شکوفایی اقتصاد راهکار اساسی حل معضل مسکن / خرید خانه به فراموشی سپرده شده است

احمدرضا سرحدی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه مسکن و شهرسازی گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، در خصوص موضوع افزایش اجاره بهای مسکن و پیش‌بینی‌ افزایش یا ثبات و یا کاهش اجاره بها در سال جاری اظهار کرد: اجاره بها در حال حاضر بسیار زیاد است، البته سال گذشته هم گران بود اما امسال خیلی گران‌تر و از توان مردم خارج شده است.

بیشتر بخوانید:

تورم افسارگسیخته اجاره بهای مسکن/ آغاز دل نگرانی اجاره نشینان

وی افزود: مشکلی که در بخش مسکن استیجاری وجود دارد، این است که اجراه مسکن کف تقاضای مردم است. به این معنی که موضوع خرید مسکن برای مردم به‌طور کلی منتفی شده و برای آنهایی که خانه اولی هستند، به هیچ عنوان امکان‌پذیر نیست. هیچ‌کسی الان، نه زوج جوان، نه کارمند، نمی‌تواند چهار یا پنج میلیارد تومان وارد بازار کرده و مسکن خریداری کند. در نتیجه تمام فشار از بخش خرید مسکن به بخش مسکن استیجاری تغییر یافته است. حال اگر قرار باشد مردم خانه هم برای اجاره نداشته باشند مشکل می شود.

کارشناس حوزه مسکن متذکر شد: آنچه که بنده در مطالعات میدانی دیدم، مردم به مرو در حال تغییر مکان از محله‌های بالاتر و گران‌تر به محله‌های ارزان‌تر هستند؛ چراکه تورم در بخش اجاره مسکن به‌صورت متوسط ۵۰ درصد بوده است، در حالی که حقوق‌ها و مستمری بازنشسته‌ها فقط ۱۰ درصد اضافه شده است، ‌این یعنی بی‌تعادلی و کوچک‌ شدن سفره و خالی‌شدن جیب مردم و باعث شده مردم در یک تنگنای بسیار سخت قرار بگیرند.

خرید خانه به‌طور کامل به فراموشی سپرده شده است

سرحدی اضافه کرد: خرید خانه به‌طور کامل به فراموشی سپرده شده و مردم در بخش اجاره مسکن هم مرتباً از محلات بالاتر به پایین‌تر می‌آیند تا به حاشیه شهرها برسند؛ بنابراین این وضع طبیعتاً نمی‌تواند دوام داشته باشد؛ چراکه فشار خیلی سنگینی است و باید هرچه زودتر برای آن چاره‌ای اندیشیده شود که متأسفانه دولت در بخش استیجاری بی‌برنامه است. البته بنده بارها در این زمینه راهکارهایی را ارائه کرده‌ام؛ اما مورد توجه قرار نگرفته است.

راهکار کوتاه‌مدت حل معضل مسکن؛ پرداخت وام‌ها و تسهیلات به مردم است

وی با اشاره به راهکارهای حل مشکلات بخش مسکن توضیح داد: برای حل این معضل راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت داریم. به یک‌باره نمی‌توان این مسئله را حل کرد. راهکار کوتاه‌مدت این است که وام‌ها و تسهیلاتی را به مردم بدهند، در حد اینکه بتوانند با آن جایی را رهن کنند و بانک‌ها این مبالغ را در اختیار مردم بگذارند؛ چراکه هم دولت برای این کار محدودیت دارد و هم مردم که می‌خواهند این وام را بگیرند، باید سودش را بدهند و اگر آن سود زیاد باشد، در بازپرداخت‌اش با مشکل مواجه خواهند شد.

کارشناس حوزه مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا یکی از علت‌های افزایش بها مربوط به وام‌های اجاره مسکن می‌شود؟ عنوان کرد: این موضوع افزایش اجاره بها همیشه بوده است؛ در گذشته این وام‌ها نبود؛ ولی در سال‌های خیلی قبل‌تر، مالکان یا بنگاه‌های املاک و ... نگاه می‌کردند تا ببینند دولت حقوق‌ها را چه‌قدر افزایش داده و متناسب با آن هم قیمت ملک و هم قیمت اجاره بالا می‌رفت. این همیشه بوده ولی به‌ هرحال این حداقل کاری است که دولت می‌توانست انجام دهد.

سرحدی بیان کرد: اما در میان‌مدت دولت و مسئولان باید برای احداث ساختمان‌هایی برای استیجار برنامه‌ریزی کنند. این چیزی است که بنده بارها به آن اشاره و تأکید کرده‌ام، این موضوع در تمام دنیا وجود دارد و در کشور ما وجود ندارد. در اروپا و آمریکا، همه جا ساختمان‌هایی را فقط برای اجاره می‌سازند و جالب است که نرخ اجاره خانه با ۵ یا ۱۰ درصد تلرانس تقریباً به اندازه قیمت خرید ملک است؛ چراکه آنجا ۹۰ درصد قیمت را به شما وام می‌دهند و همان قسط وام که می‌خواهید بدهید، تقریباً با این اجاره ماهانه شبیه همدیگر است و افراد می‌توانند انتخاب کنند و کار می‌کنند و اقساط یا اجاره ماهانه را پرداخت می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: مشکلی که ما در ایران داریم، این است که جدای از گرانی، بیکاری هم وجود دارد و موجب شده که شخص درآمد نداشته باشد که بتواند خانه‌ای بخرد یا اجاره کند. دولت باید در این زمینه کمک‌کننده باشد. در کنار مسکن ملی، البته هنوز واحدی تحویل نشده که بتوانیم ارزیابی درستی از آن داشته باشیم؛ ولی در کنار این، دولت باید یکسری امکانات، تسهیلات مالی و زمین در اختیار یکسری افراد و شرکت‌های خاص قرار دهد که اینها خانه فقط برای اجاره بسازند،، یعنی اجاره به شرط تملیک هم نباشد و مردم از آنها استفاده کنند و زمانی هم که خانه را ترک کردند، به نفر بعدی تحویل داده شود.

کارشناس حوزه مسکن یادآور شد: در فرانسه شرکت‌هایی خصوصی با شهرداری‌ها قرارداد دارند و هماهنگ با شهرداری‌ها هستند؛ این انبوه‌سازان خاص که مخصوص ساخت مسکن برای اجاره هستند زمین و امکانات را در اختیار آنها می‌گذارند و بر اساس نیازی هم که وجود دارد به آنها برنامه می‌دهند و تشکیلات آن را هم خودشان دارند، یعنی تشکیلات اداری، حسابداری و دفاتر دارند و افراد به آنجا مراجعه می‌کنند، وکیل دارند و همه کارهایی که مربوط به اجاره است در شرکت‌های رژی انجام می‌شود.

مسکن مهر حرکت مثبتی بود

سرحدی اذعان کرد: این نمونه را در کشورمان کم داریم و نداشتیم. البته در قانون اساسی آمده که حداقل نیاز مسکن تأمین شود، دولت هم پیش‌تر به سراغ ساخت مسکن رفته بود که به‌طور مثال یک مورد مسکن مهر بود که سوای ایرادات عدیده‌ای که داشت، به‌هرحال یک حرکت مثبت بود؛ ولی در دولت‌ روحانی، آقای آخوندی موضوع مسکن اجتماعی را مطرح کرد که وقتی با مسئولان صحبت می‌کردم، حتی نمی‌دانستند مسکن اجتماعی یعنی چه؟ حتی این گفته خودشان را به‌صورت یک فرمول کاغذی هم درنیاوردند که کارشناسان آن را مطالعه کنند.

وی در خصوص راهکار بلندمدت برای حل معضل مسکن تشریح کرد: راهکار بلندمدت این است که افراد جامعه توانمند و اقتصاد شکوفا شود و خود مردم به‌دنبال تهیه مسکن‌شان بروند و دولت محدود شود به همان چیزی که در اصل ۳۹ قانون اساسی آمده است، یعنی تنها وظیفه دولت این باشد که حداقل‌های نیاز مسکن را برای اقشاری که نمی‌توانند وارد بازار شوند و توان ندارند، یعنی آن سه دهک اولیه که معلولان، افراد مسن و ... هستند، فراهم و تأمین کند.

وظیفه دولت شکوفایی اقتصاد است نه ورود به موضوع مسکن

این کارشناس حوزه مسکن ادامه داد: دولت نباید برای مسکن قشر متوسط تلاش کند و در هیچ جای دنیا هم ورود نمی‌کند؛ ولی اکنون به دلیل اینکه تقریباً همه مردم ما این گرفتاری‌ها را دارند، دولت هم ناچار است از آن چیزی که در قانون آمده، بیرون بیاید. بنابراین دولت در درازمدت ابتدا باید فقط برای اقشار آسیب‌پذیر مسکن ایجاد کرده و مانند تمام دنیا به‌صورت مجانی در اختیار آنان دهد. دوم اینکه خانه‌های استیجاری با شرکت‌های خاص فقط برای استیجار درست کنند و سوم اینکه اقتصاد شکوفا شود و افراد بتوانند کار کنند، میزبان بیکاری به حداقل یا صفر برسد و مردم خودشان بیایند در بازار خرید کنند. زیاد جالب نیست که دولت بخواهد در بخش مسکن دخالت کند، کما اینکه اکنون هم همین‌طور است. اکنون ۹۵ تا ۹۷ درصد ساخت و سازها با بخش خصوصی است و دولت کمتر وارد می‌شود.

سرحدی گفت: در دنیا شهرهای مختلفی داریم، شهرهای جدیدی داریم، شهرهای خاص داریم، به‌طور مثال ذوب‌آهن برای خودش شهر دارد، هواپیماسازی برای خودش شهر دارد، شهرهای دانشگاهی داریم که فقط برای دانشگاهیان است، شهرهایی برای هنرمندان است، مانند هالیوود، همه اینها مواردی است که در دنیا وجود دارد و ما نداریم و برنامه‌های‌مان خیلی محدود است. بنابراین از برنامه‌های درازمدت دولت این است که با قضیه آمایش سرزمین پیوند بخورد تا شهرک‌هایی که ساخته می‌شود، به منظور باشد و خوابگاه نباشد. شهرک‌های خوابگاهی موضوع جالبی نیست و شکل قشنگی ندارد.

لزوم ساخت شهرک‌هایی با امکان دسترسی سریع به مرکز شهر

وی توضیح داد: باید در کنار شهرک‌هایی که می‌سازیم، صنعت خاصی هم مانند دانشگاه، مراکز علمی، مراکز صنعتی یا مراکز پزشکی باشد. شهرک‌هایی که در دنیا هستند، معمولاً کارکرد دارند. اینطور نیست که به همین سادگی وسط بیابان شهر درست کنند که آن‌وقت طرف که می‌خواهد برود کار کند، مجبور شود صبح کنار جاده بایستد یا ون بگیرد، یک ساعت دو ساعت در راه باشد تا به مرکز یک شهری و محل کار خود برسد.

این کارشناس مسکن اضافه کرد: شهرک‌هایی که در دنیا هستند، کارکرد ویژه خودشان را دارند و نیاز به جابه‌جایی‌های عظیم هم نیست؛ برای مثال تا ۱۰۰ کیلومتری پاریس، افرادی هستند که محل کارشان در این شهر است، اما قطارهای سریع‌السیری را گذاشته‌اند که در عرض ۱۵ دقیقه افراد را به مرکز پاریس می‌رساند. این برای شهرک‌های اقماری است که بیشتر جنبه خوابگاهی دارد که این کار را استثنائاً در کلانشهرها می‌کنند؛ ولی بقیه شهرها، تماماً شهرها و شهرک‌های منظوردار هستند و به دلیل خاصی ساخته شده‌اند و کارکرد خاص خودشان را دارند.

انتهای پیام/۴۱۰۳/