تفاوت انتخابات 94 با انتخابات 88، 90 و 92

انتخابات فردا به دلایل مختلفی با انتخابات ریاست جمهوری دهم و یازدهم در سال 88 و 92 و انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی در اسفند سال 90 متفاوت است. چند دلیل را که به ذهنم آمد، به طور خلاصه فهرست می‌کنم، شاید برای دیگران هم مفید باشد.

1- اگرچه هنوز مشکلات ریز و درشت کشور و مردم بسیار زیاد است، اما با وقوع رویدادی چون برجام و رفع تحریم‌ها، به نظر می‌رسد مردم نتیجه ای ملموس و واقعی از رای دادن خود در سال 92 دیده‌اند؛ چه آنها که با این رویداد موافقند و چه آنها که احتمالا منتقد این پدیده‌اند را به رأی دادن در گام بعد تشویق می‌کند.

2- انتخابات 92 برای خیلی‌ها یک انتخابات ایده‌آل نبود؛ با این حال بسیاری آمدند و البته خیلی ها هم به همین دلیل ایده‌آل نبودن رأی ندادند. اکنون اما به نظر می‌رسد مردم ایران که گاه در انتظار ظهور یک قهرمان بدون عیب برای دل بستن و رفع تمام مشکلات توسط اویند، تا حد زیادی واقع‌بین‌تر شده‌اند و می‌فهمند هرکس ایراداتی دارد و ایرادات برخی کمتر است و حتی 20 درصد بهتر شدن وضعشان، بهتر از 10 درصد بدتر شدن اوضاع است.

3- بعد از رخدادهای بی‌سابقه در حوادث انتخابات 88 که برخی تلاش کردند مطالبات خود بعد از رأی دادن را با اقداماتی چون تجمعات خیابانی و انواع اقدامات اعتراضی بیان کنند و به رغم برخی نتایج، پیامدهای سنگینی را هم دیدند؛ اکنون بسیاری از مردم تنها راه امکان‌پذیر و کم‌هزینه تغییرات مثبت را در صندوق رأی دیده‌اند و نمی‌خواهند آن را هم از دست بدهند.

4- تأکید همه به لیستی رأی دادن، از رهبر انقلاب گرفته تا گروه‌های سیاسی دو طرف هم از ویژگی‌های این دوره از انتخابات است. البته باید دید مردم چه میزان به این توصیه عمل می‌کنند. فارغ از قضاوت درباره این رویداد، به نظر می‌رسد حاکی از نوعی انعطاف و سیر جامعه به سوی تحزب و دموکراسی پیشرفته تر است؛ در مقایسه با نگاه ایدئولوژیکی که هر کس باید هر فرد مورد رایش را خودش بشناسد؛ و آن هم در جامعه‌ای که برخی نهادها برای جلوگیری از کاهش اتوریته خود، به هیچ‌وجه حاضر به تن دادن به تحزب نیستند.

5- شاید فضای کمتر امنیتی در این انتخابات را هم بتوان ویژگی دیگر این انتخابات دانست. اگرچه 3، 4 روزنامه‌نگار از چند ماه قبل در زندان به سر می‌برند، حوادثی چون بازداشت روزنامه‌نگاران در آستانه انتخابات و یا در میتینگ‌های تبلیغاتی در این دوره رخ نداد.

6- قطعا حضور تعیین‌کننده شبکه‌های موبایلی به ویژه تلگرام در انتشار کلیپ‌ها، بحث و جدل‌ها و اخبار و حتی لیست‌های انتخاباتی، دیگر ویژگی این انتخابات است. برخلاف برخی اخبار و شایعات، این شبکه که مورد استفاده هر دو سوی رقابت است، در روزهای منتهی به رقابت نیز قطع نشد، شاید به آن دلیل که هر دو سو را چنان وابسته به خود کرده بود که قطع آن، کار را فلج می‌کرد.

به هر تقدیر باید منتظر ماند و دید حضور مردم در این انتخابات متفاوت چه میزان است و چه نتایجی برای کشور در بر خواهد داشت؛ امید که زمینه‌ساز اعتلای کشور و بهروزی هموطنان باشد.