در قانون برنامه پنجم توسعه آمده است دانشگاه های کشور، حسب مورد به تشخیص وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تصویب شورای گسترش وزارتخانه‌های مربوط، می‌توانند نسبت به تأسیس شعب در شهر محل استقرار خود یا دیگر شهرها و مناطق آزاد داخل کشور و نیز در خارج کشور به صورت خودگردان و با دریافت شهریه از داوطلبان اقدام کنند.
درحال حاضر حدود ۵۰ پردیس خودگردان توسط دانشگاه های برتر کشور از سال ۹۱ تاکنون راه اندازی شده اند که روند آموزشی و پژوهشی این مراکز مانند پردیس های اصلی دانشگاه ها دنبال می شود و دانشجویان این مراکز از نظر وضعیت آموزشی و پژوهشی تفاوتی با دانشجویان روزانه دانشگاه ها ندارند و تنها تفاوت این دانشجویان در پرداخت شهریه است.
تاریخچه راه اندازی پردیس‌های پولی
در ابتدای راه اندازی پردیس های خودگردان دانشگاه ها روند پذیرش دانشجو در این مراکز براساس برگزاری آزمون های اختصاصی از سوی دانشگاه ها صورت می گرفت اما برای افزایش کیفیت این مراکز وزارت علوم در قالب آیین نامه ای اعلام کرد که پذیرش دانشجو در این مراکز براساس آزمون های سراسری سازمان سنجش انجام خواهد شد. به نظر می رسد اکنون وزارت علوم در راستای تغییر اصلاح ساختار این مراکز برنامه دارد پذیرش پردیس های خودگردان دانشگاه ها را به حالت اولیه باز گرداند تا آزمون های اختصاصی برای این مراکز از سوی دانشگاه ها برگزار شود.
این درحالی است که از دو سال گذشته زمزمه تغییر و اصلاح ساختار پردیس های خودگردان دانشگاه ها از سوی مسئولان وزارت علوم مطرح شده و مسئولان آموزش عالی کشور معتقد بودند این مراکز باید به ماموریت های اصلی خود بپردازند بنابراین از ابتدای دولت یازدهم در وزارت علوم بحث بر سر روند فعالیت این مراکز وجود داشت.
اکنون به گفته برخی روسای دانشگاه‌ها مسئولان آموزش عالی کشور در صدد هستند نحوه پذیرش، شهریه، صدور مدارک و روند آموزشی پردیس های خودگردان دانشگاه ها را تغییر دهند.
سه اصلاح ساختاری در پردیس های خودگردان
وزارت علوم زمان زیادی است که موضوع اصلاح ساختار پردیس های خودگردان دانشگاه ها را مدنظر دارد اما به دلیل وجود نظرات مختلف هنوز به جمع بندی کامل در این زمینه نرسیده است. اولین موضوع مورد بحث در روند اصلاح ساختار این مراکز نحوه پذیرش دانشجویان است. مسئولان آموزش عالی کشور بر این باورند که روند پذیرش دانشجویان این مراکز باید از طریق دانشگاه ها و در قالب آزمون های اختصاصی صورت گیرد.
موضوع دیگر در روند اصلاح ساختار پردیس های خودگردان دانشگاه ها مدارک فارغ التحصیلان است که مدارک فارغ التحصیلان این مراکز مانند دیگر فارغ التحصیلان دانشگاهی باشد و یا مدارک به صورت ویژه برای فارغ التحصیلان این مراکز صادر شود.
همچنین پیشنهادی دیگری برای اصلاح ساختار پردیس های خودگردان از سوی وزارت علوم مطرح است که براساس آن دوره های آموزشی پردیس های خودگردان دانشگاه ها باید با همکاری یک دانشگاه خارجی اجرا شود.
درحال حاضر همچنان درخصوص پردیس های خودگردان دانشگاه ها نظرات متفاوت در وزارت علوم و آموزش عالی کشور وجود دارد و قرار است طی چند آیین نامه مباحث مربوط به پردیس های خودگردان تصویب شود.