سازمان شانگهای چیست و چرا پیوستن ایران به این سازمان اهمیت دارد؟
گروه سیاست- زهرا کریمی- سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک سازمان بین دولتی منطقه‌ای برای همکاری‌های چند جانبه امنیتی و اقتصادی، در سال ۱۳۸۵ تأسیس شد.
ابتدا این سازمان برای حل مسائل مرزی ایجاد شده بود، ولی سپس مسائل سیاسی و اقتصادی نیز در دستورکار آن قرار گرفت.
بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و قدرت گرفتن هژمونی آمریکا، جهان از نظام دو قطبی به سمت تک قطبی حرکت کرد، اما به مرور با قدرت گرفتن کشور‌های دیگر در چارچوب پیمان‌ها و سازمان‌های مختلف نظام تک قطبی به چالش کشیده شد.
سازمان‌های منطقه‌ای جایگاه مهمی در ایجاد نظم جهان چندقطبی برعهده دارند و در چارچوب همین سازمان‌های منطقه‌ای است که بسیاری از مشکلات کشور‌ها حل شده و سلطه غرب بر آن‌ها کاسته می‌شود؛ ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در زمان‌های مختلف با عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای و انعقاد پیمان‌های مهم با کشور‌های تأثیرگذار تلاش کرده است تا جایگاه خود را در این نظم نوین جهانی، یافته و سهم خود را در نظام بین‌الملل ایفا کند.
سازمان همکاری شانگهای یکی از این سازمان‌های منطقه‌ای تأثیرگذار است که با هدف برقراری موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، ایجاد شده است.
با افزایش فعالیت این سازمان اهمیت ترانزیتی در منطقه نیز افزایش یافته و در نتیجه وابستگی به منابع مالی غرب کاهش می‌یابد. ضمن اینکه رد گسترده دلار که یکی از اهداف پیمان شانگهای است، منجر به تغییرات تکتونیکی در ساختار اقتصاد جهانی خواهد شد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضویت دائم این سازمان در آمد؛ این رویداد مهم در سیاست خارجی ایران نقطه عطفی در ارتقای مناسبات نهادی با کشور‌های عضو شانگهای و همچنین توسعه روابط سیاسی، اقتصادی، تجاری و امنیتی با همسایگان خواهد شد.
تحقق این امر برای تهران، بنا به دلایل و عوامل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی پانزده سال به طول انجامید، بنابراین موقعیت پیش روی جمهوری اسلامی فرصتی است که باید بسیار غنیمت شمرده شود.
بیست و دومین نشست سران کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر سمرقند ازبکستان برگزار شده است، اهمیت این اجلاس از این جهت است که سازمان همکاری شانگهای باید وارد مرحله جدیدی از توسعه شده و نقش خود را در شکل‌گیری نظم جهانی چند قطبی چندین برابر افزایش دهد.
از سوی دیگر این نشست، اولین نشست سران سازمان همکاری شانگهای پس از آغاز جنگ اوکراین است و بنابراین تصمیماتی که در آن اتخاذ می‌شود، نقش مهمی در سیاست‌ها و تعاملات کشور‌های شرکت‌کننده و نحوه مقابله آن‌ها با چالش‌های موجود در منطقه دارد.
ایران نیز به عنوان یک بازیگر فعال و کنش‌گر منطقه‌ای مسلما نقش حائز اهمیتی در این نشست خواهد داشت. گنجاندن ایران در سازمان همکاری شانگهای، بازار‌ها و فرصت‌های جدیدی برای گسترش پتانسیل تسویه ارز‌های ملی برای کشور به‌وجود می‌آورد و به لطف عضویت ایران در سازمان شانگهای، این سازمان پل ارتباطی با منطقه قفقاز جنوبی پیدا خواهد کرد.
حجت‌الاسلام رئیسی نیز در رأس هیأتی بلندپایه با هدف حضور در اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی شانگهای به سمرقند سفر کرد که در این سفر ۱۸ تا ۲۲ سند همکاری بین ایران و ازبکستان در زمینه‌های مختلف به ویژه در بخش‌های انرژی، گمرکی، تجاری و ترانزیت کالا که از قبل آماده شده بود، در سفر رئیس‌جمهور به این کشور امضا شد.
از مجموع ظرفیت‌های بالای سازمان اقتصادی شانگهای، دو شاخص اصلی انرژی و مسیر‌های انتقال کالا یعنی ترانزیت برای جمهوری اسلامی از اولویت بالایی برخوردار است. ظرفیت دالان بین‌المللی شمال - جنوب و شرق به غرب ایران نیز از ظرفیت‌های بسیار مهم ایران است که بر ظرفیت‌های این سازمان می‌افزاید.
عضویت در سازمان شانگهای موجب می‌شود تا با صدور انرژی به سایر کشور‌های عضو مانند چین، هند، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان سهم بالایی در صادرات انرژی به ایران اختصاص یابد.
در اجلاس شانگهای ازبکستان، مهمانان زیادی از حدود ۱۹ کشور به عنوان ناظر و مهمان ویژه دعوت شدند که دیدار و رایزنی رئیس‌جمهور و مقامات ایرانی با مقامات هر یک از آن‌ها و به خصوص مقامات ازبکستانی در چارچوب روابط دوجانبه موجب امضای سند‌های همکاری مختلف، افزایش تعاملات و تقویت روابط و تبادلات تجاری ایران با کشور‌های عضو این سازمان شد.
سیاست خارجی دولت سیزدهم از ابتدای تشکیل دولت برپایه تاکید و گسترش مراوده و تعامل با کشور‌های منطقه و به خصوص کشور‌های همسایه بوده است و دولت به جای داشتن نگاه به غرب و انتظار کشیدن در خصوص اینکه کشور‌های غربی و آمریکا چه تصمیمی برای ایران خواهند گرفت و تصمیم‌سازی براساس آن، تعاملات سازنده با کشور‌های همسو و دارای منافع مشترک را در دستورکار خود قرار داده است که عضویت جمهوری اسلامی در سازمان همکاری شانگهای نیز در همین راستا تعریف می‌شود؛ علاوه بر آن سطح روابط کشور با همسایگان نسبت به گذشته بیش از پیش افزایش یافته و این افزایش کاملا محسوس بوده است.
امید است تا با توافقات تجاری حاصل از این سفر مهم رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در حاشیه اجلاس شانگهای، شاهد اتفاقات خوب و گره‌گشا در معیشت و اقتصاد کشور بوده و جایگاه و قدرت ایران در منطقه و جهان مستحکم‌تر و مسجل‌تر از گذشته شود.
انتهای پیام/۴۱۶۴/
انتهای پیام/