تحقق دانشگاه‌ کارآفرین با ابتکار عمل و نوآوری در سیاست‌گذاری

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از وزارت علوم ، علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سیزدهمین اجلاس سیاستگذاری منطقه چهار پژوهشی کشور در دانشگاه قم گفت: خوشبختانه امسال از سوی مقام معظم رهبری سال «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده است که باید دارای دو خصوصیت اشتغال‌آفرینی و دانش‌بنیانی داشته باشد. بنابراین ضرورت دارد ما به نحوی به این مقوله ورود پیدا کنیم. علاوه‌بر این باید تولیدمان نیز مبتنی‌بر نیاز کشور باشد.

وی افزود: امسال برای تحقق شعار سال، ماموریت‌هایی مانند ظرفیت‌سازی، تسهیل‌گری و بهبود ساختارهای زیست بوم فناوری، نوآوری و کارآفرینی با محوریت دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علمی و فناوری از طریق گفتمان‌سازی، شبکه‌سازی و تعامل با ذی‌نفعان کلیدی ملی و بین‌المللی را در برنامه کاری خود قرار داده‌ایم.

خیرالدین به اولویت‌های این معاونت اشاره و اظهار کرد: اولویت اصلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت سیزدهم داشتن مرجعیت علمی، دیپلماسی علم و فناوری، آموزشی و پژوهشی و برون‌داد هدفمند و همچنین نوآوری فرهنگی است. از این‌رو بر بحث توسعه زیست بوم نوآوری فناوری با محوریت سه مجموعه دانشگاه، پژوهشگاه و پارک‌های علم و فناوری تاکید داریم. یکی دیگر از طرح‌های ما که در ماده ۱۲ قانون جهش تولید دانش‌بنیان بر آن تاکید شده است، توسعه اکوسیستم نوآوری‌های استان‌ها است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم تاکید کرد: کسانی‌که می خواهند در حوزه فناوری کار کنند اگر نگاه جدی به بازار نداشته باشند، شکست می‌خورند. اکنون خیل عظیمی از بیکاران فارغ‌التحصیل با مدرک دکترا بیکار هستند. ما نسبت به این مسئله واقعا نگران هستیم، بنابراین اگر با حساب و کتاب پیش نرویم چه بسا شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناوری داشته باشیم که محصولاتی تولید کنند که خریداری نداشته باشند.

ضرورت تشکیل مراکز کارآفرینی و نوآوری و مراکز رشد در دانشگاه‌ها

خیرالدین عنوان کرد: پیشنهاد من این است در دانشگاه ها ابتدا مراکز کار آفرینی و نو آوری ایجاد شود. هر دانشگاهی که این مرکز را ندارد می تواند درخواستش را به شورای دانشگاه و هیئت امنا ببرد و آنجا درخواستش را مصوب کند. اکنون در دانشگاه قم مرکز رشد قوی داریم. پس هدف بعدی ما باید ایجاد پردیس فناوری و نوآوری با مشارکت پارک و علم فناوری استان باشد.

وی خاطرنشان کرد: اکنون راه‌اندازی پردیس‌های استانی طبق ماده ۶ بند قانون جهش دانش بنیان قانونی و توسط رئیس جمهور ابلاغ شده است؛ در حال حاضر وزارت علوم و وزارت بهداشت می‌توانند مجوز پردیس‌ها و پارک‌های علم و فناوری را بدهند. امتیاز راه‌اندازی پردیس نیز این است که دانشگاه‌ها هم پارک داری را یاد می‌گیرد و هم واحدهای فناور آن‌ها از معافیت مالیاتی نیز برخوردار می‌شوند. نخستین پردیس دانشگاهی را در دانشگاه یزد افتتاح کرده‌ایم. همچنین پردیس سلامت نیز در استان خراسان رضوی افتتاح شده است. اخیرا در دانشگاه تبریز نیز پردیسی راه‌اندازی کرده‌ایم. در حال حاضر ما با همکاری جهاد کشاورزی یک سری پردیس به نام «دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی و منابع طبیعی» تاسیس می کنیم. اگر در استان قم هم این پردیس ایجاد شود، می توانیم از پتانسیل های خوب آن بهره بگیریم.

سهم شرکت‌های دانش‌بنیان استان قم از واحدهای فناور مستقر در پارک علم و فناوری ۴۰ درصد است

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم اظهار کرد: اکنون ما ۵۰ پارک علم و فناوری و ۱۲ پردیس داریم و از ابتدای سال مجوز ده پردیس دیگر را نیز داده‌ایم. همچنین در حال حاضر۲۴۶ مرکز رشد واحدهای فناور داریم. اکنون ۱۰ هزار و ۸۰۰ واحد فناور در پارک ها و مراکز رشد مستقر هستند که هزار و ۷۷۸ مورد از آنها شرکت دانش بنیان هستند. در استان قم ۴۰ درصد از واحدهای فناور مستقر در پارک علم و فناوری، شرکت دانش بنیان هستند، در صورتی که این نسبت در کشور ۱۵ درصد است. از اینرو روسای پارک ها باید دقت کنند که میزان شرکت های دانش بنیان را اضافه کنند و میزان اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی را افزایش دهند.

وی اظهار کرد: سال گذشته ۶۵ هزار شغل توسط پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد ایجاد شده است. اکنون تعداد آن‌ها به ۹۰ هزارتا رسیده یعنی چهل درصد رشد داشته اند. اکنون مشکل اصلی ما مربوط به اشتغال حوزه دانش آموخته های دانشگاهی است.

ضرورت توجه به توسعه زیست بوم نوآوری استان‌ها

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: ماده ۱۲ قانون جهش تولید دانش‌بنیان بر توسعه اکوسیستم نوآوری استان تاکید دارد که همان طرح تانا است که ما در معاونت فناوری و نوآوری وزارت عتف مطرح کرده ایم. در این طرح پارک ها، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها باید به حل مسائل فناورانه بخش خصوصی و دولتی در استان بپردازند. اکنون در بسیاری از این استان‌ها مانند قم، همدان و قزوین «ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان» راه‌اندازی شده که رئیس ستاد استاندارد و دبیر آن نیز رئیس پارک علم و فناوری است. این ستاد خیلی مهم است، زیرا مشکلات پیش روی دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و پارک ها را مطرح می کند.

خیرالدین ادامه داد: سال ۹۶ چیزی حدود ۷۸۰۰ متقاضی برای استقرار در پارک ها داشتیم اما امسال این میزان به ۵۷۰۰ رسیده است، یعنی ما در دانشگاه که محل زایش و رویش شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور است، خوب کار نکرده ایم. ما باید کاری کنیم که ورودی بخش دانش بنیان افزایش یابد، به همین منظور ضرورت دارد بر ترویج کارآفرینی تمرکز کنیم.

ترویج و ترغیب دانشجویان به کارآفرینی

خیرالدین در ادامه گفت: اکنون طرحی به نام «طرح ملی ترویج کارآفرینی» را مطرح کرده‌ایم. قرار است در فاز نخست این طرح سی هزار دانشجو تحت پوشش قرار بگیرند. ما به هر دانشجو یک میلیون تومان اعتبار می دهیم تا در دوره‌های کارآفرینی شرکت کنند. مراکز کارآفرینی، یکی از مهمترین مراکز در دانشگاه ها هستند که این را رویداد برگزار می کنند. به عنوان مثال دانشگاه شریف طی یکسال ۲۰۰ رویداد کارآفرینی برگزار کرده است، اما متاسفانه اکنون خیلی از دانشگاه های ما مرکز کارآفرینی قوی و پویا ندارند.

باید تور فناوری و دستیار فناوری را جدی بگیریم

وی به طرح تور فناوری اشاره کرد و در این خصوص گفت: روسای دانشگاه ها، معاونان پژوهش و فناوری، کارشناسان دانشگاه ها و مدیران را با مباحثی مانند سطوح آمادگی فناوری، استارتاپ و شرکت دانش‌بنیان آشنایی داشته باشند. با آشنایی دانشجویان، کارشناسان و روسای دانشگاه ها فرصت دیده شدن دستاوردهای افرادی که هسته فناور و محصول تولید کرده‌اند به وجود می آید و معاونان و کارشناسان و... با پتانسیل‌های شرکت‌های دانش‌بنیان بیشتر آشنا می‌شوند.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم افزود: طرح دستیار فناوری نیز مربوط به دانشجویان علاقه‌مند به کارآفرینی و فناوری است. اکنون دانشجویان علاقه‌مند می‌توانند همزمان با تحصیل دوران کارآموزی و مهارت آموزشی خود را در یک واحد فناوری بگذرانند و با مراکز رشد و واحدهای فناور آشنا شوند و حقوق نیز دریافت کنند. اکنون به دانشجویان مقطع کارشناسی یک میلیون، مقطع کارشناسی ارشد دو میلیون و مقطع دکترا سه میلیون تومان حقوق می‌دهیم.

خیرالدین اضافه کرد: حتی مقطع کاردانی را نیز باید تحت پوشش این طرح قرار گیرد. این طرح مزایای بسیاری دارد. یکی از آن‌ها برقراری ارتباط دانشگاه با صنعت است که می‌تواند به طور جدی از مرحله دانشجویی شکل بگیرد. اکنون ۲۰ هزار دانشجو و ۲۲۰۰ شرکت متقاضی این طرح هستند. همچنین گرنت فناوری را نیز داریم که وزارت علوم ارائه می دهد. این گرنت از سال ۹۸ شکل گرفته است. دانشجویانی که برای پایان نامه و رساله خودشان می خواهند کار فناورانه و نوآورانه انجام دهند، حتی در حوزه های هنر، علوم پایه و علوم انسانی و فناوری های نرم می‌توانند در این طرح شرکت کنند.

وی ادامه داد: در طرح گرنت جوانه نیز دانشجویانی که علاقمند به کار فناورانه هستند حدود ۲۰ الی ۷۰ میلیون تومان گرنت دریافت می‌کنند. در طرح پسا دکترای فناوری نیز به فارغ‌التحصیلان مقطع دکترا حدود۱۰ میلیون اعتبار اختصاص پیدا کرده است؛ ۸ میلیون اعتبار به دانشجو و ۲ میلیون اعتبار به استاد تعلق می گیرد که اکنون آن را پیگیری می‌کنیم. همچنین، اکنون ۱۶ اتاق فکر ایجاد کرده‌ایم که امیدواریم در دانشگاه‌ها به این مسئله نیز نیز توجه شود.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم به سامانه نان (نظام ایده ها و نیازها) نیز اشاره کرد و گفت: در این سامانه پایان‌نامه‌ها، رساله‌های دکترا نیاز محور تعریف می‌شوند. اکنون این سامانه در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است و ما وظیفه یکپارچه سازی این سامانه را برعهده داریم. دستگاه های اجرایی که می خواهند از یک درصد اعتبار پژوهش و فناوری استفاده کنند، حتما باید در این سامانه ثبت نام کرده باشند.

گفتنی است، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم پس از سخنرانی در این اجلاس از پارک علم و فناوری استان قم بازدید و از چند محصول نوآورانه رونمایی کردند. سپس دیداری با استاندارد قم داشتند. همچنین، با هدف حمایت از تولیدات دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی با همکاری پارک علم و فناوری قم و جهاد کشاورزی این استان، توافق‌های اولیه برای ایجاد دهکده فناوری و نوآوری صورت پذیرفت.

انتهای پیام/۱۰۴/