کشف خمره‌های دانه گندم و انگور در محوطه باستانی چلو
به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دومین روز از سیزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران با نشست‌های علمی و ارائه گزارش کاوش‌های انجام شده در محوطه‌های تاریخی مختلف همراه بود.
علی‌اکبر وحدتی سرپرست ایرانی گروه کاوش در محوطه باستانی چلو در حوزه رود کالشور در نخستین نشست که با حضور کامیار عبدی و صادق نقشینه به عنوان هیأت رئیسه برگزار شد به ارائه گزارشی از کاوش‌های انجام شده به همراه گروه ایتالیایی پرداخت.
وحدتی گفت: «در این فصل از کاوش به تعداد زیادی خمره سفالی بزرگ دست یافتیم که در برخی از نقاط تعدادشان به 10عدد در کنار هم می‌رسید.»
وی افزود: «در اغلب این خمره‌ها بقایای دانه‌های گندم و انگور یافت شد.»
این باستان‌شناس با اشاره به این‌که در ادامه کاوش به گورهایی در 2 نمونه دوران مفرق قدیم و بلخی و مروی دست یافتیم اظهار داشت: «شاخصه گورهای مفرق قدیم این است که در آنها شیء وجود ندارد اگر هم باشد به تعداد اندک بالای سر اسکلت دیده می‌شود.»
او خاطر نشان ساخت که در نمونه گورهای دوران بلخی و مروی بر خلاف مفرق قدیم ظروف و اشیا زیادی در اطراف اسکلت وجود دارد.
وحدتی تصریح کرد: «نکته جالب توجه در این گورها این بود که علاوه بر ظروف و هدایا اسکلت حیوانات نیز در آنها یافت شد که از دفن مقداری غذا با مردگان حکایت دارد.»
نکته قابل توجه دیگر، وجود گورهایی بود که در آنها اسکلتی وجود نداشت، استنباط ما این است که این گورها برای افرادی که در زمان‌های طولانی محلی را ترک می‌کردند ساخته می‌شد.
به گفته او تعداد و جنس ظروف داخل گورها با توجه به طبقات اجتماعی متغیر بوده است به طور مثال در گور یک زن که کمتر از 18سال سن داشت علاوه بر ظروف سنگ‌های قیمتی، سفال، مهر، اشیای مفرقی و ... پیدا شد در صورتی‌که در گوری شبیه به آن تنها چند ظرف سفالی یافتیم.
وی در پایان از مهرهای بلخی و مروی، ظرف‌های سنگی با نقش‌های مار و عقرب، استخوان‌های تزیین شده، مهرهای بازی و ... به عنوان مواد فرهنگی یافت شده در این کاوش اشاره کرد.
در ادامه رافائل بیشونه سرپرست ایتالیایی گروه کاوش در محوطه باستانی چلو نیز به ارائه گزارشی از کارهای انجام شده در این حوزه پرداخت .
تل آجری کپی از دروازه ایشتار
در پلان بعدی سزدهمین گردهمایی باستان‌شناسی ایران که با حضور آرمان شیشه‌گر، محمد‌رحیم صراف، بهمن فیروزمندی و شاهرخ رزمجو همراه بود پیر فرانچسکو کالییری سرپرست ایتالیایی کاوش باستان‌شناسی شهر پارسه تخت جمشید تل آجری، با اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه معماری تل آجری گفت: «در این فصل از کاوش سه گمانه شامل 8،9،10 باز شد. در ترانشه شماره 8هدف، یافتن گوشه غربی ساختمان، در ترانشه شماره 9 هدف، بررسی ساختمان از نظر وجود ورودی دیگر و در ترانشه 10 هدف شناخت منطقه مرکزی و کف بنا بود.»
به گفته این باستان‌شناس، با شروع کاوش‌ها در ترانشه 8 یک حائل کوتاه از خشت پیدا شد که به عنوان یک پشتیبان برای دروازه ساخته شده بود.در ترانشه شماره 9، 2 راهرو ساختمان آشکار شد که مشخص کرد این ساختمان 2 ورودی داشته است و این امر را برای ما روشن ساخت که با یک دروازه مواجه هستیم .در گمانه 10 با بررسی محیط درون محوطه پی‌بنا کشف شد.
وی افزود: «همچنین یک گور آسیب دیده به همراه تکه‌های سفال نیز کشف شد که هنور در دست مطالعه است.»
کالییری تصریح کرد: «در بررسی کف بنا این امر بر ما آشکار شد که سادگی کف نسبت به دیوارها که دارای نقش و نگار زیبا هستند نشان‌دهنده این است که کار ساخت این ساختمان به احتمال زیاد به پایان نرسیده بوده، البته احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن به سرقت رفتن آجرهای کف بنا است.»
وی در ادامه با بیان این‌که شواهد نظیر اجاق خوراک‌پزی نشان از یک دوره اقامت کوتاه‌مدت در اینجا دارد، به مقایسه پلان دروازه تل آجری با پلان دروازه ایشتار پرداخت.
در ادامه علیرضا عسگری چاوردی به بیان مختصری از ویژگی‌های تزیینی تل آجری پرداخت و افزود: «تعداد زیادی موتیف گیاهی و حیوانی از این منطقه به دست آمده که در تمدن جنوب غرب ایران و بینالنهرین شناخته شده است.»
وی از نقوش گل 8 پر، پای حیوانات، دهان شیر، گاو، پنچه‌های عقاب، مار و حیوانات اسطوره‌ای نظیر موشخوشو و ... به عنوان طرح‌های موجود در آجرهای تل آجری دانست و با ارائه نمونه‌های بازسازی شده به توضیح پرداخت.
او با بیان این‌که پلان تل آجری کاملاً شبیه پلان دروازه ایشتار است تصریح کرد: «تل آجری یک کپی از دروازه ایشتار است که بنابر مطالعات انجام شده می‌توان قدمت آن را به سال‌های 539-518 ق.م یعنی سال‌های آغازین ساخت تخت‌گاه جمشید نسبت داد.»
کشف مهر استوانه‌ای
اکبر عابدی سر پرست هیأت کاوش در محوطه کول تپه هادیشهر دیگر سخنران نشست بود که با بیان موقعیت جغرافیایی محوطه به بیان گوشه‌ای از فعالیت‌های انجام شده دراین محوطه تاریخی پرداخت.
او افزود: «در ادامه کاوش‌ها در این محوطه مهری استوانه‌ای از درون یک کومه کشف شد که مهمترین یافته این کاوش محسوب می‌شود.»
مهدی کاظمی یکی از اعضای تیم کاوش باستانشناختی در تپه زردخانه اهر نیز که به نیابت از کمال‌الدین نیکنامی سرپرست گروه در این گردهمایی شرکت کرده بود گورستان‌های کلان سنگی را یکی از شاخصه‌های اصلی منطقه زردخانه اهراعلام کرد.
او اظهار داشت: «مواد فرهنگی کشف شده دراین منطقه متعلق به عصر آهن یک است.»
کاظمی با اشاره به کشف نمونه‌ای از پاشنه در، دراین منطقه تصریح کرد: «این پاشنه بر یکجانشینی در منطقه دلالت دارد.»
وی همچنین سفال‌های نخودی و خاکستری یافته شده در این محوطه تاریخی را متعلق به هزاره دوم ق.م دانست.
احمد آزادی سرپرست کاوش نجات‌بخشی درمحدوده آبگیر سد کوهرنگ نیز دیگر سخنران این نشست بود که گفت: «معیار برای کاوش‌های از این نوع میزان در خطر بودن محوطه‌ها در آبگیری سد است.»
وی افزود: «کاوش در سه ترانشه به دلیل کوچک بودن و نبود منابع مالی به نتایجی قابل توجهی نرسید اما در گمانه‌های دیگر به مواد فرهنگی نظیر سفال دست یافتیم که بر اساس مقایسه تطبیقی و یافته‌های محوطه متعلق به اواخر عصر مفرق و اوایل عصر آهن است.»
یعقوب محمدی‌فر سرپرست کاوش در تپه ده بزان نیز دیگر سخنران این نشست بود که با تشریح فعالیت‌های گروه در 6 ترانشه گفت: «بقایای معماری، تنورهای دوره صفویه، ته ستون‌های ایجاد شده بر بسترهای سنگی، بقایای معماری خشتی، سازه خشتی، پایه ستون، سفال‌های منقوش و ... از مواد فرهنگی کشف شده در این تپه بود.»
پیتر فرلتسنر و الیزابت کارتر دیگر سخنرانان این نشست بودند که به ترتیب در موضوعات بینالنهرین و عیلام به ایراد سخن پرداختند.
انتهای پیام/