واحد خارگ؛ پیوند علم، نفت و دریا در قلب جزیره

به گزارش خبرنگار آنا، از اینجا بود که راه‌اندازی شعبه‌ای از دانشگاه آزاد اسلامی در جزیره خارگ آغاز شد. زمانی که این جزیره استراتژیک آماج حملات هوایی رژیم بعثی صدام بود و در طول جنگ تحمیلی روزی نبود که حمله دشمن را به خود نبیند. با وجود تخلیه خانواده‌های شرکتی و بومی‌های جزیره، اما خیلی‌ها ماندند و دفاع کردند و مقاومت و مقاومت.

این واحد دانشگاهی که از ابتدا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دریایی خارگ نام گرفت، زمانی راه‌اندازی شد که ناوگان نفتی و تجاری ایران برای ورود به محدوده خلیج فارس در معرض حملات هوایی دشمن قرار می‌گرفتند و از آنجا که اکثر نیروی انسانی مستقر در ناوگان نفتی و تجاری کشور از بیگانگان بودند، حاضر نبودند که خود را به خطر انداخته، وارد حوزه خلیج فارس شوند، به همین خاطر، مسئولان منطقه در آن زمان تصمیم گرفتند، برای حل این مشکل، دانشگاهی راه‌اندازی کنند که نیروهای متعهد و متخصص مورد نیاز دریایی کشور را در خود ایران تربیت کنند.

به همین علت بود که دانشگاه آزاد اسلامی واحد خارگ با پیشنهاد مسئولان وقت (ضیغمی) با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص و متعهد، برای جایگزینی نیروهای بیگانه مشغول در ناوگان نفتی و تجاری کشور و با موفقیت رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی در ۳ آبان سال ۱۳۶۷ راه‌اندازی شد و در سال ۱۳۶۸ نخستین گروه دانشجویان در رشته مهندسی دریانوردی پذیرفته شدند و کارمندان دانشگاه کار خود را در کانتینرهای کارگری مستقر در جزیره آغاز کردند.

از واحد خارگ همیشه و دورادور در اخبار می‌دیدیم و می‌شنیدیم تا اینکه فرصتی دست داد تا در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خارگ حضور یابیم و از نزدیک از این واحد دانشگاهی دیدن کنیم. دانشگاهی که بار‌ها وصفش و خاص‌ بودنش را از مسئولان شنیده بودیم و آنچه به واسطه انتشار اخبار دستگیرمان شده بود، اطلاعات داشتیم. دانشگاهی که نهال آن در اواخر جنگ تحمیلی در جزیره‌ای که در طول جنگ روزانه زیر بمباران‌های جنگنده‌های رژیم بعثی عراق بود، جوانه زد و شاخه‌ای از درخت پربار دانشگاه آزاد اسلامی را شکوفا کرد.

از سردر دانشگاه که گذشته و وارد می‌شویم، رئیس ما را به ساختمان مرکزی و دفتر ریاست راهنمایی می‌کند. بعد از گفت‌و‌گویی مفصل با دکتر حسین سهولی‌زاده به اتفاق وی و همکاران از قسمت‌های مختلف واحد دیدن می‌کنیم و آقای رئیس برایمان توضیحاتی ارائه می‌دهد.

این واحد دانشگاهی دارای یک سالن اجتماعات بزرگ و مجهز با گنجایش ۲۷۰ نفر است که افزون بر برنامه‌های خود دانشگاه، میزبان برنامه‌های مختلف جزیره نیز هست همچنان که جشنواره یادواره شهید مهدوی (از شهدای غواص و شهید سال ۹۴ کشور) به‌تازگی در این سالن با حضور مسئولان برگزار شد.

این دانشگاه یک سوله ورزشی چندمنظوره دارد که رشته‌های ورزشی نظیر فوتسال، بدنسازی، پینگ پنگ، کشتی و.. در آن فعال هستند. کمی بالا‌تر از سوله ورزشی مسجد سیدالشهدا (ع) با دو گلدسته و کاشیکاری‌های آبی‌رنگ چشم‌نوازی می‌کند.

از آنجایی که بیشترین دانشجویان غیربومی این دانشگاه از تهران، تبریز، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، اصفهان و به‌ویژه شهرهای شمالی کشور هستند و به دلیل خاص بودن واحد خارگ و ارائه رشته مهندسی دریایی (ناوبری) این دانشگاه را انتخاب کرده‌اند، خوابگاهی با گنجایش ۴۰۰ نفر در سه طبقه برای آنان در نظر گرفته شده که پیش از این به عنوان ساختمان اداری واحد استفاده می‌شده است.

مجتمع اداری آموزشی این واحد دانشگاهی در سال ۸۳ و در دو طبقه با زیربنای 4500 مترمربع ساخته شده است. استادسرای واحد خارگ نیز دارای ۸ سوئیت بوده و در مساحت بیش از ۷۶۰ مترمربع قرار دارد.

آن گونه که رئیس این واحد دانشگاهی می‌گوید؛ واحد خارگ تاکنون در رشته دریانوردی بیش از ۱۰ دوره فارغ التحصیل داشته که اکثر آنان بورسیه شرکت ملی نفتکش ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان بنادر و کشتیرانی، کشتیرانی ایران و هند و مؤسسه بین المللی آفرین قشم بوده و اکنون در آن شرکت‌ها در رده‌های مختلف مشغول به کار هستند. در واقع این تعداد از فارغ التحصیلان جایگزین نیروهای بیگانه‌ای شده‌اند که در گذشته با حقوق دلاری بسیار زیادی بر روی ناوگان دریایی کشور مشغول به کار بوده‌اند. بنابراین با این جایگزینی، سالیانه از خروج مبلغ زیادی ارز از کشور جلوگیری می‌شود.

این واحد دانشگاهی در طول فعالیت بی‌وقفه، نقش خود را در تربیت و تأمین نیروی انسانی متخصص دریایی و خودکفایی کشور از بیگانگان به خوبی ایفا کرده است و با وجود مشکلات عدیده‌ای که در راه پیشرفت و توسعه آن وجود داشته، توانسته گام‌های مؤثری در راه پیشرفت بردارد.

واحد خارگ به عنوان یک واحد علوم دریایی، علاوه بر اینکه با نظارت سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت دارد، سازمان جهانی دریانوردی (I. M. O) نیز بر آن نظارت دارد. این دانشگاه سالیانه دو بار مورد ممیزی استاندارد کیفیت قرار می‌گیرد. یک بار از طرف مؤسسه بین المللی DNV که صادرکننده گواهینامه است و بار دیگر از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی که به نمایندگی از طرف سازمان جهانی دریانوردی دانشگاه را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

یکی از ویژگی‌های تنها دانشگاه و مرکز آموزش عالی جزیره، این است که در زمان جنگ و در جبهه خارگ متولد شد، این دانشگاه با فعالیت‌های ارزشمند خود دارای وجهه مثبت و خوبی میان مردم و مسئولان منطقه است و به همین خاطر از جانب مردم و مسئولان و همچنین شرکت‌های نفتی مستقر در خارگ از حمایت‌های خوبی برخوردار است. این دانشگاه اکنون حدود ۱۴۰۰ دانشجو دارد که در ۱۰ رشته مقطع کار‌شناسی ارشد و ۱۰ رشته مقطع کار‌شناسی مشغول به تحصیل هستند.

از دیگر وجوه اهمیت این دانشگاه اینکه، استادان آن باید حتما مدرک تحصیلی از سازمان جهانی بنادر داشته باشند، به‌ طوری که حتی اگر این‌ استادان دارای مدرک دکتری باشند و مدرک سازمان جهانی بنادر را اخذ نکرده باشند، نمی‌توانند در این واحد تدریس کنند. به گفته سهولی‌زاده اکنون این دانشگاه تعامل و همکاری خوبی با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفت‌کش ایران و سازمان بنادر و دریانوردی دارد.

جالب است بدانید که علاوه بر رشته ناوبری، رشته حمل و نقل دریایی نیز در دانشگاه آزاد اسلامی خارگ تدریس می‌شود، این دو رشته تنها در این واحد دانشگاهی ارائه می‌شود و برای رشته ناوبری و حمل و نقل دریایی فقط سه دکترای دریایی در کشور داریم که هر سه از اعضای هیات علمی این دانشگاه هستند. دکتر امرایی، دکتر باورساد و دکتر شفیعی سه عضو هیات علمی این دانشگاه در رشته مهندسی ناوبری و حمل و نقل دریایی در کشور هستند که از افتخارات این دانشگاه به حساب می‌آیند.

لباس‌های متحد‌الشکل کاپیتان‌ها و نظم در حضور و غیاب بر سر کلاس‌های دروس دریانوردی نیز از جذابیت‌های این رشته‌ها بوده و دانشجو نمی‌تواند بدون رعایت این موارد در کلاس درس حاضر شود.

در بازدیدهایی که از شرکت پایانه‌های نفتی ایران داشتیم، بیشتر مهندسان، تکنسین‌ها، ناخداها و ... مشغول در این پایانه حتی رئیس اداره عملیات صادرت شرکت پایانه‌های نفتی تحصیلکرده دانشگاه آزاد اسلامی نظیر واحد خارگ، امیدیه و ... بودند که اکنون در پایانه‌ها و شرکت‌های نفتی جزیره مشغول خدمت هستند و از دانش‌آموختگی در دانشگاه آزاد افتخار می‌کردند. بعضی از کاپیتان‌ها و دریانوردان فارغ‌التحصیل واحد خارگ ورودی دهه 60 و 70 اکنون نماینده شرکت نفتکش ایران در هند، فرمانده کشتی‌های نفتکش اقیانوس پیما، کارشناس ارشد نظارت بر صادرات و اندازه‌گیری کمی و کیفی نفت، مدیر ملی نفتکش شعبه هرمزگان، مدیرعامل شرکت صدف‌آبی بندر، رئیس هیات مدیره شرکت کشتیرانی، سرپرست بندر شرکت نفت فلات قاره و پایلوت تانکرهای عملیات، مدیر گروه رشته مهندسی دریا- دریانوردی در دانشگاه علوم دریایی خارگ، رئیس شرکت ملی نفتکش ایران در منطقه بندرعباس، رئیس شرکت ملی نفتکش منطقه خارگ، رئیس دفتر شرکت ملی نفتکش در امارات متحده عربی، رئیس امور خدمات بازرگانی شرکت ملی نفتکش ایران، رئیس عملیات بندری منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و ....بوده و یا هستند.

واحد خارگ با شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی به ویژه شرکت آلمانی «کلمبیا شیپینگ منیجمنت‌ نیز «قرارداد همکاری امضا کرده‌ است. در تفاهم‌نامه‌ای که با شرکت آلمانی منعقد شده مقرر است که شرکت آلمانی به صورت رایگان آزمایشگاه‌های این دانشگاه را تجهیز کند که این عامل می‌تواند باعث افزایش سطح کیفی واحد خارگ و به تبع آن افزایش پذیرش دانشجو شود.

از آنجایی که واحد خارگ با رشته‌های دانشگاهی نفت و مهندسی دریا به آزمایشگاه مجهز و پیشرفته نیاز دارد، مصمم است تا در آینده‌ای نزدیک با همکاری و بودجه شرکت نفت و شرکت بنادر آزمایشگاه‌های تحقیقاتی مدرن نفتی و علوم دریایی در واحد خارگ ایجاد کند. مسئولان واحد خارگ همچنین با رایزنی‌های لازم با مسئولان دانشگاه و مسئولان امنیتی جزیره خارگ امیدوار هستند که با بین‌المللی شدن این واحد در سال‌های آینده دانشجوی خارجی نیز پذیرش کنند.

رشد قابل ملاحظه و پیشرفت واحد خارگ و پیشرو بودن در رشته‌های دریانوردی با پایان‌نامه هایی کاربردی نشان می‌دهد که این دانشگاه با پشتیبانی و حمایت مسئولان در آینده نزدیک خواهد توانست به عنوان دانشگاهی معتبر و بین‌المللی و واحد دانشگاهی استراتژیک در منطقه‌ای استراتژیک ایفای نقش کند و در همه علوم نفتی و دریایی کشور را از متخصص بی‌نیاز و خودکفا کند و می‌رود تا به قطب صنعت دریایی کشور تبدیل شود.