سرویس‌های ارتباطات سیار پاسخگوی نیاز مردم نیست/ لزوم ارائه تسهیلات ویژه به بخش خصوصی برای پروژه فیبر نوری

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، کاربران اپراتورهای شبکه ارتباطات ثابت و سیار در سراسر کشور از سرعت و کیفیت پایین اینترنت انتقاد می‌کنند و دلیل این کاهش سرعت در ماه‌های اخیر را عدم توسعه زیرساخت‌های شبکه ارتباطی کشور می‌دانند. به گفته عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات «سرعت اینترنت معمولاً در ساعت‌های اوج مصرف کاهش پیدا می‌کند و این یعنی مشکل در زیرساخت‌های شبکه است. چون زیرساخت‌های پهن‌باند ثابت در کشور توسعه پیدا نکرده است مردم از شبکه سیار استفاده می‌کنند و زیرساخت‌های این شبکه نیز ظرفیت چنین حجم استفاده‌ای را ندارد. تقاضای مردم برای ترافیک بین‌الملل و داخلی بسیار بیشتر از گذشته شده و از همین رو به نقطه بحرانی در شبکه اینترنت رسیدیم. وزارت ارتباطات با واگذاری باند فرکانسی ۲ هزار و ۳۰۰ مگاهرتز به اپراتورها به دنبال افزایش کیفیت و سرعت اینترنت است.»

بیشتر بخوانید:

پنجره واحد دولت الکترونیک از شهریور ۱۴۰۱ به طور کامل فعال می‌شود/ الزام تمامی دستگاه‌ها به رفع نواقص دولت الکترونیک

با توجه به دستور رئیس جمهور برای توسعه اقتصاد دیجیتال کارگروه ویژه‌ای در این حوزه تشکیل و دستگاه‌های متولی امر مأموریت یافته‌اند در کوتاه‌ترین زمان ممکن بستر لازم برای توسعه فنی و اقتصادی صنایع تأثیرگذار در اقتصاد دیجیتال را فراهم کنند. در همین راستا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از مدتی پیش پروژه بزرگ فیبر نوری را آغاز و به اذعان زارع‌پور «تا پیش از پایان دولت سیزدهم بیست میلیون پورت فیبر نوری به مردم واگذار می‌شود.» کارشناسان فناوری معتقدند در صورت راه‌اندازی کامل شبکه فیبر نوری در کشور عقب‌ماندگی شبکه پهن‌باند ثابت نسبت به ارتباطات سیار رفع می‌شود و سرعت اینترنت تا حد قابل توجهی افزایش می‌یابد.

در مسیر راه‌اندازی پروژه فیبر نوری دولت با چالش‌های جدی روبه‌رو است و یکی از مهم‌ترین مسائل این پروژه بزرگ نحوه تأمین سرمایه است. در همین رابطه با اسماعیل ثنایی، نایب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان حوزه آی‌سی‌تی و عضو رسمی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

مشکلات اساسی در مسیر اجرای پروژه فیبر نوری

آنا: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تأمین بودجه پروژه بزرگ فیبر نوری با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟

ثنایی: تکمیل پروژه فیبر نوری نیاز به سرمایه‌گذاری بسیار سنگینی دارد و به خاطر دارم بیش از سه جلسه برای بررسی مسیرهای تأمین سرمایه پروژه بزرگ فیبر نوری با حضور مدیران شرکت ارتباطات زیرساخت و نمایندگان تعداد زیادی شرکت‌های FCP تشکیل و در واقع در این جلسات امکان اجرای کامل این پروژه بررسی شد. یکی از راهکارهای پیشنهاد شده این بود که وزارت ارتباطات و وزارت نیرو دست به‌ دست هم بدهند و با استفاده از زیرساخت‌های وزارت نیرو که در کشور موجود است بخش قابل توجهی از این پروژه را اجرا کنند.

البته تقسیم کار بین این دو وزارتخانه با توجه به امکانات مورد نیاز در این پروژه آسان نیست و از طرفی با توجه به تحریم‌های ظالمانه غرب توسعه پروژه فیبر نوری دچار پیچیدگی خاصی شده است. حتی در صورت کسب نتایج مثبت در مذاکرات برجام بعید است که شرکت‌های بزرگ فناوری در کوتاه مدت اقدام به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ارتباطی ایران کنند. پنج سال پیش دقیقاً پس از توافق برجام به دلیل به وجود آمدن دورنمایی از گسترش همکاری‌های بین‌المللی برخی از شرکت‌ها برای حضور در بازار ایران ابراز تمایل کردند ولی اکنون وضعیت متفاوت است و هرگونه همکاری در حوزه شبکه‌های ارتباطی موقت خواهد بود.

برای راه‌اندازی شبکه فیبر نوری فرصت‌های زیادی از دست رفته است

آنا: راهکار مناسب برای تأمین بودجه فیبر نوری چیست؟

ثنایی: در شرایطی که آمریکا به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نمی‌کند و قصد دارد تحریم‌ها را به طور موقت بردارد هیچ شرکتی برای سرمایه‌گذاری در ایران اقدام نمی‌کند. حالا در چنین شرایطی دولت باید به سرمایه‌گذاران داخلی اتکا کند. شرکت‌های داخلی نیز هم از لحاظ تأمین سرمایه و هم از لحاظ تجهیزات و توانمندی فنی با محدودیت‌های زیادی مواجه هستند. با وجود تمام پیچیدگی‌های گفته شده باید پروژه فیبر نوری در کشور اجرا شود و در واقع برای اجرای این پروژه بزرگ خیلی دیر شده است. یعنی در این زمینه حداقل ۱۰ سال فرصت مناسب را از دست داده‌ایم. اکنون نیز اگر پروژه فیبر نوری اجرا شود بهتر از این است که آن را به تعویق بیندازیم و پس از گذشت سال‌ها حسرت فرصت‌های از دست رفته را بخوریم.

سوال بزرگ این است که پس چگونه می‌توان پروژه فیبر نوری را اجرا کرد؟ در پاسخ باید گفت دولت ملزم به ارائه تسهیلات با شرایط ویژه به بخش خصوصی است. به طور دقیق‌تر باید برنامه مدونی تهیه و اجرای هر قسمت از پروژه به دقت به شرکت یا شرکت‌هایی خاص واگذار شود. اکنون تقریباً در تمامی خانه‌ها مودم‌های ADSL وجود دارد ولی در آینده به اینترنت پرسرعت‌تر نیاز داریم. نمی‌توان تمام نیاز مردم از اینترنت را از شبکه‌های ارتباط سیار نظیر 4G و 5G تأمین کرد و بخش قابل توجهی از ترافیک داده در کشور باید در شبکه فیبر نوری تبادل شود.

سرمایه دولت برای اجرای کامل پروژه فیبر نوری کافی نیست

آنا: باتوجه به تمامی توضیحات فوق در نهایت پیش‌بینی شما از نحوه تأمین سرمایه پروژه بزرگ فیبر نوری چیست؟

ثنایی: اکنون بیشترین تمرکز در این پروژه بر موضوع تأمین سرمایه قرار دارد. باتوجه به شیوه درآمدزایی کنونی شبکه‌های ارتباطی در کشور مشارکت در پروژه فیبر نوری نمی‌تواند تأمین کننده نیازهای اقتصادی بخش خصوصی باشد. دولت اعلام کرده بخش از بودجه را تأمین می‌کند و در لایحه بودجه ۱۴۰۱ نیز ردیف خاصی برای توسعه شبکه‌های ارتباطی و زیرساخت فناوری اطلاعات در کشور اختصاص داده شده است ولی مبالغ اعلام شده به هیچ وجه کافی نیست. اکنون مجموعه‌هایی در کشور وجود دارند که ضمن همکاری با بانک‌های عامل زیرساخت‌های فیبر نوری را در رشت، همدان و چند شهر دیگر کشور راه‌اندازی کرده و در حال انجام فعالیت‌های مربوط به این شبکه هستند.

این مجموعه‌ها همکاری‌هایی را با نهادهایی مانند شهرداری‌ها و مخابرات نیز آغاز کرده و پروژه فیبر نوری را به صورت اشتراکی توسعه می‌دهند. در همین رابطه مدیرعامل یکی از بانک‌های کشور گفته اجرای پروژه فیبر نوری شدنی است. اگر بانک‌ها در کنار شرکت‌های فعال در صنعت مخابرات قرار گیرند و از لحاظ بازپرداخت اقساط وام‌ها نیز فشار زیادی را به شرکت‌ها وارد نکنند قطعاً اجرای این پروژه امکان‌پذیر است. یعنی بخش خصوصی تنها با مشارکت بانک‌ها قادر به انجام برنامه‌های تعیین شده در پروژه فیبر نوری است و در غیر این صورت شرکت‌ها نمی‌توانند بازدهی سرمایه‌گذاری خود را در دو یا سه سال مشاهده کنند.

بیشتر بخوانید:

اعلام آمادگی برای رفع اختلال در شبکه پهن‌باند سیار/ مشکل پوشش اینترنت پرسرعت در روستاها با فناوری ایرانی حل می‌شود

در پروژه فیبر نوری بازگشت سرمایه در مدت سه سال بی‌معنی است و بخش خصوصی باید این مسئله را درک کند که فیبر نوری پروژه‌ای ده ساله است و نباید انتظار سوددهی در کوتاه مدت را داشته باشند. حتماً بعد از اجرای کامل این پروژه سودآوری خیلی خوبی خواهد داشت ولی ظرفیت تحمل رسیدن به نقطه ایده‌آل باید در شرکت‌ها وجود داشته باشد. بانک‌ها نقش مؤثری در پروژه بزرگ فیبر نوری دارند و همکاری این نهادها با شرکت‌های حوزه آی‌سی‌تی می‌تواند تأمین سرمایه در این حوزه را رفع کند. شرکت مخابرات ایران که به عنوان یکی از عوامل اصلی اجرای پروژه فیبر نوری معرفی شده است در سال‌های اخیر با مشکلات مالی گسترده‌ای درگیر بوده و در حقیقت این شرکت توان لازم برای تأمین سرمایه را ندارد.

انتهای پیام/۴۱۴۴