انعکاس نور نبوی در آینه شعر فارسی/ شاعران ایران زمین در وصف حضرت محمدمصطفی (ص) چه گفته‌اند؟
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، شعر فارسی تنها شکل بومی به تمام معنا برای تجلی زیبایی‌های موجود در اخلاق و سیره پیامبر(ص) است؛ چون از معدود اشکال هنری بیان احساسات و درونیات است که خلاف سایر هنرها مانند آثار نمایشی و فیلم، موجودیت خود را از دیگر جاها وام نگرفته و ساختار و قالب‌های مشخص و قاعده‌مندی نظیر غزل، قصیده، رباعی و دوبیتی دارد که علاوه بر این، شعر نو هم گاهی روایتگر اوصاف پیامبر(ص) بوده است.
سیمای پیامبر اسلام به ویژه در آثار شاعرانی که سبک عرفانی دارند، بیشتر نمایان شده و اکثر آنها معمولا قبل از آغاز دفتر شعری خود بعد از آوردن نام خدا از حضرت محمد(ص) و ائمه اطهار یاد می‌کنند.
در ادبیات کهن فارسی، شاعران بنام و مشهور زیادی ارادت قلبی و احساس خالصانه خود را درباره پیامبر(ص) در قالب شعر بیان کردند که شامل حافظ، سعدی، مولانا، جامی، سنایی، محتشم کاشانی، ناصر خسرو، ملک‌الشعرای بهار و .... بسیاری از شاعران دیگر می‌شوند.
در این مطلب بخش‌هایی از اشعار این شاعران نامی که به نوعی مدح و نعت نبی مکرم اسلام(ص) نیز محسوب می‌شود و به آن اشعار نبوی هم می‌گویند، مرور می‌کنیم.
مهمترین شعری که همیشه از پیامبر(ص) گوشه ذهنمان داریم و به یاد می‌آوریم، مربوط به غزل لسان الغیب حافظ شیرازی با این ابیات است:
ستاره‌ای بدرخشید و ماهِ مجلس شد
دل رمیده ما را رفیق و مونس شد
نگارِ من که به مکتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه مسئله‌آموزِ صد مُدَرِّس شد
سعدی؛ استاد سخن و یکه‌تاز عرصه شعر فارسی و نثر مسجع نیز با این ابیات ارادت قلبی خود را به پیامبر(ص) ابراز کرده است:
ماه فرو ماند از جمال محمد (ص)
سرو نباشد به اعتدال محمد (ص)
قدر فلک را کمال و منزلتى نیست
در نظر قدر با کمال محمد (ص)
وعده دیدار هر کسى به قیامت
لیله اسرى شب وصال محمد (ص)
آدم و نوح و خلیل و موسى و عیسى
آمده مجموع در ظلال محمد(ص)
عرصه گیتى مجال همت او نیست
روز قیامت نگر مجال محمد (ص)
مولانا نیز با ابیاتی که خوانندگان مشهوری آن را بازخوانی کردهاند و برای ما آشناست، این چنین پیامبر(ص) را ستوده است:
هر نفس آواز عشق می‌رسد از چپ و راست
ما بفلک می‌رویم عزم تماشا کراست
ما بفلک بوده‌ایم یار ملک بوده‌ایم
باز همانجا رویم جمله که آن شهر ماست
خود ز فلک برتریم وز ملک افزون تریم
زین دو چرا نگذریم؟! منزل ما کبریاست
گوهر پاک از کجا! عالم خاک از کجا!
بر چه فرود آمدیت؟ بار کنید این چه جاست؟
بخت جوان یار ما، دادن جان کار ما
قافله سالار ما فخر جهان مصطفاست
عطار نیشابوری نیز در بخشی از اشعار خود به ماجرای معراج حضرت محمد(ص) اشاره کرده است:
یک شبی در تاخت جبریل امین
گفت ای محبوب رب العالمین
صد جهان جان منتظر بنشسته‌اند
در گشاده دل به تو در بسته‌اند
سنایی غزنوی، متولد قرن پنجم و ششم هجری و جزو شاعرانی است که بعضی معتقدند برای اولین بار مضامین عرفانی را وارد شعر خود کرده نیز شعری در مدح پیامبر سروده است:
روحی فداک ای محتشم لبیک لبیک ای صنم
ای رای تو شمس‌الضحی وی روی تو بدرالظلم
مایه ده آدم تویی میوۀ دل مریم تویی
همشهری زمزم تویی یا قبلة الله فی العجم
دانم که از بیت‌اللهی شیری بگو یا روبهی
در حضرت شاهنشهی بوالقاسمی یا بوالحکم
عبدالرحمن جامی، متولد قرن نهم هجری و مؤلف کتاب «بهارستان» نیز با ابیات زیر محبت خود نسبت به اهل بیت را ابراز کرده است:
مصطفایی به صفای دو رخ و لعل تو آل
ابرو و خال سیاه تو هلال است و بلال
صورت بینی ِسیمین تو اشک نبی است
که رُخت گشته دو نیمه است ازو ماه مثال
طرف رویت به خط سبز بود لوح کلیم
که برو کرده یدالله رقم آیات جمال
ناصر خسرو قبادیانی صاحب کتاب‌های متعدد از جمله زادالمسافرین نیز اشعاری برای پیامبر(ص) سروده است:
گزینم قرآن است و دین محمد
همین بود ازیرا گزین محمد
یقینم که من هردوان را بورزم
یقینم شود چون یقین محمد
به طور کلی، شاعران شعر کلاسیک و معاصر همچون افضل الدین بدیل خاقانی شروانی، امیری فیروز کوهی، اخوان ثالث، شهریار، مهرداد اوستا، حمید سبزواری، احمد عزیزی، سعیدی کیاسری، علی معلم و... هریک به نحوی محبت خود را نسبت به اهل بیت بیان کردند و این چشمه همواره جوشان است.
انتهای پیام/