به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، به مناسبت هفته دولت در جلسه دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد از سامانه شاخص‌های فرهنگی، اجتماعی، گردشگری، آموزش، ورزش و سلامت مناطق آزاد رونمایی شد.

مهدی حسین‌زاده یزدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در آغاز این جلسه که با حضور مجازی معاونان فرهنگی، اجتماعی گردشگری همه مناطق آزاد برگزار شد، گفت: یکی از آسیب‌هایی که متأسفانه در کشور ما وجود دارد، کمبود شدید کار علمی و تخصصی و برنامه‌ریزی‌شده در مدیریت حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی است. در کمال تأسف این دیدگاه وجود دارد که می‌توان بدون تخصص و طی‌کردن سازوکارهای علمی و تخصصی در این حوزه‌ها مدیریت کرد. شاید بخشی از این مشکل به‌دلیل ناملموس‌بودن دستاوردهای تصمیم‌های سنجیده و تخصصی و پیامدهای تصمیم‌های غیرعلمی است یا به تعبیر دیگر اینکه این پیامدها و دستاوردها در درازمدت خود را نشان می‌دهد و در کوتاه مدت چندان نمی‌توان آن‌ها مشاهده کرد.

وی افزود: یکی از پیامدهای این وضعیت در مدیریت حوزه فرهنگی و اجتماعی رویداد محوری است. وقتی کارهای علمی و تخصصی و بنیادین و درازمدت از دستور کار خارج می‌شود و اقدامات نمایشی و زودبازده و غیره جای آن‌ها را می‌گیرد، شاید برگزاری رویداد بهترین گزینه باشد. در اینکه در برخی موقعیت‌ها برگزاری رویداد لازم است و باید انجام شود، هیچ تردیدی نیست؛ اما اینکه رویداد در این حوزه به اولویت اول تبدیل شود، هرگز پذیرفتنی نیست. رویداد هرگز اقدامی بنیادین با دستاوردهای بلندمدت و ماندگار نیست. بنابراین، برگزاری رویداد در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی لازم اما ناکافی و در اولویت‌ها پایین‌ قرار دارد؛ اما این گفته هرگز به این معنا نیست که ما با برگزاری رویداد در این حوزه‌ها مخالف هستیم؛ اما اگر قرار بود برگزاری رویداد گره‌ای از مشکلات فرهنگی و اجتماعی کشورمان باز کند، امروز در این حوزه‌های با انبوهی از مسائل روبه‌رو نبودیم.

حسین‌زاده خاطرنشان کرد: طبیعی است برای انجام اقدامات علمی و تخصصی و بنیادین باید سازوکار علمی انجام این دست اقدامات طی شود. نخستین گام این سازوکار توصیف دقیق و روشن و علمی و معتبر وضع موجود است. باید بدانیم در کدام نقطه ایستاده‌ایم تا بتوانیم فاصله خود با وضع مطلوب را بسنجیم و برای طی‌کردن این مسیر به‌صورت علمی برنامه‌ریزی کنیم. یکی از ابزارهای بسیار کارآمد برای توصیف وضع موجود، توصیف آماری به‌کمک شاخص‌های معتبر و تخصصی است. بر همین اساس، از روزهای ابتدایی آغاز فعالتمان در معاونت فرهنگی، اجتماعی و گرشگری دبیرخانۀ شورایعالی مناطق آزاد احصای شاخص‌های معتبر و علمی موجود در حوزه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی، گردشگری، آموزش، ورزش و سلامت را در دستور کار قرار دادیم. پس از مرحله احصای کامل و گسترده، با بررسی‌ و نقد کارشناسان متعدد هر حوزه این شاخص‌ها چند مرحله پالایش شد تا معتبرترین و مهم‌ترین شاخص‌ها در هر حوزه برای توصیف وضع موجود شناسایی شود.

دستاوردهای راه‌اندازی این سامانه

عضو هیت‌علمی دانشگاه تهران ادامه داد: راه‌اندازی این سامانه اقدامی کاملاً تخصصی و بنیادین و زیرساختی در مدیریت علمی حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، گردشگری، آموزش، ورزش و سلامت به حساب می‌آید و هر تیم مدیریتی در آینده می‌توانند افزون بر اینکه وضعیت موجود را بر اساس آن مشاهده کند، فرایندی طی‌شده را هم به‌روشنی می‌تواند بررسی کند. کنار هم نشستن این توصیف‌های مستمر در طول زمان و بررسی رویکردها، سیاست‌گذاری‌ها، هدف‌گذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات در طول سالیان به‌خوبی می‌تواند به مدیران نشان بدهد که چه رویکردها، سیاست‌ها، اهداف، برنامه‌ها و اقداماتی در طول سالیان متمادی چه پیامدها و دستاوردهایی داشته است و در وضعیت موجود باید چه تصمیم‌هایی اتخاذ شود. اهمیت و جایگاه این بستر و زمینه زمانی بهتر و بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم متأسفانه با تغییر مدیریت‌ها به ویژ‌ه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی به دلایل مختلف خیلی از اقدامات با وجود پیامدهای ناگوار تکرار می‌شوند و خیلی از تصمیم‌ها با وجود دستاوردهای مناسب کنار گذاشته می‌شوند و عملاً خیلی از اوقات در حال تکرار تجربه‌های ناموفق مدیران پیشین هستیم.

موانع و مشکلات راه‌اندازی این سامانه

حسین‌زاده افزود: البته نباید تصور کرد که در کشورمان چنین سامانه‌‌ای به‌سادگی تکمیل و راه‌اندازی می‌شود. متأسفانه در کشورمان به‌دلیل اینکه سامانه یکپارچه‌ای از اطلاعات به‌ویژه در حوزه‌های مذکور وجود ندارد یا اگر وجود داشته باشد، به‌قدر کافی راستی‌آزمایی و روزآمد نمی‌شود یا روز بسیاری از آمار، به‌ویژه در حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی محرمانه قلمداد می‌شوند، احصا و بارگذاری این شاخص‌ها کاری بسیار دشوار است. این نکته نیز در خور توجه و بررسی است که بسیاری از این شاخص‌ها به‌تنهایی توصیفی علمی و تخصصی و گره‌گشا از وضعیت موجود به دست نمی‌دهد و لازم است بر اساس این شاخص‌ها سنجه‌هایی طراحی شود تا ویژگی تحلیلی بهتر و بیشتری پیدا کند. این نیز یکی دیگر از کارهایی است که در این سامانه انجام شده است و البته جای کار بسیار بیشتری هم دارد و همواره در این زمینه باید اقدامات بهتر و بیشتری انجام و از این نظر نیز سامانه روزآمد شود.

ضرورت راستی‌آزمایی و روزآمدن‌کردن آمارها

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد گفت: یکی دیگر از نکته‌هایی که درباره این سامانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، راستی‌آزمایی این شاخص‌هاست. شاید بسیاری از مراکز دولتی و غیردولتی آمارهایی در اختیار معاونت‌های فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان‌های مناطق آزاد قرار دهند و آن‌ها نیز در سامانه بارگذاری کنند که در میدان عمل مشخص ‌شود این آمار، دقیق و درست و علمی نیست. راستی‌آزمایی این آمار تا حد درخور توجهی انجام شده است؛ ولی همچنان باید ادامه یابد و همواره در دستور کار مناطق قرار داشته باشد. بر همین اساس، ما در هرکدام از معاونت‌های فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان‌های مناطق آزاد فردی را موظف کرده‌ایم که مسئول آمار و به‌طور مشخص، رسیدگی به این سامانه باشد تا بتواند این اقدامات را به‌صورت دقیق و متمرکز انجام دهد. همچنین، روزآمدکردن آمار نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که مقرر شده است هر سه ماه یک بار به‌صورت کامل همه شاخص‌های موجود در سامانه به‌روز شود تا کارکرد اصلی خود را که توصیف دقیق و روشن وضع موجود است، از دست ندهد.

وی افزود:‌ یکی از مهم‌ترین راهکارهای راستی‌آزمایی و روزآمدکردن این سامانه ارتباط مستمر و نزدیک سازمان‌های مناطق آزاد با قوه‌های سه‌گانه، وزارتخانه‌ها، نهادها، سازمان‌ها و مراکز دولتی و غیردولتی متعدد و گوناگون است. متأسفانه سازمان‌های مناطق آزاد در این زمینه بسیار ضعف داشتند؛ ولی خوشبختانه این ارتباط‌ها در حال بهبود و ارتقا و افزایش است و این فرایند نیز هرگز نباید متوقف شود. در این زمینه دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد هم می‌تواند کمک‌های بسیاری به سازمان‌های مناطق آزاد انجام دهد؛ چنان‌که تا به امروز تفاهم‌نامه‌های متعددی در حوزه‌های متعدد با وزارتخانه‌ها و نهادهای گوناگون توسط دبیر محترم شورایعالی مناطق آزاد تجاری‌‌صنعتی و ویژه اقتصادی انجام شده که زمینه‌های لازم برای گسترش همکاری مناطق با این وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها را فراهم کرده است.

ویژگی‌های این سامانه و گستردگی آن

عضو هیت‌علمی دانشگاه تهران گفت: یکی از نکته‌هایی که در این سامانه مدنظر قرار داده‌ایم، جامعیت آن است. شاخص‌های موجود در این سامانه را می‌توان در هفت حوزه جای داد: فرهنگی، هنری، اجتماعی، گردشگری، آموزش، ورزش و سلامت. در مجموع، بیش از ۳۰۰ شاخص در این سامانه بارگذاری شده است که همه مدیران و کارشناسان همۀ سازمان‌های مناطق آزاد می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند و از آن، انواع خروجی‌های تخصصی را که به آن نیاز دارند، دریافت کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های این سامانه این است که بین این شاخص‌ها و آمارها و بودجۀ مناطق ارتباط بسیار خوبی ایجاد شده است. یکی از اجزای مهم این سامانه بارگذاری بودجۀ مناطق به‌ تفکیک و به‌صورت دقیق و روشن است و مخاطب به‌روشنی می‌تواند مشاهده کند که بودجۀ هر منطقه در هرکدام از این حوزه‌ها چه مقدا مصوب و محقق شده است و در کنار آن می‌تواند وضعیت و روند بهبود یا نزول شاخص‌های آن حوزه را نیز مشاهده کند. این قابلیت کارایی و امکان تحلیل و تبیین وضعیت موجود و روند طی‌شده در مناطق را به‌ طرز چشمگیری افزایش دهد.

انتهای پیام/110/