کشف آهن رادیواکتیو در کره ماه/ منظومه شمسی در معرض انفجارهای ابرنواخترهاست

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از وب‌سایت دانشگاه صنعتی مونیخ، ستارگان آسمان در واقع بمب‌های هیدروژنی غول‌پیکری هستند که در هر لحظه مقادیر عظیمی از هیدروژن را با انفجار و آزادسازی انرژی، به هلیوم تبدیل می‌کنند. زمانی که هیدروژن موجود در ستاره به پایان می‌رسد، ستاره از درون منفجر می‌شود و در صورتی که به اندازه لازم بزرگ باشد (چیزی حدود 8 تا 15 برابر اندازه خورشید)، به یک ابرنواختر یا سوپرنوا تبدیل می‌شود.

ابرنواخترها معمولاً ایزوتوپ‌های عجیب و نایابی را از خود به فضا منتشر می‌کنند که برای اخترشناسان و محققان فیزیک اهمیت زیادی دارند. (ایزوتوپ به انواع مختلفی از یک عنصر شیمیایی گفته می‌شود که تعداد الکترون‌ها و پروتون‌های آن متفاوت از نوع استاندارد آن عنصر است.)

براساس نتایج تازه‌ای که در دانشگاه صنعتی مونیخ از بررسی نمونه سنگ‌هایی که ناسا از ماه آورده است، کره ماه در زمانی حدود 2 میلیون سال قبل با ایزوتوپ‌های منتشر شده از یک ابرنواختر، بمباران شده است.

پروژه‌های فرود روی ماه ناسا که بین سال‌های 1969 تا 1972 انجام شدند، نمونه‌های زیادی از سنگ‌ها و خاک ماه را به زمین آوردند؛ با استفاده از بررسی این سنگ‌ها دانشمندان با تکنیک تشخیص نیمه‌عمر، توانستند به این نتیجه برسند که ایزوتوپ آهن رادیواکتیو معروف به 60Fe که در سنگ‌های آورده‌شده کشف شد، نیمه‌عمری در حدود 2/62 میلیون سال دارد و درنتیجه این ایزوتوپ 2 میلیون سال قبل روی ماه افتاده است.

همچنین مشخص شد که این آهن رادیاکتیو با نمونه‌ای از شهاب‌سنگ‌ها که از اعماق اقیانوس آرام درآورده شده بود، کاملا مشابه هستند و در آن زمان زمین و به‌طور کلی منظومه شمسی نیز تحت اثر این انفجار ابرنواختر قرار گرفته است. آنچه سنگ ماه را از شهاب‌سنگ اقیانوس آرام متفاوت می‌کند، بکر بودن آن است چراکه شهاب‌سنگ اقیانوس آرام در اثر عبور از جو زمین، تغییراتی داشته که سنگ کره ماه این تغییرات را نداشته است.

با استفاده از این نمونه سنگ دانشمندان همچنین موفق شدند تعیین کنند که ابرنواختر مذکور در جایی در فاصله حدود 300 سال نوری از منظومه شمسی منفجر شده است. اکتشاف اخیر نشان می‌دهد که کهکشان راه شیری (کهکشان ما) همچنان ابرنواخترها و انفجارهایی دارد که آثارش هنوز به ما نرسیده‌اند و در آینده به منظومه شمسی برخورد خواهند کرد.

از آنجا که ایزوتوپ‌های منتشرشده به وسیله ابرنواخترها بسیار کوچک هستند، درنتیجه برآورد می‌شود با وجود جو زمین، خطر ناگهانی برای انسان‌ها ایجاد نخواهند کرد و همچنین باتوجه به اینکه نزدیک‌ترین ابرنواختر از زمین چند صد سال نوری فاصله دارد، احتمال نخستین برخورد از این دست تا 3000 سال دیگر بعید به‌نظر می‌رسد.

مترجم: محمدرضا احمدی‌نیا