چرا از میکرو و نانو زمین‌لرزه‌ها در وقوع زلزله استفاده نمی‌شود؟/ بی‌اعتنایی به حریم گسل در ساخت‌وساز‌ها
قاسم خسروی مدیر گروه دانشکده مخاطرات محیطی دانشگاه آزاد اسلامی لنجان در گفتوگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا با اشاره به مرور خاطرات تلخ زمین‌لرزه بوئین‌زهرا و فردوس اظهار کرد: دهم شهریور سال ۱۳۴۱ سالگرد زمین‌لرزه بوئین‌زهراست که در آن حدود ۱۲ هزار نفر از هم‌وطنان کشته شدند و حدود ۲ هزار و ۷۰۰ زخمی بر جای گذاشت. درست در همین روز، سال ۱۳۴۷ زمین‌لرزه فردوس به وقوع پیوست که حدود ۱۰ هزار نفر از مردم در آن روز کشته شدند.
وی با بیان اینکه زمین‌لرزه‌ها ارتباط تنگاتنگی با گسل‌ها در ایران مرکزی دارند، عنوان کرد: در ایران مرکزی ده‌ها گسل اصلی و فرعی وجود دارد که قابلیت ایجاد زمین‌لرزه‌های کوچک و بزرگ رادارند. مسئله قابل‌توجه، نسبتِ میان گسل‌ها و شهر‌ها در ایران مرکزی است. گرچه که قابلیت ایجاد زمین‌لرزه‌ها و حریم گسل، امری شناخته‌شده است؛ اما به نظر می‌رسد هنوز حریم گسل‌ها در ساخت‌وساز‌ها چندان جدی گرفته نمی‌شود. امروزه در همین شهر تهران می‌توان ساختمان‌های زیادی را پیدا کرد که در حریم گسل‌های فعال یا شاخه‌های فرعی‌تر آن ساخته‌شده‌اند.
مدیر گروه دانشکده مخاطرات محیطی دانشگاه آزاد اسلامی لنجان با بیان رابطه‌ای چندبعدی میان شهر‌ها و گسل‌ها گفت: مطالعات جدید در دانشگاه اصفهان نشان می‌دهد که اتفاقاً گسل‌های فعال جذابیت زیادی برای کانون‌های مدنی و جمعیتی در ایران مرکزی دارند و این امر به‌واسطه متغیر‌های واسطه‌ای مانند منابع آب، ایجاد چشم‌انداز و زمین فرم‌ها، ایجاد راه‌ها و شبکه ارتباطی و تعداد دیگری از متغیر‌ها انجام می‌شود؛ بنابراین رابطه میان شهر‌ها و گسل‌ها رابطه پارادوکسی‌کال دوطرفه است که باید به‌دقت آن را مورد مداقه و مکاشفه قرارداد.
خسروی با اشاره به پیش‌بینی زلزله‌ها در سال‌های قبل بیان کرد: سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در پیش‌بینی زلزله‌ها انجام‌گرفته و روش‌های متعددی مانند تکنیک‌های سنجش‌ازدوری (حرارتی، راداری) آب‌شناختی، آب‌شناختی- شیمیایی و ژئوفیزیکی ابداع‌شده که هرکدام می‌تواند وقوع زمین‌لرزه‌ها را با قابلیت اعتمادی نه‌چندان دقیق پیش‌بینی کند؛ اما این پیش‌بینی‌ها معمولاً با عدم قطعیت‌های زیاد زمانی، مکانی و بزرگا(اندازه وقوع زلزله) همراه‌اند که باعث می‌شود از اعتبار آن‌ها کاسته شود.
وی ادامه داد: تلاش‌هایی برای استفاده از میکرو زمین‌لرزه‌ها، نانو زمین‌لرزه‌ها و استفاده از سنسور‌های ویژه برای رصد ارتعاش زمین در مقیاس‌های کوچک نیز از سوی برخی از استادان و مؤسسات طراحی‌شده که غالباً به دلیل تأمین نشدن بودجه به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار نگرفته است.
مدیر گروه دانشکده مخاطرات محیطی دانشگاه آزاد اسلامی لنجان با اشاره به گزارش موسوم به «سند سندای» تشریح کرد: برنامه راهبردی بین‌المللی سازمان ملل متحد در کاهش ریسک مخاطرات در گزارش منتشره‌ای موسوم به سند سندای که در سال ۲۰۱۵ تدوین‌شده و تا سال ۲۰۳۰ به دولت‌ها، جوامع و سازمان‌های بین‌المللی پیشنهادشده، دارای چهار اولویت اصلی بوده است. جالب آنکه هر چهار اولویت بر مفهوم ریسک، متمرکز هستند. این امر گویای آن بوده که تجربه جهانی در چند دهه اخیر آرام‌آرام از رویکردی حادثه محور به رویکردی آینده محور تبدیل‌شده است. به‌عبارت‌دیگر به‌جای تمرکز بر رخداد یک پدیده، بیشتر نگاهی معطوف به آینده همراه با افزایش قابلیت پیش‌بینی و افزایش تاب‌آوری شهر‌ها موردتوجه قرارگرفته است.
انتهای پیام/۴۱۲۱/
انتهای پیام/