بررسی عکس‌های اینستاگرامی قاتل ستایش از نگاه یک جامعه‌شناس؛ امیر به زندگی چگونه نگاه می‌کرد؟

مهرو ماهر، گروه اجتماعی- عالیه شکربیگی، عضو انجمن جامعه شناسی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در تحلیل صفحه اینستاگرام امیر، قاتل ستایش اظهار کرد: بنابر تصاویر این صفحه‌ای که منتسب به این پسر نوجوان است، به نظر می‌رسد که او در خانواده‌ای پرورش یافته که امکان آموزش مفاهیم خشونت و الفاظ تداعی کننده خشونت وجود داشته است و همچنین بنابر نشانه‌های موجود در صفحه امیر، اینگونه به نظر میرسد که او در این سن و سال شکست عشقی را هم تجربه کرده است. به عنوان نمونه تصویر رگ زدن دست و تجربه شکست عشقی در این سن و سال نشان می دهد که این نوجوان با مجموعه‌ای از اضداد در ذهن خود درگیر بوده است.

وی افزود: تجربه زندگی این نوجوان نشان می‌دهد که با بسیاری از مسایل از جمله فقر مالی، فقر عاطفی و معنوی در زندگی روبه‌رو بوده است. همچنین بر این باورم که حتی برخی از تصاویر این صفحه، از نیازها و کمبودهای جنسی این نوجوان خبر می دهد که البته در این سن ممکن است برای هر نوجوانی از هر پایگاه اجتماعی پیش بیاید.

این استاد جامعه شناسی ادامه داد: این نوجوان به نوعی یکی از قربانیان مسایلی مانند فقر اقتصادی و فقر فرهنگی بوده است چرا که با انتشار برخی از تصاویر، شرایط زیستی زندگی خود را به تصویر می کشد که تنها بوده و درون ناسالمی داشته که ناشی از تربیت و جامعه‌پذیری در سطح بسیار پایین است.

شکربیگی با اشاره به سایر تصاویر صفحه این نوجوان یادآور شد: تصاویر نشان دهنده نوع تفکر این نوجوان در مورد مسایلی مانند ازدواج و فرزندآوری است که نگاه کردن به تصاویر،‌ هیجان خاصی را به مخاطب وارد می‌کند حتی در برخی موارد این نوجوان درگیر خشونت‌های کلامی است و با الفاظ رکیک و ناشایست از مخاطبان خود می‌خواهد که در مورد تصاویر منتشر شده نظر دهند بنابراین نوجوان در محیطی بزرگ شده که با خشونت همراه بوده است.

.

تصویر رگ زدن

عضو انجمن جامعه شناسی ایران تصریح کرد: نوجوانی که در این سن و سال سه تصویر از رگ زدن و ریختن خون بر زمین منتشر می‌کند مسلما ذهنش درگیر مساله قتل و خشونت بوده است.

وی با اشاره به اولین تصویر منتشر شده در پیج این نوجوان گفت: اولین تصویری که این نوجوان منتشر کرده است عکس کودکی است که به ستایش دختر 6 ساله شباهت دارد بنابراین نشان می‌دهد که این فرد از مدت‌ها قبل به دلیل نیازهای جنسی به این دختر بچه فکر می‌کرده است.

شکر بیگی ادامه داد: شاید واقعا هدف این پسر از ارتباط با ستایش قتل این کودک نبوده و در حین برخورد و ارتباط با این بچه شرایطی پیش آمده که مجبور به قتل ستایش شده اما به هر حال زنگ خطر آسیب‌های اجتماعی در کشور به صدا در آمده است؛ به ویژه در زندگی افرادی که در حاشیه شهر سکونت دارند و با مساله فقر اقتصادی و فرهنگی دست و پنجه نرم می کنند و دسترسی به آموزش‌های روانشناسانه و تربیتی ندارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: به شخصه معتقدم باید این فرد را به عنوان یک مورد مطالعاتی در نظر بگیریم و رفتار و تصاویر منتشر شده در صفحه اینستاگرامش را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. در واقع مفاهیم ذهنی این نوجوان را تحلیل کنیم چون مسلما تصاویر منتشر شده نشان می دهد که این نوجوان درگیری و دغدغه ذهنی خود را در قالب تصاویر با مخاطبان خود به اشتراک گذاشته و در واقع این مسایل نشان می‌دهد که خود این نوجوان نیز قربانی تربیت غلط و مسایل حاشیه‌ای در زندگی و تنهایی‌ها بوده است.

وی ادامه داد: باید بررسی کنیم که این نوجوان از چند سالگی وارد مسایل عشقی و رمانتیک شده که در 17 سالگی به شکست عشقی اعتراف می‌کند بنابراین همه این مسایل نوجوان را هدایت کرده که خشم درونی خود را در قالب این تصاویرخشن به نمایش بگذارد.

نقش شبکه‌های اجتماعی در بروز خشونت

شکر بیگی در مورد نقش شبکه‌های مجازی و اجتماعی در بروز خشونت گفت: حضور افراد به ویژه نوجوانان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و دهکده جهانی یک شمشیر دو لبه است ما نمی توانیم بگوییم که حضور در انجمن‌های مجازی و دوستیابی های مجازی یک حضور کاملا سالم است. حتی در بسیاری از موارد امکان آسیب زدن به روحیه و جسم فرد نیز وجود دارد بنابراین اگر فردی از سواد رسانه‌ای برخوردار نباشد و بدون کنترل و نظارت خانواده از شبکه‌های مجازی استفاده کند مسلما به راحتی با ورود به هر سایت و شبکه‌ای می‌تواند مستعد آموزش خشونت و حتی بروز آن شود.

وی ادامه داد: تصاویر صفحه اینستاگرام این نوجوان نشان می‌دهد که فیلم‌ها و تصاویر خشن و قتل و جنایت را دنبال می‌کرده است و طبیعتا اگر حضور در فضای مجازی کنترل شده نباشد منجر به بروز حوادث شود.

کامنت‌گذاران بی‌اخلاق

این عضو انجمن جامعه شناسی ایران در مورد کامنت‌هایی با الفاظ رکیک و مستهجن گفت: متاسفانه کامنت هایی که برای این نوجوانی که اکنون به عنوان قاتل شناخته می‌شود، بسیار رکیک و غیر اخلاقی است البته عوامل بسیاری از جمله نظام آموزشی و اجتماع و رسانه‌ها و خانواده همگی مسئول بروز این حادثه خشن هستند. کامنت‌ها نشان می‌دهد که این نوجوان در شبکه ارتباطی ناسالمی حضور داشته است و مردم با کامنت‌هایی با الفاظ رکیک سعی داشتند که پرخاش خود را در قالب بدترین الفاظ اخلاقی برای این نوجوان گذاشته اند. این پیام ها نشان می‌دهد که در جامعه ای زندگی می کنیم که با انحطاط اخلاقی مواجه است و در ارتباطات انسانی سطح پایینی را به خود اختصاص داده، به همین خاطر باید از سقوط اخلاق در جامعه نگران باشیم.

وی افزود: مصداق ها و سندهای جامعه مجازی به ما نشان می دهد که در ارتباط انسان‌ها چقدر انسجام و سلامت و سرمایه اجتماعی و اعتماد وجود دارد و ما همه این ها را از دست داده ایم، در جامعه ما عدم انسجام ارتباطی و اجتماعی به چشم می‌خورد و در واقع همه این‌ها مورد هجوم خشونت واقع شده است. همه نهادهای اجتماعی در بروز قتل ستایش مقصر هستند و تنها این نوجوان مقصر نیست زیرا اگر این فرد در جامعه بهتری رشد و تربیت یافته بود مسلما امروز شاهد بروز چنین حادثه ای نبودیم.