چرا صنعت هستهای روسیه از تحریمهای اروپا در امان است؟
به گزارش گروه دیگر رسانههای خبرگزاری آنا، «برنامه اتمی روسیه مستلزم پاسخ قویتر جامعه بینالمللی، از جمله تحریمها علیه صنعت هستهای روسیه و سوخت هستهای آن است.» با این عبارات، ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین خشم خود را از جهان در ماه اوت پس از گلولهباران نیروگاه هستهای زاپوریژیا در توییتر منتشر کرد.
خواسته او محقق نشد. از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین، اتحادیه اروپا هفت بسته تحریمی را برای تضعیف اقتصاد روسیه و کاهش توانایی آن برای تأمین مالی جنگ تصویب کرده است. تحریمها بر شخصیتها، زغالسنگ و سایر سوختهای فسیلی جامد، فولاد، آهن و سایر محصولات تأثیر گذاشت. اما صنعت هستهای روسیه تحت تأثیر قرار نگرفت.
این موضوع در مورد آخرین بسته تحریمی که هفته گذشته اجرایی شد نیز صدق میکند. این شامل محدودیتهای تجاری اضافی و سقف قیمتی برای نفت است. اما هنوز چیزی در مورد واردات اورانیوم روسیه و فناوری هستهای روسیه وجود ندارد، اگرچه بسیاری در اتحادیه اروپا خواستار آن هستند که این شامل پارلمان اروپا نیز میشود.
پیش از این در بهار، نمایندگان مجلس با اکثریت بزرگ به «تحریم کامل فوری واردات نفت، زغالسنگ، سوخت هستهای و گاز روسیه» رأی داده بودند و خواستار «پایان دادن همکاری با شرکتهای روسی در پروژههای هستهای موجود و جدید، از جمله در فنلاند، مجارستان و بلغارستان، جایی که کارشناسان روسی میتوانند با کارشناسان غربی جایگزین شوند.
تحرکات مشکوک سربازان، پوتین میخواهد سلاح هستهای را آزمایش کند؟
دولتهای کشورهای اتحادیه اروپا، لهستان، ایرلند، استونی، لتونی و لیتوانی اخیراً خواستار همین موضوع شدند. دولت فدرال آلمان نیز به بحث در شورای نمایندگان ملی ملحق شد، همانطور که سون گیگلد، وزیر امور اقتصادی ایالاتمتحده به تیم روزنامهنگاری تحقیق اروپا تأیید کرد: «ما دوست داشتیم به وابستگی خود به روسیه برای تمام منابع انرژی پایان دهیم. از جمله اورانیوم. ما چندین بار این پیشنهاد را مطرح کردهایم، اما متأسفانه باید بپذیریم که تصمیمگیری درباره تحریمها به اتفاق آرا اتخاذ میشود.»
صلح سبز: بند ناف را به کرملین ببرید
دلیل این مقاومت را میتوان در یک کلمه خلاصه کرد: وابستگی. یکی از دیپلماتهای درگیر به Investigate Europe گفت: «کمیسیون اروپا هرگز این پیشنهاد را نداده است، زیرا تأثیر آن بر برخی از کشورهای شرقی عضو اتحادیه، که به شدت به زیرساختها و فناوری روسیه وابسته هستند، بیشتر از خود روسیه خواهد بود.»
به گفته آریادنا رودریگو از Greenpeace Europe، مخالفت اصلی از مجارستان و بلغارستان بود زیرا آنها فعالیت میکنند و حتی در حال توسعه رآکتورهای روسیه هستند. رودریگو گفت: «اگر دولتهای اتحادیه اروپا برای پایان دادن به جنگ جدی هستند، باید بند ناف صنعت هستهای اروپا را به کرملین قطع کنند و در عوض بر تسریع در صرفهجویی در انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر تمرکز کنند. نادیده گرفتن تجارت هستهای، حفرهای در تحریمهای اتحادیه اروپا ایجاد میکند، حفرهای آنقدر بزرگ که یک تانک میتواند از آن عبور کند.»
مرجع اتحادیه اروپا Euratom گزارش داد که تجارت اورانیوم به تنهایی سالانه حدود ۴۵۵ میلیون یورو برای اقتصاد روسیه به ارمغان میآورد. بر این اساس، در سال ۲۰۲۱ اپراتورهای هستهای اتحادیه اروپا حدود ۲۱۰ میلیون یورو برای واردات اورانیوم طبیعی از روسیه و ۲۴۵ میلیون یورو دیگر برای واردات اورانیوم از قزاقستان پرداخت کردند، جایی که استخراج معادن توسط شرکت دولتی روسی روس اتم کنترل میشود و در این کشور فعالیت میکند. یک روش به ویژه برای محیطزیست مضر است.
براساس گزارش سالانه اوراتوم در سال ۲۰۲۱، این مقدار ۴۰ درصد از کل نیازهای اتحادیه اروپا را برآورده میکند. وابستگی به سوخت هستهای روسیه در اروپای شرقی، جایی که ۱۸ نیروگاه هستهای توسط روسیه طراحی شدهاند و به فناوری و خدمات روسیه متکی هستند، و همچنین عناصر سوختی که توسط Rosatom عرضه میشود، بیشترین میزان را دارد.
هر کدام دو رآکتور در بلغارستان و فنلاند، چهار رآکتور در مجارستان و اسلواکی و شش رآکتور در جمهوری چک وجود دارد. در ماه اوت، دولت مجارستان همسایگان اتحادیه اروپا را غافلگیر کرد و تصمیم گرفت که کنگلومرا Rosatom را برای ساخت دو راکتور هستهای دیگر روسیه بسازد. مانند شرکت گاز گازپروم، روس اتم به کرملین به عنوان ابزار قدرت در سیاست خارجی انرژی خدمت میکند.
نقش فرانسه
بسیاری از دولتها، به ویژه فرانسه، به شدت از آلمان خواستهاند وابستگی خود به گاز طبیعی روسیه را رها کند. اما دولت مکرون حتی یک کلمه در مورد وابستگی خود به اورانیوم تولید روسیه صحبت نکرد. طبق گزارش لوموند، فرانسه به طور متوسط حدود ۲۰ درصد اورانیوم خام مورد نیاز خود را از قزاقستان وارد میکند.
هانری پروگلیو، مدیرعامل سابق تأمینکننده برق دولتی فرانسوی EDF، که هنوز هم عضو هیئت مشاوران بینالمللی Rosatom است، از ارتباط نزدیک بین صنایع هستهای فرانسه و روسیه حمایت میکند. میشل ریواسی، نماینده سبز فرانسه در پارلمان اروپا، گفت: «اگر رئیسجمهور مکرون از آقای پروگلیو میخواست استعفا دهد، مطمئناً این کار را انجام میداد. اما اصلاً این خواسته نبود. او گفت که فرانسه نه تنها به واردات اورانیوم وابسته است، بلکه به تصفیه زباله و بسیاری دیگر از خدمات هستهای نیز وابسته است.
از سوی دیگر، کریستوف گرودلر، نماینده پارلمان اروپا از گروه لیبرال Renew، که شامل حزب ماکرون نیز میشود، از کنار گذاشتن فعالیتهای هستهای از تحریمهای اتحادیه اروپا حمایت میکند.
تنوع در مقابل وابستگی
حداقل یکی از کشورهایی که تاکنون به منابع اورانیوم روسیه و فناوری هستهای روسیه وابسته بودهاند، به نظر میرسد برای درخواست تحریمها علیه صنعت هستهای روسیه آماده است: فنلاند. در یکی از نشستهای سفرای اتحادیه اروپا در اردیبهشتماه که بسته ششم تحریمها مطرح شد، موضوع تحریمها علیه بخش انرژی هستهای نیز مطرح شد.
بر اساس گزارش دیپلماتیک یک هیئت ملی درباره این نشست، در آن گفتگوها، لهستان، آلمان، اتریش، استونی و لیتوانی از این ایده حمایت کردند، در حالی که فنلاند پذیرای این پیشنهاد بود.
دیپلمات ارشد دیگری که در مذاکرات شرکت کرد، خاطرنشان کرد که تحریم صنعت هستهای روسیه تنها در درازمدت میتواند رخ دهد: قبل از آن، فناوریها باید تطبیق داده شوند، مهندسان آموزش ببینند و منابع عرضه متنوع شوند. اگر تحریمها علیه اورانیوم روسیه اعمال میشد، دورههای اجرایی بسیار طولانی باید اعمال میشد تا برای همه کشورهای عضو قابل قبول باشد. این دیپلمات اظهار داشت: “آنقدر طولانی که مضحک باشد.”
شرکت انرژی سوئدی Vattenfall ثابت کرد که راه دیگری وجود دارد. در اوایل ۲۴ فوریه، روزی که روسیه به اوکراین حمله کرد، هیئتمدیره آن تصمیم گرفت تمام واردات اورانیوم از روسیه را فعلاً متوقف کند و واردات از کانادا و استرالیا را جایگزین آن کند.
منبع: عصر اقتصاد
انتهای پیام/۴۱۲۹/
انتهای پیام/