ایران و روسیه نزدیک‌ترین روابط ۱۰۰ سال اخیر را تجربه می‌کنند/ لبخند تهران و مسکو

گروه جهان خبرگزاری آنا – رامین آریان راد؛ سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه روز چهارشنبه هفته گذشته در رأس هیئتی به‌منظور گفت‌وگوی با مقامات جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد. این سفر در حالی صورت گرفت که هر دو کشور با توجه به موج تحریم‌ها یکی بخاطر مسائل هسته‌ای و درگیری به علت نزاع اوکراین تحت‌فشار غرب قرار دارند. همچنین، خبرگزاری دولتی روسیه «تاس» به نقل از سخنگوی کرملین نوشته است که سفر ولادیمیر پوتین به ایران نزدیک است. پیش از این نیز سه تن از روسای جمهور آسیای مرکزی با حضور در تهران علاقه‌مندی خود را برای گسترش روابط با تهران ابراز کردند. حضور رهبران منطقه و روسیه، حمایت از عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، حمایت از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، همکاری در بحران سوریه و اوکراین، تأیید روسیه بر حضور ایران در مذاکرات و تصمیم‌گیری حل منازعه قره‌باغ از روابط گرم دو کشور در دوران جدید نشان دارد.

روسیه کلید حیاط‌خلوت خود را به ایران می‌دهد

چندی پیش رهبران سه کشور تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان با سفر به تهران قراردادها و تفاهم‌نامه‌های تجاری بسیاری را با ایران امضا کردند که می‌توان از آن به‌عنوان فصل جدیدی از روابط ایران و کشورهای منطقه آسیای مرکزی یاد کرد که به‌عنوان حیاط‌خلوت روسیه محسوب می‌شوند. رهبران تاجیکستان در این سفر، تفاهم‌نامه‌هایی در حوزه کار و رفاه، موافقت‌نامه معاضدت قضایی در امور کیفری، تفاهم‌نامه همکاری‌های بلندمدت تجاری اقتصادی، یادداشت تفاهمی در زمینه بورس و اوراق بهادار، یادداشت تفاهمی برای همکاری سازمان نقشه‌برداری و کمیته دولتی اداره زمین و ژئولوژی و یادداشت تفاهمی نیز برای همکاری شورای مشترک کارآفرینان امضا کردند.

همچنین روسای جمهور ترکمنستان و قزاقستان نیز با حضور در ایران خواستار گسترش روابط با تهران شدند و تفاهم‌نامه‌های مشابهی را به امضا رساند. همچنین خبرهایی از سفر رئیس‌جمهور ازبکستان و قرقیزستان به ایران نیز به گوش رسد. در پی امضای این تفاهم‌نامه‌ها، حضور شرکت‌های ایرانی در کشورهای آسیای مرکزی نشان از رضایت روسیه از ورود ایران به این منطقه دارد.

عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا

عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند به ایران و روسیه در دفع ضرر تحریم‌ها کمک کند. «بالات نوگالی اف»، کارشناس سیاسی قزاقستانی معتقد است، عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به دلیل توسعه سریع صنعت در این کشور و نیاز آن به سرمایه‌گذاری برای هر دو طرف مفید است. زیرا برنامه صنعتی‌سازی به جذب فعال بودجه خارجی نیاز دارد و از آنجا که ایران در جذب سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی غربی مشکل‌ساز است درنتیجه این کشور به‌شدت علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری‌های منطقه اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. ایران به همراه روسیه و ارمنستان در تشکیل کریدور برق اوراسیا مشارکت دارد. با کمک کریدور انرژی «روسیه – گرجستان – ارمنستان – ایران» کشورها قادر به تبادل برق با کشورهای همسایه خاورمیانه خواهند بود. حمایت قاطع وزیر امور خارجه روسیه از عضویت ایران در این اتحادیه روابط گرم دو کشور را به تصویر می‌کشد.

حمایت از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای

همچنین، سازمان شانگهای نیز یکی دیگر از ترتیبات امنیتی بین‌المللی است که دولت ایران خواهان پیوستن به آن است. روسیه بارها از پیوستن ایران به سازمان حمایت کرده است. سال گذشته لاوروف در دیدار با امیر عبداللهیان از آغاز فرآیند عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای خبر داد. سازمان همکاری شانگهای با هشت عضو دائمی و به‌ویژه با حضور سه قدرت جهانی نوظهور همانند روسیه، چین و هند از اهمیت بین‌المللی بسزایی برخوردار است به‌گونه‌ای که ایران با پیوستن به این سازمان می‌تواند تاب‌آوری خود را در برابر تحریم افزایش دهد.

همکاری در بحران سوریه و اوکراین

از سوی دیگر همکاری ایران و روسیه در دو بحران سوریه و اوکراین باری دیگر بر روابط عمیق دو کشور صحه می‌گذارد. ایران و روسیه با همکاری نظامی از فروپاشی دولت سوریه جلوگیری کردند. همچنین ایران علیرغم مخالفت همیشگی خود با بروز جنگ و زیر سؤال رفتن تمامیت ارضی کشورها، در ارتباط با قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل مبنی بر محکومیت اقدام نظامی روسیه در اوکراین، رأی ممتنع (بی‌طرفانه) داده است.

تأیید روسیه بر حضور ایران در مذاکرات و تصمیم‌گیری حل منازعه قره‌باغ

همچنین روسیه از حضور ایران در حل مناقشات منطقه‌ای حمایت می‌کند. این حمایت ناشی از هماهنگی سیاست‌های تهران و مسکو است. در همین راستا، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه گذشته در نشست خبری مشترک با «جیحون بایراموف» همتای جمهوری آذربایجانی خود در باکو گفت: «روسیه از فرمت ۳+۳ متشکل از ارمنستان، آذربایجان و گرجستان و کشورهای همسایه یعنی روسیه، ترکیه و ایران جهت برقراری صلح پایدار پشتیبانی می‌کند.

پیام لاوروف برای ایران

درنتیجه می‌توان گفت پیام سفر سرگئی لاوروف به تهران، تقویت روابط روسیه و ایران و همفکری و همدلی برای مقاومت در برابر غرب است. تحریم غرب کشورهای ایران، روسیه و چین را به‌سوی یک اتحاد فرامی‌خواند به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد در صورت رفع تحریم‌ها و احیای برجام نیز ایران کشورهای روسیه و چین را در اولویت خود قرار می‌دهد.

*پژوهشگر مسائل روسیه

انتهای پیام/۴۱۰۶/