پارکینسون چیست و چرا یک بیماری مغزی خطرناک است؟
به گزارش خبرگزاری آنا، وقتی اسم پارکینسون به گوش‌مان می‌خورد ناخودآگاه دچار استرس زیادی می‌شویم! هیچ کسی دوست ندارد توانایی حرکتی و کنترل اعضای بدن خودش را از دست بدهد. پارکینسون هم درست شبیه به آلزایمر یکی از رایج‌ترین بیماری‌های حال حاضر در دنیای امروزی است. تا جایی که بیش از 10 میلیون نفر در سرتاسر دنیا با پارکینسون دست و پنجه نرم می‌کنند. این عارضه سیستم عصبی را تحت سلطه خودش درمی‌آورد و اعصاب تمامی قسمت‌ها را درگیر می‌کند. ما امروز قصد داریم تا نگاه دقیق‌تری به پارکینسون، علائم، درمان و راه‌های پیشگیری از آن داشته باشیم. پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. (منبع: adelaide)
پارکینسون چیست؟
پارکینسون یا همان Parkinson’s disease که به اختصار به آن PD هم گفته می‌شود یک اختلال مغزی است که سیستم عصبی را درگیر می‌کند. در نتیجه این اختلال فردِ درگیر حرکاتی ناخواسته یا غیر قابل کنترل را تجربه می‌کند. از لرزش شدید گرفته تا انقباض در بدن و حتی مشکل در تعادل و هماهنگی.
یک عارضه تخریب کننده سیستم عصبی یا همان neurodegenerative که اکثرا بر نورون‌ها یا همان اعصاب تولیدکننده دوپامین تاثیر می‌گذارند. این اعصاب دوپامینرژیک در قسمتی از مغز که به آن ماده سیاه(substantia nigra) گفته می‌شود قرار گرفته‌اند.
علت ظهور این بیماری در فرد چیست؟
علت بروز بیماری پارکینسون تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده و متخصصین و دانشمندان بر این باور هستند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در روند بیماری تاثیرگذارند.
اما به طور کلی نشانه‌ها و علائم این بیماری زمانی ظاهر می‌شوند که سلول‌های عصبی دچار اختلال شده یا به طور کلی می‌میرند. این سلول‌های عصبی در ناحیه‌ای از مغز که وظیفه کنترل حرکات را بر عهده دارند قرار گرفته‌اند. به این ناحیه Basal Ganglia گفته می‌شود.
در حالت طبیعی این نورون‌ها وظیفه تولید یک ماده شیمیایی به اسم دوپامین را در مغز بر عهده دارند. در نتیجه زمانی که این اعصاب آسیب ببینند دوپامین کمتری در مغز ترشح می‌کنند که در نهایت منجر به مشکلات حرکتی مرتبط با پارکینسون می‌شوند.
دانشمندان همچنان نمی‌دانند که چه چیزی باعث مرگ نورون‌ها می‌شود.
فاکتورهای موثر در شکل‌گیری بیماری پارکینسون
از فاکتورهای موثر در افزایش احتمال بروز این عارضه می‌توانیم به سن، وراثت، جنسیت و قرار گرفتن در معرض سموم خطرناک اشاره کنیم.
سن
خطر بروز این بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود. تا جایی که هر چقدر به میانسالی و پیری نزدیک می‌شوید ریسک و خطر ابتلا به آن افزایش پیدا می‌کند. معمولا این بیماری نزدیک به سن 60 سالگی یا بیشتر خودش را نشان می‌دهد. در نتیجه افراد جوان به ندرت این بیماری را تجربه می‌کنند.
وراثت
اگر یکی از اعضای خانواده‌تان به پارکینسون مبتلا شده باشد احتمال اینکه شما هم درگیر این بیماری شوید بسیار زیاد است. با این حال این احتمال زمانی قوی‌تر می‌شود که تعداد افراد مبتلا به PD بیشتر از یک نفر باشد.
جنسیت
طبق آمار مردان در معرض خطر بیشتری نسبت به زنان قرار دارند.
قرار گرفتن در معرض سموم
قرار گرفتن مداوم و همیشگی در معرض سموم و آفت کش‌های خطرناک می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
بیماری پارکینسون چه علائمی دارد؟
درست مانند بسیاری دیگر از بیماری‌ها، علائم پارکینسون هم در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. همچنین علائم ابتدایی می‌توانند شدت بسیار کمی داشته باشند و حتی نظر شما را جلب نکنند. اما جالب است بدانید که این نشانه‌ها اکثر اوقات از یک سمت بدن شروع به تکثیر می‌کنند و همیشه هم در یک سمت شدیدتر هستند. از طرفی علائم PD به صورت کاملا تدریجی توسعه پیدا می‌کنند. به عنوان مثال اوایل ممکن است تنها لرزش‌های خفیفی احساس کنید، یا اینکه هنگام بلند شدن از صندلی کمی مشکل داشته باشید.
به طور کلی PD چهار علامت اصلی دارد:
- لرزش در دست‌ها، بازوها، پاها، فک یا سر
- سفتی عضلانی، به طوری که تا مدت زیادی عضله منقبض باقی می‌ماند
- کندی در حرکات
- اختلال در تعادل و هماهنگی که حتی گاهی باعث زمین خوردن فرد می‌شود
گاها اختلال در حرکت و عدم تعادل به دلیل تکان خوردن مایع میان گوشیست. پس بهتر است برای اطمینان از این موضوع با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.
از دیگر علائم بیماری PD می‌توانیم به:
- افسردگی و تغییرات عاطفی
- اختلال در جویدن، حرف زدن و قورت دادن غذا
- مشکلات ادراری
- و مشکلات پوستی
اشاره کنیم.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
بهترین زمان برای مراجعه به دکتر وقتیست که علائم بیماری را در خودتان می‌بینید. پیشنهاد ما به شما این است که حتی در صورت خفیف بودن علائم هنوز هم به فوق تخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. این معاینه نه تنها به تشخیص سریع‌تر PD کمک می‌کند، بلکه اگر بیماری‌های دیگری که نشانه‌های مشابه به PD دارند را شناسایی می‌کند.
روش‌های تشخیص بیماری پارکینسون
به منظور تشخیص این بیماری پزشک و متخصص از آزمایش خون یا تست‌های آزمایشگاهی استفاده نمی‌کند. بلکه برای تشخیص می‌توانند از سابقه سلامتی و تست‌های عصبی/ورزشی کمک بگیرند. همچنین می‌توانند برای بررسی نحوه انتقال و پخش صحیح دوپامین در مغز از اسکن SPECT کمک بگیرند. به این اسکن توموگرافی کامپیوتری تک فوتونی گفته می‌شود.
به علاوه اینکه بعد از بررسی سوابق سلامتی و بیماری‌های فرد پزشک متخصص اغلب اوقات داروهایی را به شخص تجویز می‌کند. اگر که علائم فرد کمتر شوند، وجود بیماری PD تایید می‌شود. روش هوشمندانه‌ایست، اینطور نیست؟
آیا امیدی به درمان پارکینسون وجود دارد؟
با اطمینان می‌توان گفت که متاسفانه هیچ روش درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد و تا امروز هم کشف نشده است. اما می‌توان با استفاده از برخی داروها و انجام یکسری عمل‌های جراحی علائم بیماری را کمتر کرد.
داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌توانند در کمتر کردن علائم موثر باشند. این داروها به تنظیم موارد زیر کمک می‌کنند:
- افزایش میزان دوپامین در مغز
- دستکاری مواد شیمیایی موجود در مغز که وظیفه انتقال اطلاعات را بین سلول‌های مغزی بر عهده دارند
- و در آخر کمک به کنترل علائم غیر حرکتی
برای درمان PD اغلب متخصصین از لوودوپا(Levodopa) استفاده می‌کنند. نورون‌ها از این ماده برای ساختن دوپامین استفاده می‌کنند و منابع رو به اتمام مغز را مجدد شارژ می‌کنند.
این موارد تنها روش‌های درمانی نیستند. از دیگر موارد می‌توانیم به ماساژ درمانی، گفتار درمانی، انجام حرکات کششی، انجام حرکات قدرتی به منظور قوی‌تر کردن عضلات، داروهای دارای آمانتادین و جراحی تحریک عمیق مغزی که به اختصار به آن DBS گفته می‌شود اشاره کنیم.
سخن پایانی
از آن جایی که علت اصلی بروز پارکینسون هنوز نامشخص است در نتیجه نمی‌توان راه‌های قطعی برای پیشگیری از آن نام برد. اما با این حال برخی تحقیقات نشان داده‌اند که انجام حرکات ایروبیک یا مصرف کافئین و همچنین چای سبز می‌تواند احتمال بیماری را کاهش دهد، به هر حال هنوز هیچ چیز قطعی نیست! اگر فکر می‌کنید مشکوک به PD هستید هر چه زودتر یک وقت معاینه برای خودتان بگیرید. همچنین می‌توانید در جلسه معاینه این سوالات را مطرح کنید:
- علت علائم موجود چیست؟
- آیا احتمال اشتباه گرفتن این بیماری با اختلال دیگری وجود دارد؟
- آیا برای اطمینان نیازی به انجام آزمایش و تست هست؟
- چه روش درمانی در کیس من بهتر است؟
- داروها چه عوارض جانبی دارند؟
- آیا امیدی به بهبودی و کم شدن علائم وجود دارد؟
- انتهای پیام/
انتهای پیام/