فصلنامه‌ای برای توسعه و ترویج دانش «برنامه درسی»/ فرآیند اخذ درجه علمی نشریات چه مشکلاتی دارد؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ در آخرین به‌روزرسانی سامانه ارزیابی نشریات دانشگاه آزاد اسلامی، رتبه مجله Curriculum Research دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر از امتیاز ۷۹ به ۸۶ و از درجه B به درجه A ارتقا یافت. این نشریه به صورت فصلنامه و از سال ۱۳۹۸ با مدیرمسئولی بتول فقیه آرام و سردبیری علیرضا عراقیه منتشر می‌شود.

تاکنون هشت جلد از این مجله علمی دانشگاه آزاد اسلامی که با محور روانشناسی، مشاوره، علوم تربیتی و زمینه‌های وابسته منتشر می‌شود، چاپ و در اختیار علاقه‌مندان به این حوزه علمی قرار گرفته است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با علیرضا عراقیه سردبیر مجله Curriculum Research دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر به گفت‌وگو نسشسته و چگونگی فعالیت و نشر این فصلنامه را جویا شده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: فصلنامه «برنامه درسی» از چه زمانی و با چه هدفی شکل گرفت؟

عراقیه: نشریه علمی تحقیقات برنامه درسی که به زبان انگلیسی با عنوان Curriculum research از سال ۱۳۹۸ موفق به اخذ مجوز از کمیسیون تعیین اعتبار نشریات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر است.

اهداف شکل‌گیری این نشریه «کمک به بسط، توسعه و ترویج دانش برنامه درسی در کشور»، «کمک به ارتقای سطح دانش و آگاهی مدیران و سیاست‎گذاران در حوزه تعلیم و تربیت»، «توسعه سازمان‎یافته دامنه تعاملات بین‎المللی صاحب نظران داخل و خارج کشور با توجه به انتشار مقالات به زبان انگلیسی»، «کمک به احراز جایگاه و هویت تخصصی ـ حرفه‎ای مناسب برای صاحب نظران و محققان این رشته در کشور» و «معرفی پژوهش‌های نوین و الگو‌های جدید در حوزه‌های برنامه ریزی درسی، یادگیری، آموزش، تدریس و مسائل تخصصی مرتبط به این مولفه‌ها در علوم تربیتی بوده است.

نشریه علمی تحقیقاتی برنامه درسی با شاپا آنلاین بین المللی به شماره ۲۷۱۷-۳۴۲۹ در طول بیش از دو سال فعالیت خود موفق به ارتقای امتیاز شده و به ترتیب از سال ۱۳۹۸ به امتیاز C و سال ۱۳۹۹ امتیاز B و در نهایت در آخرین ارزیابی سازمان مرکزی دانشگاه ازاد اسلامی نیز با تلاش گروهی اعضای نشریه از امتیاز ۷۹ به ۸۶ و از درجه B به درجه A ارتقا پیدا کرده است. مقالات این مجله در سامانه‌های داخلی مانند پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی «پرتال جامع علوم اسلامی»، نورمگز و سامانه‌های بین‌المللی مانند ROAD، Google Scholar، EBSCO Information Services نمایه می‌شود.

آنا: اعضای فصلنامه متشکل از چه افراد و گروه‌هایی هستند؟

عراقیه: سردبیری نشریه این‌جانب عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر و از اعضای هیئت مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران و مدیرمسئول «دکتر بتول فقیه آرام» عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر است.

نظر به اینکه زبان تخصصی مجله به زبان انگلیسی است، اعضای هیئت تحریریه نشریه گروهی متشکل از اعضای هیات علمی برجسته دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور هستند. شورای دبیران این نشریه عبارت هستند از محمود مهرمحمدی دانشگاه تربیت مدرس، رضوان حکیم زاده از دانشگاه تهران، علیرضا صادقی از دانشگاه علامه طباطبایی، مجید علی عسگری از دانشگاه خوارزمی، محبوبه عارفی از دانشگاه شهید بهشتی، قلتاش از دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرودشت، پروین صمدی از دانشگاه الزهرا (س)، علی اکبر خسروی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، محمد نوریان از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، محسن ضرغام هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، و Anne Phelan از دانشگاه بریتیش کلمبیا، Norlia Goolamally از دانشگاه آزاد مالزی و Saedah Binti Siraj از دانشگاه مالایا، مدیر اجرایی حسین زاهدی و ویراستار تخصصی ابوطالب سعادت شامیر هستند.

آنا: مخاطب شما چه گروه‌هایی هستند؟

عراقیه: اهداف و چشم‌انداز اصلی نشریه Curriculum research آن است که برای خبرگان، اعضای هیئت علمی، پژوهشگران دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزشی و محققان علوم تربیتی و معلمان برنامه‌ای پویا و تعاملی ارائه کند تا به این وسیله بتوانند دانش خود را به اشتراک گذاشته و آخرین تحقیقات خود را در زمینه برنامه‌های درسی به ویژه با تاکید بر پرورش روحیه پرسشگری، پرورش خلاقیت، پرورش روحیه علمی، پرورش حس زیباشناسی، پرورش قابلیت‌های مدنی/ شهروندی، پرورش قابلیت‌های میان فرهنگی، پرورش تفکر نقاد، پرورش دین باوری (معنویت)، پرورش هویت‌های چندگانه در این نشریه به چاپ برسانند.

آنا: تاکنون چند شماره از فصلنامه چاپ شده یا در دست چاپ است؟

عراقیه: دو سال از چاپ نشریه می‌گذرد و در این دو سال هشت شماره از نشریه با بیش از ۵۲ مقاله چاپ شده که این تعداد تا پایان سال ۲۰۲۲ به تعداد ۷۲ مقاله خواهد رسید و از زمان اخذ مجوز تا آخرین ارزیابی نشریات سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی این مجله از روند افزایش ارتقای کیفی و امتیاز برخوردار بوده و بعد از دو سال در رتبه A نشریات دانشگاه قرار گرفته است.

آنا: نحوه پذیرش مقاله در فصلنامه و اصول ارسال آن‌ها چگونه است؟

عراقیه: نحوه پذیرش مقاله صرفاً از طریق سامانه نشریه به آدرس https://curriculumresearch.islamshahr.iau.ir/ بوده و میانگین زمان نخستین تصمیم‌گیری درباره مقالات ارسالی یک هفته از زمان ارسال توسط نویسندگان بوده و میانگین زمان داوری مقالات پنج هفته و نوع داوری نیز دوسو کور است و تلاش این نشریه بر اساس اخلاق حرفه‌ای و علمی بر آن است تا فرایند بررسی، داوری و اعلام نتیجه حداکثر ظرف دو ماه صورت بگیرد. پیشنهاد می‌‌شود در راستای چابکی فرایندها‌ی بررسی، داوری و پاسخگویی به پژوهشگران گرامی، نسبت به رعایت نکات و دستورالعمل‌های نشریه به ادرس فوق، اهتمام لازم را داشته باشند.

آنا: چه کسانی می‌توانند مقاله ارائه دهند (با چه درجه علمی) و اولویت با چه کسانی است؟ معیار‌های درج چیست؟

عراقیه: اعضای هیئت علمی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، معلمان و محققان حوزه علوم تربیتی به ویژه در زمینه مطالعات برنامه درسی می‌توانند مقالات خود را برای این نشریه از طریق سامانه ارسال کنند. مقاله باید اصیل، حاصل پژوهش محققان و نویسندگان مقاله بوده و. مقالات واصله پس از داوری کامل و اصلاحات لازم در صورت تأیید به چاپ می‌رسد. سیاست نشریه، انتخاب برترین مقالات و سرعت بخشیدن به فرآیند داوری است تا در اسرع زمان نتایج داوری به نویسندگان اعلام شود. در این بین بررسی و چاپ مقالات دانشجویان از پایان‌نامه یا رساله دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در اولویت است.

مقالاتی که شامل ویژگی‌های «نظریات جدید در زمینه مطالعات برنامه درسی آموزش عمومی و آموزش عالی»، «الگو‌های نوین طراحی برنامه‌های درسی»، «الگو‌های جدید در زمینه اجرای برنامه‌های درسی» و «نظریات تغییر و اصلاح برنامه‌های درسی» باشند از امتیاز برخوردار خواهند بود.

برنامه آینده فصلنامه Curriculum research چیست؟

عراقیه: با توجه به اینکه نشریه در دو سال اخیر درای روند ارتقای امتیاز را داشته و در ارزیابی شهریور ۱۴۰۱ دانشگاه آزاد اسلامی رتبه A را کسب کرده است، گام بعدی اعضای هیئت تحریریه فصلنامه اخذ امتیاز علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده و سپس با توجه به ظرفیت نشریه و برخورداری از اعضای شورای دبیران متخصص از داخل و خارج از کشور و زبان نشریه (انگلیسی)، تلاش خواهد شد تا زمینه نمایه‌های بین‌المللی SCOUPS مهیا شود.

آنا: مشکلات پیش روی فصلنامه تحقیقات برنامه درسی را برشمارید؟

عراقیه: یکی از مسائل بسیار جدی این نشریه و نشریات تازه تأسیسی که با مجوز کمیسیون تعیین اعتبار نشریات علمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت خود را آغاز می‌کنند، آن است که این نشریات جهت حرکت بر اساس ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و اخذ درجه علمی به شدت نیازمند دریافت مقالات حاصل از پژوهش‌های اصیل هستند.

در این میان اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های دولتی به دلیل نداشتن امتیاز علمی نشریات تازه تأسیس دانشگاه أزاد اسلامی نسبت به ارسال مقالات خود به این نشریات بی رغبت بوده و استقبال نکرده و دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی نیز براساس مفاد آیین نامه پیش دفاع ملزم به ارائه مقالات خود به نشریات دارای امتیاز علمی وزارتین برای شرکت در پیش دفاع هستند؛ بنابراین این نشریات از طرفی باید نسبت به جذب مقالات اصیل اقدام و از طرفی ضوابط و آیین نامه‌های موجود اجازه این کار را نمی‌دهند؛ البته نشریات تازه تأسیس بسته به امتیاز کسب شده از دانشگاه آزاد اسلامی دارای امتیاز نمره در مرحله دفاع دانشجویان هستند؛ اما موضوع آن است که برای شرکت در فرایند پیش دفاع مقالات حتماً باید در مجلات دارای درجه علمی وزارتین چاپ شود؛ بنابراین اکثر دانشجویان ترجیح می‌دهند هردو مقاله خود را در مجلات دارای رتبه علمی وزارتین چاپ کنند.

این فرایند مانع جدی در انتشار به موقع نشریات دارای امتیاز از دانشگاه آزاد اسلامی در راستای ورود به مرحله ارزیابی وزرات عتف و اخذ درجه علمی است که در سطح سازمان مرکزی نیاز به آسیب‌شناسی دارد.

انتهای پیام/۴۰۶۲/