درس‌های زندگی در شعر حافظ
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا از کاشان، عبدالرضا مدرس‌زاده در جمع استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان در مراسم بزرگداشت روز حافظ اظهار کرد: انسان معاصر در جهان امروز با پدیده جهانی‌شدن و توسعه و تکنولوژی درگیر است. این توسعه و تکنولوژی همراه شده با معضلات و تهدید‌ها و ناهنجاری‌ها. انسان امروز همه انرژی خود را صرف کرده برای فراهم کردن امکانات زندگی و مقدمات راحتی و خوشی؛ اما نحوه درست زیستن را فراموش کرده است.
وی افزود: حافظ اگرچه با نصیحت پذیرفتن و نصیحت کردن میانه خوبی ندارد؛ اما اشعار او پر است از تعالیم اخلاقی و پند‌ها و اندرز‌هایی که به طور غیرمستقیم بیان می‌کند و برای سعادت جوانان مفید است. او باید‌ها و نباید‌های زندگی را به زبانی زیبا بیان می‌کند تا خواننده نکته‌سنج از آن درس زندگی بیاموزد. پیام‌های حافظ به زندگی امروزی معنا و مفهوم می‌دهد و به آدمی آرامش و دوستی و مدارا می‌آموزد.
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان ادامه داد: یکی از معضلاتی که زندگی انسان‌های امروز را به خود درگیر کرده جنگ بین کشورهاست. جنگ، خشونت و ظلم تنها چیزی بوده که حافظ با آن مخالف است. حافظ آسایش دو جهان را در گرو مدارا با دشمنان می‌داند:«آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا» حافظ از عشق می‌گوید و مروت البته نه آن عشقی که امروزه جوانان را بیشتر درگیر یاس و ناامیدی و افسردگی کرده؛ بلکه عشقی که پایان ناامیدی و عبوسی و نگرانی‌هاست اگر در نظرگاه حافظ بنشینی جهان امروز محتاج عشق ورزیدن است از نظر او وقتی عشق در جهان حاکم باشد دیگر از آزار و اذیت و جنگ و خونریزی خبری نخواهد بود. «دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ/ که رستگاری جاوید در کم‌آزاری است»
مدرس‌زاده گفت: اگر به دیوان حافظ نظری داشته باشیم متوجه می‌شویم که از هنر‌های حافظ رندی و ملامتگری است «راز درون‌پرده ز رندان مست پرس/ کائن حال نیست زاهد عالی‌مقام را» او با آوردن نقش رند در اشعارش و توصیف خصوصیات رندی درس‌های بسیاری به انسان امروز می‌دهد. رندان و ملامتیان گروهی بودند که در برابر تظاهر و ریاکاری زاهدان تن به ملامت می‌سپارند و از بدگویی مدعیان نمی‌رنجند به عیب دیگران توجه نمی‌کنند و از عیب‌جویی پرهیز می‌کنند از نظر آنها خلوص نیت و صفای باطن مهم است.
وی عنوان کرد: هیچ شکی نیست که مدارا و ترک و تعصبات مذهبی نیز ازجمله خصوصیات رندان است حافظ به همه فرقه‌های مذهبی و ادیان دید مثبت دارد و به پیروان صادق و عالم آن احترام می‌گذارد با این کار به انسان امروز درس تسامح و تساهل فکری می‌دهد و آنها را به جای جنگ و‌های مذهبی به صلح و مدارا دعوت می‌کند او اختلاف و جنگ‌های بین ادیان مختلف را به رسمیت نمی‌شناسد. «ترسم که روز حشر عنان بر عنان رود/ تسبیح شیخ و خرقه رند شراب‌خوار»
این محقق و حافظ‌پژوه مطرح کرد: انسان امروز به دلیل پدیده تکثر ادیان به راحتی نمی‌تواند دین خاصی را برگزیند و سایر ادیان را نادیده بگیرد حافظ راه‌حل این مسئله را هم ارائه داده است او می‌گوید در خرابات و مسجد نور خدا را می‌بیند یعنی حقیقت را در هر کجا و هر لباسی دیدند باید بپذیرند. «جنگ هفتاد و ملت همه را عذر بنه/، چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند/ شکر ایزد که میان من و او صلح افتاد/ صوفیان رقص‌کنان ساغر شکرانه زدند»
مدرس‌زاده بیان کرد: با توجه به اینکه امروز جهان را ظلم و جور در برگرفته حافظ سعی می‌کند به مخاطب بیاموزد که جهان را زیبا و پرنشاط ببینیم او می‌گوید هدیه خداوند نظام احسن است و پر از زیبایی است. «خوش‌آمد گل و زان خوش‌تر نباشد/ که در دست به جز ساغر نباشد» این‌گونه حافظ یاس و ناامیدی را از انسان امروز می‌زداید و فضای شعرش را پر از امید و نشاط و خشنودی می‌کند او تلاش می‌کند در اوج گرفتاری‌ها و سختی‌های زمانه جرقهٔ امید در دل مخاطب روشن کند و به او دل خوشی دهد.«از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت/ عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی»
وی توضیح داد: حافظ یکی از دلایل یاس و ناامیدی انسان‌ها را فراموش کردن خدا می‌داند او در سراسر اشعارش انسان را به خدا باوری تشویق می‌کند و نیاز اساسی انسان امروز را اعتقاد به خداوند می‌داند، زیرا خداوند سرچشمه مهر و محبت است. «هر دو عالم یک فروغ روی اوست/ گفتمت پیدا و پنهان نیز هم»
انتهای پیام/