توسعه خطوط مترو در دستور کار مدیریت شهری/ عطش تهران در حوزه حمل‌ونقل چه سرانجامی خواهد داشت؟
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-میثم نامنی؛ توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک تهران یکی از اصلی‌ترین مطالبات شهروندان تهرانی است و شهرداران در صورتی موفق توصیف می‌شوند که توانایی توسعه این حوزه را داشته باشند. طی دوره گذشته، تنها تکمیل خطوط موجود مترو پایتخت در اولویت بوده است؛ آن هم با انتقادات بسیار ناشی از کمبود ایمنی خطوط افتتاح شده!
به تعبیری حتی یک کیلومتر تونل برای افتتاح خط جدید کنده نشد و این در صورتی است که مترو تهران باید ۱۱ خطی باشد. طرح جامع ریلی هم برای توسعه این ۱۱ خط به تصویب رسیده است و متروی تهران باید به این نقطه برسد؛ با توسعه ۴ خط باقیمانده، پایتخت به شهر دسترسی پذیرتری تبدیل خواهد شد و حمل و نقل عمومی به همه نقاط می‌رسد.
یکی از این خطوط، خط ۱۰ مترو است که یک مسیر غربی-شرقی در محدوده شمال تهران محسوب می‌شود و از ایستگاه وردآورد در غرب و خط ۵ مترو آغاز شده و به شمال محله تهرانپارس در محدوده قنات‌کوثر ختم می‌شود. یکی از ویژگی‌های خط ۱۰ این است که جابه‌جایی مسافران در منطقه ۲۲ را به‌خوبی پوشش می‌دهد و منطقه‌ای که محدوده گردشگری تهران است و نیز پیش‌بینی می‌شود، بیشترین پذیرش و افزایش جمعیت را در بین مناطق ۲۲ گانه داشته باشد.
به تعبیر دیگر با توسعه خط ۱۰، از بار مسافران خط ۵ که در حال حاضر شامل شهروندان حوالی ایستگاه صادقیه و ارم سبز است، کاسته می‌شود و به نظر می‌رسد شهرداری تهران طی یک سال اخیر برنامه‌های توسعه‌ای برای این خطوط در سر دارد.
آغاز تونل‌کشی برای خط ۱۰ مترو
عملیات اجرایی احداث خط ۱۰ متروی تهران همزمان با انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین شهرداری و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) آغاز شده است و جرثقیل‌ها در ضلع شمال‌غربی دریاچه شهدای خلیج‌فارس (دریاچه چیتگر)، قطعات بزرگی را به پایین گودالی که حفر شده، منتقل کردند تا در اعماق زمین منطقه ۲۲ تهران، مونتاژ دستگاه غول پیکر TBM (دستگاه حفاری تونل مکانیزه) صورت بگیرد. این گودال با ستون‌ها و پایه‌های آهنی قطور، مهار شده و کارگاهی مجهز برپا کرده تا مسیر دسترسی غرب به شرق تهران و برعکس تسهیل شود.
توسعه دو خط جدید در دستور کار مدیریت شهری جدید
به تازگی علیرضا زاکانی شهردار تهران در مورد آخرین اقدامات و برنامه‌های شهرداری تهران برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی طی گفت‌وگویی اظهار کرد: «عملیات خط ۱۰ مترو را آغاز به کار کردیم و کارگاه به دستگاه TBM (دستگاه حفاری تونل) تجهیز شد و تفاهم‌نامه‌های آن هم به تنظیم رسید. خط ۱۱ مترو هم گام بعدی شهرداری است که به لطف الهی برنامه داریم تا توسعه مترو محقق شود؛ توسعه مترو زمان‌بر است و بهره‌برداری از خط ۱۰ حداقل ۳ الی ۴ سال طول می‌کشد.»
تکمیل ۷ خط متروی راه‌اندازی شده در اولویت
شهردار تهران همچنین در آیین انعقاد این تفاهم‌نامه همکاری گفت: «اهمیت، سرعت و تسهیل در بهره‌مندی از مترو در حوزه حمل‌ونقل شرایط بسیار خوبی را برای ما فراهم کرده است. اولویت قطعی ما تکمیل ۷ خط فعلی است، اما خط ۱۰ شرایط ممتازی دارد که اولا باعث گره‌گشایی از منطقه ۲۲ می‌شود که سرانه پایین با ظرفیت جمعیت‌پذیری بالا دارد؛ ضمن اینکه ۶ منطقه شهر از این خط بهره‌مند خواهند شد و قابلیتی برای سایر خطوط ما رقم می‌زند. بعد از این، احداث مسیر خط ۱۱برای ما مهم است تا در آینده نزدیک این خط را نیز اجرایی کنیم. در فاز اول خط ۱۰، ۲ دستگاه حفاری TBM فعال می‌شود و در فاز دوم ۳ دستگاه به‌کار گرفته خواهد شد که امکان گسترده‌ای را فراهم می‌کند و فاز اول امسال و فاز دوم سال آینده آغاز خواهد شد.»
کیفیت تامین مالی برای خط ۱۰ مترو
برآورد‌ها حاکی است، برای تکمیل ۷ خط مترو، ۷۰ هزار میلیارد تومان و برای تکمیل ۴ خط باقیمانده ۲۳۰ هزار میلیارد تومان احتیاج است و شهرداری تهران در برنامه‌ریزی‌های خود قرار است با رفع گلوگاه‌های مالی این کار را تا سال ۱۴۰۵ انجام دهد. زاکانی استفاده از فضا‌های اطراف ایستگاه‌های مترو را یکی از راهکار‌های مؤثر در تامین منابع مالی موردنیاز این بخش عنوان کرده است.
روند کار چگونه است؟
سیدحسین هوش‌السادات، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) نیز در مورد روند کار بیان کرده: «پس از مونتاژ نخستین دستگاه حفار مکانیزه، در ادامه مونتاژ دستگاه دوم انجام می‌شود. این‌گونه دستگاه‌ها در ۲ مسیر مقابل هم، شامل یک مسیر به سمت میدان کتاب و یک مسیر به سمت وردآورد، حفاری فاز یک خط ۱۰مترو را انجام می‌دهند.»
تکمیل ۴ ساله مترو تهران با به‌کارگیری انواع روش‌های تأمین مالی
مسعود درستی مدیرعامل شرکت متروی تهران با اشاره به تکمیل و احداث خطوط جدید مترو در تهران اظهار کرده: «تفاهم نامه‌هایی را در این راستا به امضا رسانده‌ایم که در بستر آن‌ها باید از طریق راهکار‌های مختلف، منابع مالی غیرنقدی را بدون آنکه از ظرفیت نقدی و فعلی شهرداری تهران استفاده کنیم، به کار گیریم.»
وی با بیان اینکه به دنبال این هستیم که از طریق روش‌های تأمین مالی مختلف متروی تهران را در مدت ۴ سال تکمیل کنیم، اظهار کرد: «ظرف سه ماه آینده در ذیل تفاهم نامه‌های به امضا رسیده برنامه‌های خوبی را اجرا می‌کنیم تا بتوانیم از طریق ایجاد ظرفیت‌های تأمین منابع مالی سرمایه‌های خوبی را به خطوط مترو تزریق کنیم.»
البته درستی درباره روند تکمیل خطوط ۶ و ۷ متروی تهران نیز گفت: «اگر بتوانیم TOD را در شهر تهران راه اندازی کنیم، بسیاری از معضلات و مشکلات مالی ما برطرف می‌شود؛ زیرا هم اکنون در تمامی نقاط جهان از این تکنیک استفاده می‌شود. هم اکنون تکمیل خط ۷ متروی تهران به آخر رسیده و بانک شهر نیز پای کار آمده و قرار است در بستر یک ضرب‌الاجل، تکمیل خط ۶ را انجام دهد. در حال حاضر مونتاژ و حفاری خط ۱۰ متروی تهران آغاز شده است و امیدواریم تا پایان سال بتوانیم کلید اولیه کار را بزنیم.»
تونل کشی برای توسعه ۴ خط جدید مترو
مسعود درستی مدیرعامل مترو در گفت‌وگو با خبرنگار آنا بیان کرد: مدیریت شهری فعلی روی کیفیت تاکید دارد و ما به دنبال افزایش راندمان هستیم و می‌خواهیم بیشتر و به شکل مطلوب‌تری از داشته‌هایمان استفاده کنیم.
او افزود: به نظر می‌رسد زیر ۵۰ درصد از داشته‌هایمان استفاده می‌کنیم؛ اما در مدیریت جدید تلاش می‌کنیم کیفیت را بالا ببریم. در آینده ۴ خط خواهیم ساخت که در گذشته برای هیچ کدام حتی یک متر تونل کشیده نشده است.
برای ایمنی خطوط جدید نگران نباشید
درستی با اشاره به وضعیت ایمنی خطوط افتتاح شده تاکید کرد: زمانی به دلیل وابستگی در بحث سیگنالینگ نگرانی‌هایی داشتیم و تصور می‌کردیم ممکن است برخی شرکت‌هایی که قبلا با ما کار می‌کردند، دیگر حضور نداشته باشند، اما در حال حاضر نگرانی نداریم و ۴ شرکت در کشور داریم که رقابت جدی با هم دارند.
مدیر عامل مترو تهران ادامه داد: به نظر می‌آید در شبکه مترو تهران و کلانشهر‌ها دیگر نگرانی برای ایمنی نخواهیم داشت.
وی با اشاره به وضعیت قطار‌های ملی گفت: ما در صنعت ساخت واگن در ابتدای راه هستیم و اولین بار است که می‌خواهیم، صفر تا صد قطار را در کشور بسازیم.
مدیر عامل مترو افزود: دور از ذهن نیست که ما در ابتدای کار از ظرفیت بیرون استفاده کنیم و در آینده از خارج وارد نکنیم و از ظرفیت داخلی استفاده کنیم.
درستی تاکید کرد: بیش از ۸۵ درصد توانایی ساخت واگن به لحاظ تامین قطعات داریم و تلاش می‌کنیم با ظرفیت سنجی از حداکثر ظرفیت بومی استفاده کنیم.
او اضافه کرد: حدود ۳ سال برای رسیدن به قطار ملی نیاز به زمان داریم و پس از آن ما توانایی ساخت ۲۵۰ واگن در آینده را خواهیم داشت.
توسعه خطوط جدید مترو پس از وقفه طولانی
تهران این روز‌ها در حصار ترافیک و عدم دسترسی به حمل و نقل عمومی گرفتار شده است. طی سالیان گذشته تنها تکمیل خطوط موجود مترو در دستور کار بوده که آن هم جسته و گریخته صورت پذیرفته و با ناکامی و سستی‌هایی نیز همراه بوده است. تا جایی که رئیس شورای شهر دوره پنجم مدیریت شهری با لحن اعتراضی عنوان می‌کند: «حتی یک کیلومتر تونل مترو ساخته نشد»!
با این حال در مدیریت شهری جدید و پس از یک‌سال از دوره کاری زاکانی، آغاز عملیات عمرانی یک خط مترو یعنی خط ۱۰ مترو کلید خورده است و ۴ خط دیگر هم در دست اقدام است. به نظر می‌رسد، با وجود استمرار تنگنای مالی در خیابان بهشت، تهرانیان ظرف ۳ سال آینده که بخش زیادی از این خطوط تکمیل خواهد شد، با پایتخت متفاوتی در حوزه حمل‌ونقل مواجه خواهند بود.
با این وجود، به نظر می‌رسد آن حوزه از مدیریت شهر تهران که همچنان عطش شدیدی به منابع مالی و برنامه‌های توسعه‌ای دارد و همچنان از بی‌توجهی مدیران قبلی رنج می‌برد، حوزه حمل‌ونقل باشد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/