برتولوچی: باید شبیه به ابن‌سینا گفت‌وگوی فرامرزی ایجاد کنیم
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، علی‌اکبر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک این جلسه را آغاز یک همکاری خواند و گفت: «مرکز تحقیقات استراتژیک قصد دارد در زمینه فلسفه اسلامی از شخصیت‌های بارز اسلامی و همچنین پژوهشگران این حوزه برای نشست‌های علمی دعوت کند.»
در ادامه این جلسه آموس برتولوچی، استاد دانشگاه پیزای ایتالیا گفت: «این اولین باری است که به ایران سفر می‌کنم؛ سرزمینی که ابوعلی‌سینا در آنجا زندگی و پژوهش کرده است. باید اعتراف کنم حرف زدن راجع به این متفکر اسلامی بسیار سخت است. این سفر به لطف دکتر ولایتی محقق شده و باید یک سپاسگزاری ویژه از طرف یک نهاد اروپایی برای تدارک دیدن این برنامه از دکتر ولایتی انجام بدهم. همچنین یک سپاسگزاری شخصی برای سفر به کشوری که سنت و فرهنگ بزرگی دارد نیز از او می‌کنم.»
او ادامه داد: «خوشحالم که به کشوری سفر کردم که اخیراً مجری سناریویی سیاسی بوده که برای صلح و تعامل بین‌المللی انجام شده است.»
استاد دانشگاه پیزای ایتالیا افزود: «دانته به عنوان شاعر و فیلسوف ایتالیایی در آغاز کتاب کمدی الهی علاقه زیادی به ابن‌سینا نشان داده است. او با اشاره به این اندیشمند گفته که وی، تأثیر زیادی به عنوان یک فرد غیر مسیحی بر فلسفه غرب و یونان گذاشته است. دانته معتقد است ابوعلی‌سینا به عنوان یک فرد مسلمان توانسته نظریات ارسطو را بسط و گسترش دهد.»
برتولوچی به کتاب‌های ابوعلی‌سینا اشاره کرد و گفت: «ابن‌سینا در رشته‌هایی مثل متافیزیک، روانشناسی و پزشکی تأثیر زیادی داشته است. او درباره متافیزیک که در فلسفه ارسطو نیز عنوان شده نقش بسزایی داشته است. خدا از نظر ارسطو محرک اصلی محسوب می‌شود اما ابن‌سینا توانسته محتوا و ساختارهای نظریه ارسطو را تغییر شکل و این موضوع را گسترش دهد. این تغییر شکل ماهوی برای بسیاری از فیلسوفان در جهان اسلام جذاب است و این نوآوری ابن‌سینا از چشم دانته مخفی نمانده است.»
او افزود: «متافیزیک در نوشته‌های ابوعلی‌سینا مؤلفه اصلی کار او محسوب می‌شود. همچنین ریاضیات نیز در نظریات او نقش زیادی داشته است. متافیزیکی که ابن‌سینا درباره نظریه ارسطو گسترش داده تبدیل به نسخه‌ای انقلابی شده است.»
استاد دانشگاه ایتالیا به کتاب شفای ابوعلی‌سینا اشاره کرد و گفت: «کتاب شفا مهم‌ترین کار فلسفی ابن‌سینا محسوب می‌شود. این موضوع در مورد پیروان او نیز صدق می‌کند. این کتاب متعلق به زمانی است که او به بلوغ کامل رسیده بود و از سخت‌ترین کارهای ابن‌سینا محسوب می‌شود حتی خود او نیز این کار را مرکز تولیدات فلسفه خود قرار می‌دهد.»
او ادامه داد: «نسخه‌ها و ترجمه‌های زیادی از کتاب شفای ابن‌سینا وجود دارد. این کتاب تنها کار او در حوزه فلسفه است که در قرون وسطی به لاتین ترجمه شده و حتی تأثیر زیادی در فرهنگ عبری داشته است. کتاب شفا دانشنامه‌ای است که به منطق و ریاضیات نیز می‌پردازد. این کتاب متکی به نظرات و ایده‌های سنتی فیلسوف‌های پیشین از جمله ارسطو است که در هر بخش مدل خاص خود را در حوزه فلسفه و علوم پیگیری می‌کند. جالب است که این کار اصالت خود را حفظ می‌کند در صورتی که بخش‌های زیادی به آن اضافه شده است.»
برتولوچی ابن‌سینا را ارسطوی جدید خواند و گفت: «بسیاری از فلاسفه ابوعلی‌سینا را به نوعی ارسطوی جدید می‌نامند. زیرا کارهای او را بسط و گسترش داده است. ارسطو یکی از منابع اصلی مطالعات ابن‌سینا بوده البته تنها منبع او نبوده است.»
استاد دانشگاه پیزا افزود: «دانته و ابوعلی‌سینا در خانواده فیلسوفان قرار دارند و کارهای آنها مرهون نظریات ارسطو است. البته ابن‌سینا با نوآوری‌هایی سنت فلسفه ارسطو را ارائه کرده و گسترش داده و نقش بی‌بدیلی در ایجاد این خانواده فلسفی و همچنین در توضیح متافیزیک داشته است. ابن‌سینا توانسته الهیات متافیزیکی ارائه کند که بسیار اسلامی است. این الهیات مبتنی بر خرد و قابل پذیرش برای تمام متفکران است بنابراین الهیات نه فقط در اسلام بلکه در خارج از این دین نیز مورد پذیرش است.»
او گفت: «جالب است که ابن‌سینا در مورد نجوم نیز صاحب‌نظر بوده و در حوزه‌های پزشکی و روانشناسی هم نقش بسزایی داشته است. او یکی از بازیگران اصلی حوزه بین‌رشته‌ای در عصر خود بوده است که توانسته گفت‌وگویی بین‌المللی ایجاد کند و تعاملی بین شرق و غرب و ارتباطی بین دانش و فلسفه مهیا کند.»
برتولوچی به نظریات دانته درباره نقش ابن‌سینا اشاره کرد و افزود: «از نظر دانته ابن‌سینا یک منجی معرفی می‌شود در صورتی که مسیحی نیست. دانته در عصری زندگی می‌کرد که مسیحیت و اسلام از منظر سیاسی و مذهبی مقابل یکدیگر قرار داشتند. اما ابن‌سینا توانست میان این دو گفت‌وگویی ایجاد کند که فراتر از مرزهای سیاسی و جغرافیایی بود. امروز نیز این وظیفه ما است که با ارزیابی این موضوع این گفت‌وگو و تعامل بین‌مذهبی و بین فرهنگی را ایجاد کنیم.»
او در پایان گفت: «این خانواده فلسفی باید مانند دوره دانته و ابن‌سینا گرد هم آیند و دوباره تعامل‌های فرهنگی ایجاد کنند. امروز این خانواده بیشتر از متافیزیک به اخلاق مشترک توجه دارند و ما با توجه به فرصتی که ابن‌سینا برایمان ایجاد کرده، باید این اخلاق را مورد توجه قرار دهیم و با استفاده از منابع گذشته این تعامل را گسترده‌تر کنیم.»
انتهای پیام/