جهان در آستانه فصلی جدید از رقابت غول‌های صنعت فضایی/ سنگ تمام چینی‌ها در ایستگاه فضایی تیانگونگ
به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، اخترشناسان و فیزیکدانان بر این باور هستند که فعالیتهای فضایی چین در ایستگاه تیانگونگ، می‌تواند آن را به رقیبی جدی و مدعی برای ایستگاه تبدیل کند.
در اوج جنگ سرد، تحقیقات گسترده همانند صحنه‌ای دراماتیک در جنگ قدرت، پس از دوران هسته‌ای میان آمریکا و روسیه عمل کرد. این تنش نقطه آغازی برای یک مسابقه فضایی میان کشور‌ها شد، فناوری‌های جدید را رقم زد، آژانس‌های فضایی را تشکیل داد و اساس پیشرفت‌های آینده را در این زمینه شکل داد.
سنگ تمام در ایستگاه فضایی تیانگونگ با «کاخ آسمانی»
اما میان آمریکا و روسیه که هر دو برای مدت طولانی از غول‌های صنعت فضایی محسوب می‌شوند، مسابقه فضایی امروز یک رقیب جدید دارد. در اواخر سال جاری، چین در ایستگاه فضایی تیانگونگ که به معنای «کاخ آسمانی» است به عنوان اولین ایستگاه فضایی مستقل خود، سنگ تمام خواهد گذاشت. اداره ملی فضایی چین بیش از یک دهه پیش، فاز اول ایستگاه را با چند ماژول راه‌اندازی کرد و اکنون ساخت ایستگاه با اضافه شدن کابین آزمایشگاهی، سومین و آخرین ماژول مورد نیاز برای تکمیل ایستگاه T شکل فشرده به پایان خواهد رسید. چینی‌ها می‌گویند ایستگاه تیانگونگ ماجراجویی‌ترین تلاش فضایی این کشور خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
قوانین پیچیده و محدودکننده، سد راه دانش‌بنیان‌ها برای ورود به صنعت فضایی ایران
مأموریت ماهواره خیام چیست؟/ دانش‌بنیان‌ها در اولویت دریافت اطلاعات ارسالی از ماهواره خیام +فیلم
برخلاف ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) که به لطف مجموعه‌ای از کشور‌های دیگر و آژانس‌های فضایی آن‌ها به وجود آمده، تیانگونگ تنها ایستگاه فضایی مستقلی خواهد بود که در حال بهره‌برداری است. شاهکاری که به احتمال زیاد تنش‌های ژئوپلیتیکی را در صنعت فضایی افزایش می‌دهد. توانایی ایجاد و پشتیبانی از چنین وسیله‌ای در مدار، اغلب بازتابی از قدرت و نفوذ جهانی یک ملت است. با این حال، رزومه شرکت‌های فضایی موفق چین، شاید قوی نباشد، اما در دهه‌های منتهی به ساخت «تیانگونگ»، به طرز شگفت‌انگیزی پر شده است. در اواخر قرن بیستم، چین پنجمین کشوری بود که توانست پرتاب ماهواره موفقیت‌آمیزی داشته باشد.
عزم راسخ چینی‌ها برای افزایش دامنه فعالیتهای تحقیقاتی در فضا
جدیدترین آتشی که به عزم شدید آن‌ها دامن می‌زند در این است که چگونه علم فضایی با توسعه از جمله امنیت ملی چین، پیشرفت اقتصادی و ابتکارات علمی و آموزشی عمومی آن‌ها در هم آمیخته شده است. به گفته کرولیکوفسکی، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه علم و فناوری میزوری «اگرچه این همیشه صادق نبوده است، اما رهبران چین برای مدت طولانی به فعالیتهای فضایی چشم دوخته‌اند.»
بخش عمده‌ای از فشار اولیه چین برای سرمایه‌گذاری زمان و منابع در صحنه فضا، تا حدی ناشی از آینده‌نگری بین‌المللی و انزوا از برنامه‌های فضایی گذشته بود؛ به ویژه در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ این کشور با چالش‌های داخلی و اقتصادی زیادی مانند سرنگونی سیاست‌های مالی و فرهنگی که رشد و تجارت جهانی را به چالش می‌کشید مواجه بود. اما چین به سرعت متوجه شد که بخش فضایی درآینده به حوزه‌ای بسیار مهم تبدیل می‌شود. کرولیکوفسکی معتقد است که «سال‌های آینده چنین تعهد مشتاقانه و خودکفایی نسبت به اکتشافات فضایی پیشرفته‌تر یکی از دلایلی خواهد بود که دستاورد‌های چین و گاهی شکست‌های آن را در کانون توجه قرار می‌دهد.»
در سال‌های اخیر، فشار دیوانه‌وار چین برای افزایش دامنه فعالیتهای فضایی‌اش، منجر به ایجاد یک شبکه ناوبری ماهواره‌ای قوی برای رقابت با سیستم جی‌پی‌اس پشتیبانی‌شده از سوی آمریکا، یک کاوشگر بدون سرنشین به سمت مریخ و اولین سفینه برای کاوش در سمت دوردست شده است.
ایستگاه فضایی کاملاً مستقل؛ سکوی پرتابی برای تلاش‌های آینده
همزمان صنعت فضای تجاری این کشور شروع به شکوفایی خواهد کرد، زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های خصوصی شروع به پرتاب وسایل نقلیه جدید مانند فضاپیما‌های حامل بار و سایر ماهواره‌ها کرده‌اند. یک ایستگاه فضایی کاملاً مستقل می‌تواند به‌عنوان سکوی پرتابی برای تلاش‌های آینده عمل کرده و انجام تحقیقات علمی در ارتفاعات جدید از جمله پیشبرد هدف دیرینه چین برای فرود آوردن تایکونوردان(همتای چینی فضانوردان ناسا) روزی بر روی ماه را تسهیل کند. در حالی که ایستگاه دروازه‌ای برای بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده خواهد بود، «تیانگونگ» بسیار کوچک و ظریف، خدمه کمتری نسبت به ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهد داشت، با وجود این محدودیت‌ها، کشتی همچنان فضای کافی برای انجام آزمایش‌های علمی بسیار مهم خواهد داشت.
همراه با ماژول دوم و سوم که به تازگی اضافه شده است، یک آزمایشگاه فشرده نیز ارسال شد که در آن محققان قادر خواهند بود آزمایش‌های ریزگرانشی و همچنین سایر تحقیقات فیزیک و فناوری هوافضا را برای اکتشافات انسانی انجام دهند. «تیانگونگ» همچنین به چین اجازه می‌دهد تا مشارکت‌های سودمند متقابل را با سایر کشور‌ها کشف کند. هنگامی که این ایستگاه وارد عمل شد، بیش از هزار آزمایش را در طول عمر خود پشتیبانی خواهد کرد که بسیاری از آن‌ها از سوی محققان سراسر جهان ارسال شده است.
جاناتان مک داول، اخترفیزیکدان در مرکز اخترفیزیک هاروارد و اسمیتسونیان در کمبریج، ماساچوست و یک مورخ فضانوردی، منتظرند که بدانند این ایستگاه تا چه اندازه از Xuntian، تلسکوپ ایستگاه فضایی چین(CSST) پشتیبانی می‌کند. در حالی که گفته می‌شود Xuntian همتای تلسکوپ فضایی هابل است، زیرا میدان دید آن ۳۰۰ برابر بیشتر از رصدخانه ۳۲ ساله خواهد بود. به گفته مک داول «در واقع بیشتر شبیه تلسکوپ فضایی روم نانسی گریس ناسا است. این نسل جدید تلسکوپ‌ها به یک‌باره به منطقه بسیار بزرگ‌تری از آسمان نگاه می‌کنند، شاید با جزئیات کمتر نسبت به تلسکوپ هابل یا جیمز وب. درواقع نقشه مناطق بزرگی از آسمان را ترسیم می‌کند، به جای اینکه به چیز‌هایی که از قبل می‌دانید آن‌جا هستند، توجه و یا به نوعی با دقت بررسی کند.»
مدتی طول می‌کشد تا هر دو تلسکوپ آماده بهره‌برداری باشند، اما بسیاری از پروژه‌های چین از یک الگوی عمدی برای تکرار آن‌چه قبلاً به دست آمده پیروی کرده و از درس‌های آموخته شده توسط رقبا برای پیشرفت و بهبود خود استفاده می‌کنند. طرح‌های خود این تلسکوپ برای مثال، از بیرون، ایستگاه تیانگونگ یک کپی تقریباً یکسان از ایستگاه فضایی میر روسیه است که نزدیک به ۱۵ سال در مدار زنده ماند و سپس در سال ۲۰۰۱ بر فراز اقیانوس آرام جنوبی فرود آمد. بازوی رباتیک ۲۰ پا که می‌تواند ماژول‌های مختلف را به اطراف حرکت دهد و همچنین از سایر فعالیتهای پرواز فضایی پشتیبانی کند. از آن‌جایی که جو زمین با زباله‌های ساخته شده توسط انسان شلوغ‌تر می‌شود، اگر آژانس فضایی این کشور بخواهد از اکتشافات فضایی پایدار حمایت کند، مشکلات گذشته چین در مورد بقایای موشک‌های کنترل نشده نیز باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در حالی که هیچ برنامه عمومی در مورد نحوه رسیدگی این کشور به این نگرانی‌ها در آینده وجود ندارد، این کشور هنوز اولین و تنها کشوری است که فناوری‌های آزمایشی کاهش زباله‌های فضایی را آزمایش می‌کند.
منع ناسا از همکاری با چین
در حال حاضر، ناسا از همکاری با چین یا سرمایه‌گذاری‌های متعلق به چین از جمله تأمین بودجه و هرگونه مشارکت عملیاتی دیگر منع شده است. همکاری آینده بین تیانگونگ و ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز بسیار بعید است، زیرا هرگونه تلاش علمی بین‌المللی حداقل تا حدی توسط آمریکا هدایت می‌شود.
مک داول معتقد است که «با توجه به تمایل آمریکا برای به عهده گرفتن مسئولیت عملیات بین‌المللی خود، چین ممکن است از پیوستن به شراکتی که واشنگتن از آن عقب‌نشینی کرده، محتاط باشد؛ با این حال این ایستگاه برای بسیاری از شرکای بین‌المللی که چنین برنامه‌های فضایی جامعی ندارند، بسیار جذاب است. نه تنها کشور‌های در حال توسعه که می‌خواهند به شیوه‌ای کوچک‌تر یا در نقش حمایتی مشارکت کنند، بلکه کشور‌های بزرگ اروپایی نیز می‌توانند زمینه‌های مختلف صنعت فضایی همکاری جذابی با چین بیابند.»
در حالی که این کشور ممکن است در اتخاذ باید‌ها و نباید‌های شیوه‌های فضایی مسئولانه عقب باشد بسیاری از جامعه سیاسی و علمی خوش‌بین هستند که با افزایش حضور چین در کیهان، آن‌ها شروع به تسخیر آن خواهند کرد. به گفته مک داول «با گذشت زمان و با بزرگ شدن آن‌ها به‌عنوان یک قدرت فضایی، چین از نظر شهروند فضایی خوب نیز به بلوغ می‌رسند.»
انتهای پیام/4144/110
انتهای پیام/