۶ درصد جوانان سوری موفق به تحصیل در دانشگاه می‌شوند
به گزارش گروه دانشگاه آنا، بیشتر از سه سال پیش، باسل النصرت 25 ساله و اهل جنوب سوریه، به اردوی پناهندگان زعتری رسید. جنگ داخلی کشورش را فراگرفته و خانواده‌اش را مجبور کرده بود جایی امن در کشور همسایه، اردن پیدا کنند. اردوگاهی پر از خاک که از همان زمان چهارمین تراکم جمعیتی اردن در آن ساکن بودند.
باسل در سوریه در دانشگاه دمشق مهندسی می‌خواند و هر تابستان بین دو ترم برای کمک به خانواده‌اش کار می‌کرد. می‌گوید خانواده‌اش تشویقش کرده‌اند که تحصیلاتش را ادامه بدهد: «تحصیل برایشان خیلی مهم است.»
با این وجود در اردن، به نظر می‌رسد که همه رویاهای تحصیلی‌اش محو شده‌اند. تقریبا یک‌چهارم از سوری‌های بین 18 تا 24 سال قبل از جنگ برای ادامه تحصیل در دانشگاه ثبت‌نام کرده بودند، رقمی که به صورت ثابتی رشد می‌کرد. 5 سال مناقشه که بودجه آن‌ها را بلعید باعث شد جوانان سوری جای زندگی‌شان را تغییر دهند.
تخمین زده می‌شود حدود 4 میلیون آواره از سوریه به کشورهای دیگر رفته‌اند و تعداد جوانان بین 18 تا 22 سال هم 400هزار نفر تخمین زده می‌شود. در حالی که براساس آمارهای تخمینی یونسکو که اساس آن ثبت‌نام‌های پیش از جنگ است، بین 90 تا 110هزار پناهجوی سوری آماده ورود به دانشگاه بوده‌اند اما تنها 6درصد از آن‌ها هم‌اکنون در دانشگاه‌های مختلف ثبت‌نام شده‌اند. این پناهجویان در خاورمیانه با مشکلات متعددی برای ادامه تحصیل مواجهند. موانع قانونی، تنش‌های سیاسی درباره حضور پناهندگان و لزوم وجود اسنادی که در دسترس پناهجویان نیست برخی از این موانع هستند.
در اردن، دانشجویانی که پیشتر در دانشگاه‌های سوریه ثبت‌نام کرده بودند، ممکن بود به علت نبودن مدارک ضروری نتوانند در سالی که در آن مشغول به تحصیل بودند ثبت‌نام کنند. پناهجویانی که اوراق دبیرستانی و دیپلم‌هایشان را همراه نداشتند هم مبارزه‌ای دشوار برای ثبت‌نام در سال اول دانشگاه داشتند. در ترکیه مشکل زبان مانع بزرگ دانشجویان عرب‌زبان سوری بود.
شاید مهم‌ترین چالش برای بیشتر دانشجویان پناهجو، هزینه تحصیلات عالی است. براساس آمار سازمان ملل حداقل 1میلیون و 700هزار پناهجو قادر نیستند نیازهای اولیه خود را تامین کنند که این به رقم به معنای 7 پناهجو از هر 10 پناهجویی است که در لبنان یا اردن زندگی می‌کنند.
از آن‌جا که بیشتر پناهجویان، بیشتر از 80درصد آن‌ها در نواحی شهری زندگی می‌کنند، اجاره خانه بزرگترین هزینه خانواده‌هاست. اجاره‌ها در نواحی محل سکونت پناهجویان در اردن از آغاز بحران سه برابر شده است و پناهجویان مجبورند برای آن که سقفی بالای سر داشته باشند هزینه زیادی از پس‌انداز یا محل درآمدشان انجام دهند. در لبنان، پناهجویان معمولا 90درصد درآمدشان را برای اجاره می‌پردازند.
به دلیل آن که فرصت زندگی قانونی یا کمک‌های انسانی وجود ندارد، دانشجویان پیشین مجبورند کار غیرقانونی با دستمزدهای پایین‌تر و بهره‌کشی زیاد انجام دهند.
در اردن، دانشجویان سوری باید به اندازه دانشجویان خارجی دیگر پول بپردازند که بتوانند در دانشگاه‌ها ثبت‌نام کنند. هزینه‌ای نزدیک به 19هزار دلار در چهار سال. البته هزینه‌های ماهانه دیگر، هزینه کتاب و مایحتاج زندگی هم هست. بیشتر از دو‌سوم خانواده‌های پناهجو در اردن کمتر از 282دلار در ماه درآمد دارند.
مناقشه سوریه وارد سال ششم خود شده است و حالا سازمان‌های غیردولتی، دولت‌ها، دانشگاه‌ها و حتی سازمان‌های خصوصی در سراسر دنیا می‌خواهند راه‌حل‌هایی برای معضل آموزش عالی پناهجویان سوری پیدا کنند.
کنفرانس‌های منطقه‌ای در استانبول و امان در سال گذشته برگزار شده که تمرکز آن بر تقویت پذیرش پناهجوان سوری در تحصیلات عالی بوده است.
در حالی که تعداد روبه‌رشدی بورسیه برای پناهجویان خاورمیانه در نظر گرفته می‌شود، تقاضاها بسیار بیشتر از منابع است. الفنار، یک خبرگزاری منطقه‌ای مرتبط با آموزش عالی پیش از این تصویری از وضعیت متقاضیان آموزش عالی سوری ترسیم کرده است که تعداد قلیل آن‌ها را نشان می‌دهد.
آن‌هایی که در آموزش عالی در خاورمیانه نقش دارند، به دنبال راه‌حل‌هایی هستند که دسترسی آموزش عالی را برای پناهجویان سوری بیشتر کند.
در کشورهایی شبیه لبنان، اردن، عراق و مصر، جایی که عربی زبان اول است، فرصت‌های بورسیه از طریق سازمان‌های غیردولتی مثل DAFI متعلق به UNHCR در نظر گرفته شده است و البته بخش خصوصی این کشورها هم میزبانی این دانشجویان را بر عهده گرفته‌اند.
در لبنان و ترکیه، برخی تلاش‌ها بر تجهیز دانشجویان به مهارت‌های زبانی مورد نیاز برای ثبت‌نام در دانشگاه متمرکز شده است. سازمان‌های دیگر در ترکیه، استراتژی متناقضی در پیش گرفته‌اند: ساخت دانشگاه‌هایی مخصوص پناهجویان سوری که مشکلات زبان و موانع دیگر را هم حل کند.
توجه به آموزش برخط( آنلاین) هم توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است و انتخاب‌ها در این نوع آموزش از کورس‌های منفرد تا برنامه‌های مدرک‌های آنلاین گسترده است.
همزمان با همه این تلاش‌ها راه‌حل یا رویکرد واحدی برای روبه‌رو شدن با بحران پناهجویان سوری وجود ندارد. تنوع ترجیح‌ها یا زمینه‌های آموزشی دانشجویان از طریق پرسشنامه‌هایی مشخص شده‌اند و نتایج مطالعه یونسکو نشان می‌دهد نیاز به انتخاب‌های بیشتر برای پناهجویان سوری علاقه‌مند به ادامه تحصیل وجود دارد.
انتهای پیام/