سیاره‌ای که در آن سایه شما همزاد دارد

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از APOD، کپلر 16b نخستین سیاره دوتایی است که تاکنون کشف شده است. این سیاره در مداری ۲۲۹ روزه، به گرد یک جفت ستاره خنک کم‌‌جرم در فاصله ۲۰۰ سال نوری زمین می‌چرخد.

این دو ستاره که خودشان هم به گرد یکدیگر می‌چرخند، پی در پی در مدارشان از جلوی یکدیگر می‌گذرند. این پدیده از روی زمین به شکل افتی در نور کلی منظومه دیده می‌شود.

سیاره کپلر 16b زمانی یافت شد که دانشمندان در بررسی این دو ستاره متوجه یک افت ناچیز دیگر نیز در نور سامانه شدند که بر اثر گذر سیاره از برابر دو ستاره رخ می‌داد. درست مانند سیاره تاتوئین در داستان علمی-تخیلی جنگ ستارگان، این دو خورشید هم در افق این سیاره طلوع و غروب می‌کنند.

هرچند کپلر 16b یک سیاره سنگی کویری مانند تاتوئین نیست اما یک سیاره سرد و زیست‌ناپذیر با سطحی گازی و جرمی نزدیک به سیاره کیوان یا زحل است. پس برنامه‌ریزی کنید که یا لباس مناسب این سیاره را بپوشید یا «چشم‌انداز آینده» دیگری را برای تعطیلات‌تان در نظر بگیرید.

ستاره دوتایی چیست؟

ستاره دوتایی به یک سامانه ستاره‌ای گفته می‌شود که در آن دو ستاره به هم نزدیک هستند و به دور «مرکز سنگینی سراسری» مشترک میان خود گردش می‌کنند. بررسی‌های جدید نشان می‌دهند که درصد زیادی از ستارگان بخشی از یک سامانه حداقل دو ستاره‌ای هستند. ستارگان دوتایی در اخترفیزیک بسیار مهم هستند زیرا ویژگی‌های مدار آنها جرم و چگالی آن ستارگان را برای اخترشناسان مشخص می‌کند.

ستارگان دوتایی واقعی با ستارگان دوتایی نوری یکی نیستند، تفاوت آنها در این ‌است که ستارگان دوتایی نوری از زمین و از دیدگاه ما با چشم غیر مسلح نزدیک به یکدیگر و یا گاهی به صورت یک ستاره دیده می‌شوند ولی آنها هیچ اثر گرانشی بر یکدیگر ندارند. ستارگان دوتایی از روی طیف‌سنجی هم شناخته می‌شوند.

ستاره‌های دوتایی گاهی می‌توانند بین یکدیگر جرم تبادل کنند و تکامل یابند. از معروف‌ترین ستارگان دوتایی می‌توان به الغول (ستاره دوتایی گرفتی)، شباهنگ و ماکیان ایکس یک اشاره کرد.

مرکز سنگینی سراسری (Barycenter) مرکز گرانیگاه دو جرم (یا بیشتر) است که در حال چرخش به دور یکدیگرند یا نقطه‌ای ‌است که هر دوی آنها (یا همگی) در اطراف آن می‌گردند. تصور کلی این مفهوم مهم در زمینه‌هایی مانند اخترشناسی و اخترفیزیک کاربرد دارد.

مترجم: نسترن صائبی