادی میان ایران و این محدوده را گسترش داده‌اند.

صادرات از طرف ایران محصور در کالای خاصی نیست، اما عمده‌ی آن گاز، کاشی و سرامیک، محصولات پتروشیمی و غذایی است.

نخجوان به‌طور کامل برای تأمین گاز مصرفی خود به ایران وابسته است. گاز موردنیاز مصرفی این جمهوری از طریق انعقاد قرارداد مبادله انرژی بین ایران و باکو تأمین می‌شود. نخجوان منابع زیرزمینی ندارد و عمده‌ی برق خود را هم از ایران دریافت می‌کند.

تجارت چمدانی به نخجوان از طریق دو گمرک مرزی پلدشت و جلفا صورت می‌گیرد. در تعریف، به تجارت خرد و کوچک که در حد صندوق‌عقب یک ماشین و یا چند چمدان بار است، تجارت چمدانی گفته می‌شود که باوجود کوچک بودن نسبت به تجارت کلان کشور‌ها سالانه چندین میلیون دلار ارزآوری برای کشور دارد.

در حال حاضر تنها منطقه آزاد تجاری و صنعتی کشور که در مرز مشترک با جمهوری نخجوان و آذربایجان قرار دارد، منطقه آزاد ارس است.

منطقه آزاد ارس در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی، در مجاورت با کشور‌های ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان استقراریافته است. گردشگری به دلیل آب و هوا و مزیت‌های تجاری رونق خوبی دارد.

ارتباط ریلی میان ایران و نخجوان برقرار است، اما حجم تجارت میان مناطق مرزی در اندازه‌های توان بالقوه این دو کشور نیست.

یکی از مواردی که باید نگاه ویژه به آن داشت صفر کردن تعرفه گمرکی است تا حجم تجارت میان دو کشور افزایش پیدا کند.

بدیهی است بدون داشتن روابط پولی و بانکی مناسب، نمی‌توان مراودات بالای اقتصادی را در روابط دوجانبه انتظار داشت. در زمینه روابط پولی و بانکی، مشکلات چندی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها نداشتن بانک‌های مشترک برای توسعه این منطقه اقتصادی خاص است.

احداث کارخانه‌های مشترک نیز باید از برنامه‌های ارتباطی ایران و نخجوان باشد چراکه صادرات از این نقطه با توانایی‌های هوایی و سهولت قوانین بین‌المللی در صادرات آورده‌ی اقتصادی فراوانی برای ما خواهد داشت. به‌ویژه این‌که استان‌های هم‌جوار با نخجوان درزمینه‌ی تولید قطعات خودرو نیز توانایی دارند.

نخجوان همچنین این فرصت را برای ما ایجاد می‌کند که در هزینه‌ی حمل‌ونقل کالا بهینه رفتار کنیم و بازار استان‌های ارمنستان را که در هم‌جواری نخجوان قرار دارند نیازسنجی کنیم و با سرمایه‌گذاری روی تولید کالا‌های مدنظر ظرفیت‌های عمق راهبردی ایران را گسترش دهیم.

سوای مزایای اقتصادی فراوان افزایش سرمایه‌گذاری در منطقه آذری‌زبان، باید به این نکته دقت داشت که فعالیت گروه‌های خرابکار و پانترک در راستای اهداف تجزیه طلبانه کشور‌های خاص مانند ترکیه در این گستره جغرافیایی شدت گرفته است.

با این که این سبک عملیات‌ها و سیاست گذاری‌های جاه طلبانه‌ی کشور‌های همسایه مختص به امروز نیست و ریشه‌های تاریخی از زمان صفویه دارد، اما بهتر است که با ابزار‌های اقتصادی سوء نیت دشمن را خنثی کرد و از این فرصت نهایت استفاده را کرد.

** دالان زنگزور خواب پنبه دانه خوردن اردوغان

نخجوان امتداد راه ترکیه به سازمان دولت‌های ترک است که به‌وسیله‌ی استان سیونیک ارمنستان قطع‌شده است. اردوغان منطقه‌ی آسیای مرکزی را توران می‌نامد و درصدد این است که راهی میان ترکیه و کشور‌های ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و درنهایت چین ایجاد کند.

این مسیر رویایی را می‌توان جاده‌ی ابریشم ترکی نامید که فقط جنبه‌های اقتصادی نخواهد داشت. در اهداف احداث دالان تورانی ناتو یا دالان جعلی زنگزور، چند نکته وجود دارد.

اگر این دالان در ارمنستان ایجاد شود. پیوستگی سرزمینی ایران با ارمنستان را قطع می‌کند؛ و پای ناتو را در مرز‌های ایران باز می‌کند و همچنین ارتباط ایران با اروپا را برای همیشه قطع خواهد کرد.

در جنگ اخیر بین باکو و کشور ارمنستان بعد از شکست‌های پیاپی ارمنستان، کارشناسان ترکیه‌ای جشن گرفتند و طرح تهیه دوغ با یک سطل ماست و آب به پهنای دریا را در مورد دالان زنگزور که قرار بود ترکیه را به چین وصل کند رونمایی کردند، اما خیلی زود آرمان‌های نوعثمانی گرایانه اردوغان به پایان رسید با مانور زودهنگام نیرو‌های نظامی ایران مسئله فعلاً کن لم یکن در نظر گرفته‌شد و آتاتورک کوچک به خواب زمستانی رفت.

یکی از موضوعاتی که در این دولت با جدیت پیگیری می‌شود افزایش حجم تجارت با کشور‌های همسایه است که ازجمله‌ی آن می‌توان به سو‌آپ گازی ایران و ترکمنستان، کریدور بین‌المللی حمل‌ونقل شمال جنوب (INSTC) بین بمبئی هند و آستارا خان روسیه و بندرعباس ایران و سوآپ نفتی بین ایران و قزاقستان اشاره کرد.

بستر‌های سخت افزاری برای تغییرات بنیادین اقتصادی در منطقه‌ی اوراسیا به وضوح دیده می‌شود، اما ساز و کار نرم افزاری همانطور که گفته شد مهیا نیست. ارتباط اقتصادی مردم نخجوان و ایران ریشه در ضرب سکه‌های ساسانی در ضراب خانه «نخچیوان» را دارد و رابطه فرهنگی مناطق آذربایجان ناگسستنی است و ارتباط فرهنگی باعث شده است که این دو کشور در یک مسیر حرکت کنند که با تدابیر اقتصادی به سمت تعالی خواهد رفت.

انتهای پیام/