کشف آثار 9 هزار ساله و تخریب آثار باستانی سرپل ذهاب به علت عبور کانال آب

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، سرپرست هیأت باستان شناسی بررسی محدوده اجرای طرح گرمسیری در سرپل ذهاب، روز گذشته ضمن اعلام شناسایی محوطه‌های تاریخی 9 هزارساله در سرپل ذهاب از تخریب سه مورد از محوطه‌های تاریخی به علت عبور کانال آب خبرداد.

به گفته سجاد علی بیگی، کهن‌ترین آثار شناسایی شده در پژوهش‌های پیشین در منطقه سرپل ذهاب بقایای استقرار دوره پارینه سنگی میانی بوده که از کاوش کوتاه مدت سال 1961 فرانک هول و کنت فلنری در غار کل داود در ابتدای گذرگاه ورود به دشت سرپل (قلعه شاهین) به دست آمده است که بیش از چهل هزار سال قدمت دارد.

بررسی و شناسایی این منطقه پس از انقلاب طی دو فصل در سال 1384 و 1385 به سرپرستی شهین کرماجانی به انجام رسیده و پیش از پژوهش‌های میدانی ایشان نیز بررسی‌های جسته و گریخته‌ای توسط ادارۀ کل باستان شناسی و مرکز باستان شناسی به سرپرستی زنده‌یاد سعید گنجوی به انجام رسیده است.

علی بیگی با اشاره به بررسی‌های خانم کرماجانی از شناسایی چندین محوطه تاریخی از دوره نوسنگی تا به امروز که حاکی از تداوم زندگی انسان حداقل از 6500 پیش از میلاد تاکنون است، خبر داد.

تاق گرا

به گفته این باستان‌شناس، با وجود اهمیت و قابلیت‌های بسیار چشمگیر مناطق غربی استان کرمانشاه، اطلاعات باستان‌شناختی ما در این مناطق محدود به چند بنا و اثر تک افتاده و مجموعه باستان شناختی چون «قلعه یزدگرد» و «تاق گرا» مانده و علاوه بر این‌ها، نقوش برجسته سلطنتی هزاره‌ دوم پیش از میلاد، گوردخمه دکان داود و نقوش برجسته و کتیبه های دوره اشکانی اطلاعات مهم و ارزشمندی در اختیار ما قرار داده است. با این حال این مکان ها و محوطه‌های ارزشمند به اضافه «قلعه گبری»، «اتاق فرهاد» و «زیج منیژه» ساختارها و آثار مشهود در منطقه هستند و از سایر مکان‌ها و محوطه‌ها چون گورستان‌ها، محوطه‌های استقرار کوچک و بزرگ دوره‌های مختلف، محوطه‌های دوره پارینه سنگی و سایر آثار و بقایای کمتر مشهود در منطقه اطلاع چندانی در دست نیست.

وی درباره قدمت آثار باستانی کشف شده در سرپل ذهاب گفت: «به طور کلی محوطه‌های شناسایی شده حاکی از وجود استقرارهایی از هزاره هفتم پیش از میلاد تا دوره اسلامی است که نشان می دهد منطقۀ سرپل ذهاب حداقل از هزاره هفتم قبل از میلاد تاکنون دارای استقرار بوده است.»

گوردخمه دکان داود

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این باستان‌شناس در مورد بررسی‌های باستان شناسی آغاز شده از اواخر دی ماه سال جاری، گفت که با توجه به اهمیت منطقه و ضرورت انجام بررسی‌های دقیق، بررسی‌های فشرده‌ای به انجام رسیده و مسیر خطوط لوله و کانال های آبیاری به دقت مورد بازدید قرار گرفته است.

علی بیگی هدف از اجرای بررسی باستان شناختی محدوده اجرای طرح گرمسیری را بررسی و شناسایی مکان های باستانی منطقه و ثبت و ضبط دقیق آنها برای جلوگیری از تخریب و به حداقل رساندن آسیب‌های احتمالی طی اجرای پروژه گرمسیری و در نهایت گردآوری اطلاعاتی برای انجام مطالعات روشمند در آینده اعلام کرد.

به گفته این باستان‌شناس بررسی در دشت قلعه شاهین تاکنون منجر به شناسایی 50 محوطه باستانی از دوره نوسنگی میانی به بعد شده است که سه مورد از آنها یعنی تپه «دماغ سفید» در مجاورت روستایی به همین نام در شرق دشت ذهاب، محوطه‌ای بی نام با کد 037 در جنوب غرب شهر سرپل ذهاب و دامنه غار تپانی که توسط فیلیپ اسمیت گمانه زنی شده، به واسطه عبور کانال تخریب شده است.

محدوده تاریخی سرپل ذهاب در استان کرمانشاه از سال‌ها پیش مورد توجه مستشرقان، پژوهشگران و باستان‌شناسانی چون سِر هنری راولینسون، اوژن فلندن، ارنست هرتسفلد، رومن گیرشمن، لویی واندنبرگ، فرانک هول، کنت فلنری، سعید گنجوی، مسعود گلزاری، ناصر نوروززاده چگینی، شهین کرماجانی، یوسف مرادی و عباس رضایی‌نیا قرار گرفته که هر یک از این پژوهشگران اطلاعات مهمی از باستان‌شناسی منطقه به دست آورده‌اند.