یادداشت| تدابیر جلوگیری از مهاجرت دائمی پژوهشگران و نخبگان کشور

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بسیاری از نخبگان علمی کشور با مشاهده برخی بی‌تفاوتی‌ها و بی‌مهری‌ها از سوی مدیران دولتی و نبود جاذبه‌ها و بستر مناسب برای فعالیت‌های تحقیقاتی، اقدام به مهاجرت به کشورهای توسعه‌یافته به‌خصوص قاره اروپا می‌کنند.

به نظر می‌رسد لازم است برای حل این مشکل و استفاده حداکثری از پتانسیل عظیم استعدادهای علمی پژوهشگران داخلی در برای رفع مشکلات رایج کشور و تحقق یافتن تمدن نوین اسلامی، باید اقداماتی مؤثر و اساسی با حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی صورت پذیرد.

در نظر گرفتن فعالیت‌های تحقیقاتی به‌عنوان یک شغل دولتی و در ازای آن واریز حقوق ماهیانه و مکفی به پژوهشگران، می‌تواند یکی از راهکارهای مؤثر در کاهش سیل مهاجرت نخبگان به کشورهای اروپایی باشد.

باید واقع‌بین بود که حداقل سن یک دانشجوی دوره دکتری از ۲۵ سال شروع می‌شود و تعداد بسیار زیادی از آنان متأهل و دارای فرزند هستند. چگونه می‌توان بدون دریافت حقوق ماهیانه و اختصاص تسهیلات مالی، از پژوهشگران انتظار داشت تا به‌صورت تمام‌وقت و با آرامش فکری در محیط آزمایشگاه‌ها حضورداشته باشند؟

در دیدار مقام معظم رهبری با نخبگان کشور در سال ۱۳۹۵، ایشان فرمودند: «در دفاع از جامعه نخبگان و از حرکت علمی کشور تا نفس دارم ذره‌ای کوتاه نخواهم آمد و می‌دانم این حرکت، حرکت با برکتی است و ان‌شاء‌الله عاقبت‌به‌خیر است.»

همچنین در رابطه با حمایت مالی ایشان فرمودند: «به دلیل امتیازهای فراوان غرب برای جوانان ایرانی، تعداد قابل‌توجهی مهاجرت می‌کنند و می‌توان با دادن همان امتیازها، جوانان نخبه را برای کشور نگه داشت زیرا هیچ جوانی سرزمین مادری خود را به غربت ترجیح نمی‌دهد.»

در سال‌های اخیر شاهد بودیم که برخی از کارشناسان، نخبگان مهاجر را وطن‌فروش و خائن خطاب می‌کنند. در حالی که بهتر است به‌جای هتک حرمت به نخبگان که ذخایر ارزشمند کشور هستند، به رفع مشکلات و موانع آنان پرداخت.

همچنین، بهره‌گیری از پتانسیل بسیار مفید فرصت‌های مطالعاتی چندماهه یا یک‌ساله برای دانشگاهیان بسیار کار شایسته‌ای بوده، زیرا علم و دانش مرزی ندارد و تعامل بین‌المللی در حوزه فعالیت‌های تحقیقاتی امری ضروری است. راهکار پیشنهادی دیگر، به‌کارگیری نخبگان فارغ‌التحصیل در شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت است. نداشتن امنیت شغلی عامل مهم و مؤثر در افزایش سالانه مهاجرت نخبگان بوده است.

افزایش تعامل بین دانشگاه و صنعت موضوع موردبحث برای دولت و مجلس در سال اخیر بوده است که باید بپذیریم در این موضوع پیشرفت بسیار کمی داشته‌ایم. در صنایع مختلف کشور، مشکلات اساسی و نواقصی وجود دارد که با به به‌کارگیری دانش ارزنده پژوهشگران داخلی تا حد قابل‌توجهی قابل‌حل است.

اختصاص امتیازاتی ویژه به صنعت‌گران به‌منظور آموزش و به عهده گرفتن مسئولیت کارآموزی دانشجویان، مشکل محدود بودن پژوهشگران به محیط دانشگاهی را حل خواهد نمود. مسئولان باید با ارج نهادن به فعالیت‌های ارزشمند علمی و حمایت‌های مالی و معنوی از جوانان نخبه، مسیر پیشرفت ایران اسلامی را هموار کنند.

*علی موسوی دبیر دبیران انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

انتهای پیام/۴۱۶۷/