تعیین مرز «رادیو» برای پرداختن به گرانی و مشکلات مردم/ برای احیای مستندسازی در رادیو برنامه ۵ساله داریم

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، نشست خبری نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک با حضور علی بخشی‌زاده معاون صدای سازمان صداوسیما، عباس رجب سلمانی دبیر جشنواره و مدیران کمیته‌های مختلف این رویداد رسانه‌ای در ساختمان شهدای رادیو رسانه ملی برگزار شد.

در ابتدای این نشست دبیر جشنواره گفت: در این رویداد بیش از ۴۰۰ اثر شرکت کردند که در سه بخش حرفه‌ای، مردمی و متون مستند دسته‌بندی شدند.

در ادامه، کاندیداهای بخش اصلی و مستندنگاری اعلام شدند و کاندیداهای بخش مردمی این رویداد فردا اعلام می‌شود.

 رادیو؛ رسانه‌ای گرم، چابک و همراه با مخاطبان

بخشی‌زاده معاون سیما پیش از صحبت در رابطه با جشنواره، در رابط با ویژگی‌های رسانه رادیو گفت:  رادیو تنها رسانه‌ای بوده که توانسته همیشه تمام مخاطبانش را با خود همراه کند و همواره در هر برهه‌ای مخاطبان به آن دسترسی داشتند.طبق تحقیقات اندیشمندان حوزه ارتباطات، رادیو رسانه گرم، چابک، پرسرعت، منحصربه فرد با تولید و پخشی ارزان است که به راحتی قوه تخیل را برمی‌انگیزد.

وی با اشاره به دوره حضورش در مقام معاون صدای رسانه ملی گفت: در این دوره ما ضعف‌ها و قوت‌های رادیو را بررسی کردیم و تصمیم بر این شد که از نقاط آسیب کارمان را شروع کنیم. در همین راستا یکی از نقاط ضعف در حوزه برنامه‌سازی استفاده از قالب مستند در رادیو بود. به نظر من وقتی رادیو در حوزه مستند پیشگام‌تر از وضع فعلی شود در حوزه مستند سیما نیز اثرگذار خواهد بود. شما برای ساخت یک اثر مستند، ساعت‌ها تحقیق می‌کنید که در  قالب یک برنامه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای، نتیجه تحقیقات را به مخاطب تحویل دهید.

معاون صدای رسانه ملی ادامه داد: زمانی سازمان صداوسیما نقطه آسیب را در سیما شناسایی کرد و خلا شبکه مستند را احساس کرد و بلافاصله اقدام به تاسیس این شبکه کرد، اما در رادیو این مسئله مورد غفلت واقع شده. این ادعای من یک مسئله ذوقی و احساسی نیست و برمبنای مطالعه است. ما در آرشیو رادیو آثار جریان‌ساز فراوانی داریم که در عرصه تصمیم‌سازی کشور نقش داشته و مخاطب را با خود همراه کرده، اما به آن‌ها توجه نشده است. در رادیو عمر نمایش بسیار طولانی است و بهترین بازیگران و سناریست‌های هنرهای نمایشی از رادیو برخاستند.

 معضل دستمزد پایین مستندسازان

وی با اشاره به دستمزد پایین مستندسازان رادیو افزود: ما با نگاهی اجمالی به نقاط قوت و ضعف و بررسی تمام جوانب در ستاد رادیو، به نکات جالب توجهی در این خصوص رسیدیم، مثلا اینکه میزان بودجه‌ای که به ازای برنامه مستند اختصاص می‌دادیم واقعا ناچیز بوده و در این حوزه با غفلت مواجه شدیم. وقتی ساخت مستند رادیویی دقیقه‌ای ۵ هزار تومان بودجه داشته باشد، کدام برنامه‌ساز میل می‌کند به سمت این حوزه برود؟

بخشی‌زاده اضافه کرد: هدف اصلی ما احیای ساختار مستند و ارتقای جایگاه مستند در معاونت صدا است. اگرچه چند هدف فرعی هم داریم، مثل شناسایی و معرفی استعدادهای این حوزه، ایجاد رقابت بین برنامه‌سازها، افزایش جذابیت‌های ساختار مستند، به‌روزرسانی دانش مستندسازان، گسترش و جذب مخاطبانی که به هر دلیلی از دست داده بودیم و مواردی از این دست. چشم‌انداز ما این است که به سمت یک شبکه مستقل یا حداقل کانال مربوط به مستند گام برداریم که یکی از ایده‌های ما برای این اتفاق برگزاری جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک است که نکاتی همچون پژوهش محوری، ژرف اندیشی، وضوح کمی و کیفی و... از نکات مورد نظر برگزارکنندگان این رویداد است.

وی ادامه داد: ما دوست داشتیم در این جشنواره به حوزه آموزش بیشتر توجه کنیم، چون نمی‌توانیم به دانش مستندسازان بی‌تفاوت باشیم. یکی از نقاط قوت اصلی ما این است که آرشیو بزرگی داریم که کاملا در دسترس است. رادیو ۸۲ ساله است و پیشینیان فعال در این رسانه زحمات زیادی برای سرپا نگه داشتن آن کشیدند و در نتیجه آرشیو بزرگی در این حوزه وجود دارد. ما در سطح ملی و گونه‌شناسی مستندهای رادیویی آرشیو قدرتمندی داریم و از طرف دیگر عوامل حرفه‌ای برنامه‌ساز زیادی داریم. در حقیقت می‌توان گفت که در این بخش قحط‌الرجال نیست، کما اینکه باید با دادن امکان کشف الرجال کنیم. البته منظور فقط مردان فعال در این حوزه نیست و ما در میان خانم‌ها نیز مستندسازان توانمند فراوانی داریم. در عین حال صداهای ماندگار و گنجینه محتوایی خوبی هم داریم که می‌توانبم از آنها بهره‌مند شویم.

معاون سیما با اشاره به مستندهای مردمی و مشارکت‌های مخاطبان رادیو با برنامه‌های شبکه‌های مختلف هم گفت: ما به  راحتی می‌توانیم ظرفیت‌های بالقوه مردمی را بالفعل کنیم، به همین دلیل هم باشگاه مستندسازی در رادیو شکل خواهد گرفت و برای تقویت بخش مردمی دبیرخانه دائمی داریم. مردم در حال حاضر با موبایل‌هایشان می‌توانند بهترین مستندها را بسازند. ما امکان پرداختن به طیف وسیعی از مشکلات مردم داریم. سرعت بالاتر برنامه‌سازی در رادیو و  ظرفیت باشگاه‌های رادیویی می‌تواند کمک مهمی باشد، در عین حال در حوزه نیروی انسانی این رسانه، نیل به موفقیت بسیار بالاست. به همین خاطر رادیو همیشه مولد و مادر بوده. شما ببینید بهترین مجریان، نویسندگان و تهیه‌کنندگان سیما از کجا آمدند، اکثر آن‌ها سابقه رادیویی دارند.

وی با اشاره به حمایت‌های رئیس رسانه ملی از معاونت صدا و برگزاری این جشنواره عنوان کرد: سازمان نبست به برگزاری این رویداد اعلام حمایت قطعی کرده و ما دلیلی بر کم‌کاری در این حوزه نداریم. وقتی بودجه هست هر تعللی غیرقابل بخشش است. به همین دلیل هم ما در نخستین گام به دنبال منطقی کردن میزان دستمزد مستندسازان رادیو هستیم. از طرف دیگر می‌توانیم با برنامه‌ریزی و قرار دادن این مستندها در وقت مناسب جدول پخش، شرایط موجود در این عرصه را ترمیم کنیم.

ضرورت تقویت مستندهای رادیویی

بخشی‌زاده با اعلام این مسئله که اکثر هنرمندان برنامه‌ساز رادیو، به بخش مستند علاقه‌ای ندارند، اظهار کرد: اکثر برنامه‌سازان علاقه دارند به سمت ساخت برنامه‌های جُنگ، ترکیبی یا گفت‌وگومحور بروند. از طرف دیگر تجهیزات ما به روز نیست و بعضا فرسوده است و برای بالا رفتن کیفیت مستندها باید این مشکلات را برطرف کنیم. به همین دلیل برای حل این مشکلات برنامه ۵ ساله‌ای نوشته شده که ما چگونه با شیب ملایمی مستندسازی در رادیو را زنده کنیم. ما نمی‌خواهیم در دام سرعت زیاد بیافتیم. ایجاد کارگروه برنامه‌سازی مستند، تشکیل شوراهای اندیشه‌ورزی در شبکه‌های مختلف در خصوص مستند، آموزش مستمر و برگزاری کارگاه‌های برنامه‌سازی، اختصاص بودجه مناسب برای این برنامه‌ها و برگزاری رویدادی مثل این جشنواره از طرح‌های اصلی ما است.

بخشی‌زاده در ادامه سخنانش گفت: هر رسانه‌ای بدون مردم مرده است و اگر مردم در رادیو نباشند، این رسانه از دست می‌رود. ما برنامه‌های تعاملی خوبی در شبکه‌های مختلف رادیویی داریم و به همین دلیل به همراهی مردم در بخش مستند رادیویی هم امیدواریم. ما بیش از ۴۰۰ ایران‌یار فقط در یکی از شبکه‌هایمان داریم که از قسمت‌های مختلف کشور برنامه‌سازی می‌کنند و با صدای خود و برای حل مشکلات مردم منطقه خود آن‌ها را ارسال می‌کنند. اگرچه نمی‌گویم این تعداد آمار قانع‌کننده‌ای است، ولی وجود دارد. وقتی ما به پروژه شهروند خبرنگار دامن زدیم، خیلی از دوستان با حضورشان باعث پیوند مردم و رسانه شدند و بعضی از آنها معتمد، مرجع و پناهگاه مردم منطقه خود شدند. پس ما در عمل نشان دادیم رسانه مردم هستیم. 

در بخش پرسش و پاسخ این نشست، بخشی‌زاده در خصوص انتشار فایل صوتی مدیران یکی از شبکه‌های رادیویی درباره کنترل کردن صحبت‌های مهمانان در برنامه‌های گفت‌وگومحور و زنده رادیو و نپرداختن به مسائلی همچون گرانی گفت: فلسفه برنامه زنده یعنی ارتباط مردم که اگر این نباشد پس بهتر است تولیدی باشد.

وی اظهار کرد: من با غلظت سخن مطرح شده در آن فایل موافق نیستم ولی با اینکه یک ترتیب و اولویتی داشته باشیم موافقم. نمی‌خواهم صرفا به این مثالی که می‌زنم استناد کنم، ولی آیا شبکه بی‌بی‌سی حق دارد شخصی مثل ملکه انگلیس را زیر سوال ببرد؟ پس باید به برخی موارد دقت داشت. در کل حضور مردم در رسانه ایده اصلی رسانه ملی و معاونت صدا است. یعنی این رسانه، این دولت و این نظام برای مردم است و نباید تفکیک قائل شد. مردم باید در رسانه حضور داشته باشند، آقای جبلی به عنوان رئیس سازمان صداوسیما هم مردم را صاحبان اصلی رسانه می‌داند. این که رادیو و تلویزیون صدای اعتراض مردم اصفهان را منعکس می کند،نشانه این است که رسانه به مردم تعلق دارد.

طبق اعلام بخشی‌زاده، افتتاحیه نخستین جشنواره مستند رادیویی پژواک،دوم خرداد در استودیو شماره یک رادیو خواهد بود و اختتامیه این رویداد نیز چهارم خرداد در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۷۳/