همکاری صندوق نوآوری برای اعطای تسهیلات به شرکت‌های خدمات‌رسانی آزمایشگاهی/ ابلاغ نظام‌نامه ایمنی برای استانداردسازی آزمایشگاهها
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر وحید احمدی در حاشیه همایش مدیران آزمایشگاههای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهش و فناوری گفت: «این روز به پاس قدردانی از فعالیت‌های علمی دانشمند بزرگ ایرانی «حکیم سید اسماعیل جرجانی» به نام روز آزمایشگاه نام‌گذاری شده است. هدف از این بزرگداشت، تقدیر از زحمات فعالان این حوزه و پرداختن به مسائل مرتبط به این حوزه است. وزارت علوم بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه علم و فناوری حرکت خود را آغاز کرده است.»
احمدی با اشاره به شعار سال 95 یعنی «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» گفت: «در پیام نوروزی مقام معظم رهبری بر استفاده مطلوب از امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی تاکید شده که تحقق این امر می‌تواند بخشی از اقتصاد مقاومتی را محقق کند. وزارت علوم نیز در همین مسیر گام برمی‌دارد. محوریت اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش‌بنیان است و قصد داریم در این مسیر حرکت کنیم.»
رتبه‌بندی آزمایشگاهها
او ادامه داد: «در بحث مرجعیت علمی و اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند توسعه آزمایشگاهها هستیم. محورهای متعددی در برنامه‌ریزی‌های وزارت علوم در نظر گرفته شده که مدیریت ساختار و ایجاد شبکه یکی از آنهاست. سامانه‌ای به نام شبکه «شاعا» برای هماهنگ‌سازی دانشگاه‌ها فعال شده و همه دانشگاه‌ها به این شبکه متصل شدند تا بتوانیم از موازی‌کاری و هم‌پوشانی جلوگیری کرد و بهره‌وری را افزایش داد. همچنین وزارت علوم بدین وسیله نقاط ضعف را شناسایی و بخش‌هایی را که نیاز دارند تقویت می‌کند. هر فرد با وارد شدن به این شبکه می‌تواند به اطلاعاتی نظیر اینکه چه دستگاهی در کدام مرکز و با مسئولیت چه کسی موجود است، دست پیدا کند.»
او افزود: «در حال حاضر حدود 120 آزمایشگاه فعال به شبکه «شاعا» متصل شده‌اند که برای ایجاد رقابت میان آنها اقدام به رتبه‌بندی آنها کردیم. آزمایشگاهها بر اساس 10 پارامتر مورد ارزیابی قرار گرفتند، پارامترهایی چون ورود اطلاعات به شبکه شاعا، میزان خدمات و همکاری با سایر دانشگاه‌ها و موقعیت جغرافیایی رتبه‌بندی شدند. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، اعتبارات آزمایشگاهها بر اساس نتایج این رتبه‌بندی اعطا می‌شود.»
احمدی گفت: «این طرح از سال گذشته اجرایی شده و اختصاص این اعتبارات مربوط به بودجه متمرکز در وزارت علوم بوده است.»
آزمایشگاههای سراسر کشور استانداردسازی می‌شوند
احمدی گفت: « با همکاری موسسه استاندارد، آزمایشگاهها استانداردسازی می‌شود. همچنین نظام ایمنی آزمایشگاهها تبیین شده است. این نظام بسیار حیاتی است، زیرا در سال‌های گذشته در تعدادی از آزمایشگاهها شاهد تلفات انسانی بودیم. همچنین نظام ایمنی تاثیر بسزایی بر مشکلات زیست‌محیطی دارد. با همکاری محیط‌زیست و موسسه استاندارد نظام ایمنی به دانشگاه‌ها ابلاغ شد.»
او ادامه داد: «برای جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی دستورالعملی در زمینه دفع پساب‌های شیمیایی آزمایشگاهها ابلاغ کردیم، چرا که پساب‌های آزمایشگاهها موجب آسیب‌های زیادی به محیط‌زیست خواهد شد.»
احمدی افزود: «بر این اساس تاکید شده آزمایشگاهها استانداردسازی شوند که با هماهنگی‌های انجام شده با سازمان محیط‌زیست برنامه‌هایی برای جلوگیری از کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از پساب‌های شیمیایی در دستور کار داریم. بر این اساس آزمایشگاهها باید فاضلاب جداگانه‌ای تاسیس کنند.»
او افزود: «برخی از آزمایشگاهها در این راستا اقدام کرده‌اند و دانشگاه‌هایی نظیر تربیت مدرس و پژوهشگاه پلیمر فاضلاب جداگانه‌ای برای پساب‌های شیمیایی خود ایجاد کرده‌اند. با توجه به اهمیت زیست‌محیطی فعالیت‌های آزمایشگاهها، در آینده نسبت به تعطیلی آزمایشگاه‌هایی که برای ایجاد فاضلاب جداگانه اقدام نکرده‌اند، فعالیت‌هایی را اجرایی خواهیم کرد.»
لزوم گسترش خدمات آنلاین
او ضمن تاکید بر گسترش شبکه خدمات آنلاین گفت: «خدمات ارائه شده به مشتریان باید آنلاین باشد و مشتری به راحتی بتواند محصول مورد نظرش را انتخاب کند و همه مراحل اعم از سفارش، پرداخت و تحویل آنلاین باشد. امیدواریم این مسیر به خوبی طی شود و ایران بتواند علاوه بر رفع نیازهای خود، نیازهای منطقه را نیز رفع کند.»
فعال شدن کلینیک‌های آزمایشگاهی
احمدی با اعلام خبر فعال شدن کلینیک‌های آزمایشگاهی گفت: «بودجه‌ای نیز برای تعمیر دستگاه‌ها در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه در دوران تحریم با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم، بسیاری از شرکت‌ها توانمندی لازم برای خرید و تامین تجهیزات را نداشتند. همچنین دانشگاه‌ها آگاهی کافی درباره این شرکت‌ها نداشتند. در نتیجه بر آن شدیم که شرکت‌های خدمات‌رسانی خرید و تامین تجهیزات را رتبه‌بندی کنیم. در مورد شرکت‌هایی که به بخش خصوصی وابسته هستند نیز این رتبه‌بندی از طریق گزارش‌هایی که توسط دانشگاه‌ها ارسال می‌شود صورت می‌گیرد. مدیران آزمایشگاهها ملزم هستند این گزارش‌ها را به دفتر رتبه‌بندی شرکت‌های وزارت علوم ارسال کنند.»
رتبه‌بندی شرکت‌های خدماتی و تامین تجهیزات
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم از رتبه‌بندی شرکت‌های خدمات رسانی و خرید و تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی خبر داد و گفت: «بر اثر اعمال تحریم‌ها علیه کشور ما، چالش‌هایی با شرکت‌های خدمات رسانی در حوزه آزمایشگاهی داشتیم که برای ساماندهی این شرکت‌ها اقدام به رتبه‌بندی این شرکت‌ها کردیم.»
او افزود: «برخی از این شرکت‌ها خدمات نامناسبی در اختیار آزمایشگاهها قرار می‌دادند که با ارزیابی وزارت علوم، برخی از این شرکت‌ها در لیست سیاه این وزارتخانه قرار گرفت تا سایر نهادها از این شرکت‌ها خدمات دریافت نکنند. امیدواریم سایر نهادها و دانشگاه‌ها نظیر دانشگاه آزاد اسلامی نیز به وزارت علوم برای تحقق این امر کمک کنند.»
احمدی گفت: «با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر نهادها باید شرایطی فراهم شود که اگر شرکتی به لیست سیاه پیوست، سایر نهادها نیز علاوه بر وزارت علوم با آن شرکت همکاری نکنند.»
باید حمایت بخش خصوصی جلب شود
احمدی گفت: «آموزش کارشناسان یکی دیگر از مواردی است که باید بر روی آن تاکید شود. باید کارگاه‌های عملی ورک‌شاپ‌ها، دوره‌های آموزشی و... برای کارشناسان برگزار شود. امیدواریم که بخش خصوصی نیز برای تامین تجهیزات به این عرصه وارد شود. مجموعه وزارت علوم آمادگی دارد که حمایت و همکاری بخش‌خصوصی را جلب کند، زیرا تعداد زیادی از مراکز پژوهشی نیازمند خدمات هستند که با بودجه دولتی نمی‌توان همه آنها را محقق کرد و با ورود بخش‌خصوصی این اهداف و برنامه‌ها عملی می‌شود.»
ایجاد کلینیک خدمات آزمایشگاهی
احمدی، تاسیس کلینیک‌های خدمات آزمایشگاهی را از دیگر برنامه‌های وزارت علوم برای توسعه آزمایشگاهها معرفی کرد و گفت: «یکی از معضلات دانشگاه‌ها این است که دستگاهی که با مبلغ دو میلیارد تومان خریداری کرده‌اند، نیاز به تعمیراتی در حدود دو میلیون تومان دارند که این امر موجب شده این دستگاه‌ها بلا استفاده باقی بماند. با ایجاد کلینیک‌های خدمات آزمایشگاهی بودجه‌هایی برای تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی در نظر گرفته‌ایم.»
او افزود: «سال گذشته به دلیل مشکلات بودجه‌ای کشور این اعتبارات تامین نشد، اما امیدواریم که در سال 95 بودجه به طور کامل تامین شود.»
با توجه به اینکه در دوران تحریم با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم، بسیاری از شرکت‌ها توانمندی لازم برای خرید و تامین و تجهیزات را نداشتند. همچنین دانشگاه‌ها دارای آگاهی کافی درباره این شرکت‌ها نبودند. در نتیجه بر آن شدیم که شرکت‌های خدمات‌رسانی خرید و تامین تجهیزات را رتبه‌بندی کنیم. در مورد شرکت‌هایی که به بخش خصوصی وابسته هستند نیز این رتبه‌بندی از طریق گزارش‌هایی که توسط دانشگاه‌ها ارسال می‌شود صورت می‌گیرد. مدیران آزمایشگاهها ملزم هستند این گزارش‌ها را به دفتر رتبه‌بندی شرکت‌های وزارت علوم ارسال کنند.
استقبال دانشجویان دکتری از فرصت‌های مطالعاتی وزارت علوم
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، استفاده از ظرفیت آزمایشگاهی سایر کشورها را از برنامه‌های این وزارتخانه نام برد و گفت: «بر این اساس طرح فرصت مطالعاتی 9 ماه تا یکسال را اجرایی کردیم که با درخواست دانشجویان و با هزینه وزارت علوم، این دانشجویان به سایر کشورها اعزام می‌شوند تا ضمن تحصیل، از تجهیزات آزمایشگاهی سایر کشورها استفاده کنند.»
او افزود: «در سال 94، 1400 نفر از دانشجویان دکتری از این فرصت‌های مطالعاتی استفاده کردند که در مقایسه با سال‌های گذشته افزایش چشم‌گیری داشت، زیرا در سال 93، 1000 نفر و در سال 92 تعداد بسیار پایینی از این امکان استفاده کرده بودند. بعد از مذاکرات زمینه‌ای فراهم شد که جامعه دانشگاهی از این امر استقبال کنند و شرایط برای انجام پروژه‌های مشترک، فرصت‌های مطالعاتی، دوره‌های مشترک فراهم شود تا کشورهایی نظیر ایتالیا، فرانسه، آلمان، اتریش و غیره برای انجام همکاری‌های آکادمیک با ایران پیش‌قدم شوند.»
انتهای پیام/