انتظار افکار عمومی از مجلس دهم

اهمیت رعایت اخلاق، به خصوص در حوزه عمومی بر کسی پوشیده نیست. اخلاق سیاسی از مفاهیم بسیار مهمی است که به ایجاد اعتماد اجتماعی در جامعه کمک می‌کند و بدون آن، امید اجتماعی غیر ممکن به‌نظر می‌رسد. اخلاق سیاسی به قواعد و معیارهایی گفته می‌شود که با نقش‌ها و عملکرد مشاغل سیاسی سنجاق شده و در ارتباط با حوزه اخلاق عمومی طبقه بندی می‌شود.

سخنان نماینده‌ای که با افکار ضد اجتماعی، وجدان جامعه را به شدت جریحه دار کرده، زبانش از تعقل پیشی می‌گیرد و قادر به کنترل هیجاناتش نیست، نه تنها تئوری سیاست منهای اخلاق را به ذهن شهروندان متبادر می‌کند بلکه به گسترش ناراستی و بی‌اخلاقی در جامعه دامن می‌زند.

با تحلیل محتوای سخنان ایشان که بدون هیچ‌گونه ملاحظات عرفی و اخلاقی صورت گرفته است در می‌یابیم که افکار قالبی، جنسیت زده و زن ستیز ایشان و از سوی دیگر تاکید تفرقه افکنانه بر قومیتگرایی ما را به این واقعیت تلخ رهنمون می‌کند که این نماینده نه به قصد توهین بلکه از لحاظ طراز فکری با هیچ گونه قواعد شرعی، قانونی و حقوق مدرن شهروندی آشنایی ندارد.

در واقع این شخص نه تنها اجتماعی نشده بلکه فرایند جامعه پذیری‌اش دچار اختلال است. واقعا این پرسش بنیادین مطرح است که چگونه شخصی که به حقوق اولیه شهروندی که شرع مقدس و قانون بر آن تاکید کرده، رسما بی توجهی می‌کند، علنا بر قوم گرایی، برتری نژادی و تبعیض جنسیتی تاکید دارد، در جایگاه نمایندگی تکیه زده است؟ به نظر می‌رسد حضور این‌گونه افراد در بالاترین سطوح قانون گذاری را می‌توان پیامد خلاء های قانونی و سیستماتیک در شناسایی و معرفی افراد مقبول اجتماعی به رای دهندگان تلقی کرد.

اما آن چیزی که افکار عمومی را به تعجب واداشته، مماشات شورای نظارت بر نمایندگان مجلس بر الگوی رفتاری و فکری وی است. زیرا تئوریزه شدن این افکار و ادبیات گفتمانی نه تنها به عنوان ویروس مخربی است که به گسترش اختلافات اجتماعی دامن خواهد زد بلکه حضورشان در مجلس به عنوان نماد روشنفکری در جامعه، به ترویج و تثبیت افکار نادرستی همچون لمپنیسم سیاسی، تبعیض جنسیتی و قوم مداری افراطی منجر خواهد شد.

به نظر می‌رسد بررسی دقیق عملکرد و افکار غیر اخلاقی این نماینده توسط مجلس دهم و استفاده از اهرم‌های قانونی از جمله رای ندادن به اعتبار نامه ایشان، حداقل واکنشی است که افکار عمومی از مجلس آینده انتظار دارد در مواجهه با اتفاق رخ‌داده و مطالب بیان‌شده از سوی یک نماینده، داشته باشد.

* عضو انجمن جامعه شناسی ایران