ضرورت اصلاح نگاه مناسبتی به شعر و شاعری در رسانه

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا از روابط عمومی شبکه جهانی جام جم، نشست مدیر شبکه جهانی جام جم با جمعی از شاعران ایران و سایر کشورهای فارسی‌زبان، در محل سالن جلسات شبکه برگزار شد.

شعر و ادبیات از ارکان اصلی تمدن ایران است

در ابتدای این نشست، که آقای قزوه رئیس دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان نیز حضور داشتند، ملکی ضمن ابراز خرسندی از این دیدار گفت: شعر و ادبیات و قدرت مسحورکننده آن‌یکی از ارکان اصلی تمدن ایران محسوب می‌شود. از این‌رو شعر را می‌توان شناسنامه ملی، تاریخی و فرهنگی ایران دانست.

مدیر شبکه جهانی جام جم دوری حدود ۷ تا ۱۰ میلیون ایرانی خارج کشور از وطن را یکی از مهم‌ترین عوامل بیگانه شدن بخشی از این هم‌وطنان با هویت و نیز شعر و ادبیات و زبان فارس دانست و افزود: همواره یکی از دغدغههای شبکه جهانی جام جم، پیوند میان ایرانیان و فارسی‌زبانان خارج از کشور با ایرانیان داخل کشور بوده است. شبکه جهانی جام جم در پی آن است تا کسانی را که در حوزه تمدن زبان فارسی هستند و شعر و ادبیت ایران را چون مرواریدی گران‌بها دوست دارند، گرد هم آورده و از تولیدات و آفرینشهای شاعران استفاده نماید. متأسفانه در چهار دهه گذشته که با موج مهاجرت ایرانیان مواجه بودهایم، بیشتر تمرکز مسئولان و مدیران کشور برجذب و بازگشت ثروت و سرمایه مهاجران بوده است، درحالی‌که هرگز به صورت جدی به این موضوع پرداخته نشده که هر ایرانی سفیر فرهنگی ایران است؛ ایرانی خارج از کشور میتواند مبلغ فرهنگ، هویت و تاریخ کشور ما در سراسر دنیا باشد. ظرفیتی که سایر کشورهای مهاجرفرست، مانند چین و هند به شکل بهتری از آن استفاده کرده‌اند.

معرفی فرهنگ و هویت ایرانی به دنیا در قالب شعر

ملکی در ادامه افزود: متأسفانه در کشور ما ایرانیانی که مهاجرت کرده‌اند، هیچ‌گونه پیوندی بافرهنگ و هویت خود نداشته و نسل سوم و چهارم ایرانیان خارج کشور با مشاهیر علم و ادب کشورمان آشنایی چندانی ندارند. آن‌ها نه‌تنها شعر معاصر را نمیشناسند بلکه هیچ آشنایی هم با شعر بعد از انقلاب ندارند. این در حالی است که در کشور ما رهبر فرزانه انقلاب با دیدارهای مکرر خود با شعرا، اهمیت شعر به‌عنوان «معجزه آفرینش» را بارها متذکر شده‌اند. ما وظیفه داریم این معجزه را معرفی، توسعه و رونق دهیم. متأسفانه ما شاهد هستیم که بسیاری از دیدارهایی که شاعران با حضرت آقا داشته‌اند و شعرهایی که در محضر ایشان خوانده میشود یا بسیار کوتاه از تلویزیون پخش‌شده است یا خیلی از آن‌ها پخش نشده است! درصورتی‌که می‌بایست این شعرها و شعرخوانی‌ها بارها پخش شود و این رسالت ما است که فرهنگ و هویت خود را در قالب شعر به دنیا معرفی نماییم. قطعاً هرگونه غفلتی از سوی ما در معرفی شعر ناب ایرانی، اسلامی و انقلابی، موجب خواهد شد تا جریان‌های مخالف در داخل و خارج کشور، مردم و به‌ویژه ایرانیان دور از وطن را به سمت اشعار فاقد محتوا و منطبق با گفتمان بیگانگان پیش ببرند. ازاین‌رو شبکه جام جم دست یاری دراز می‌کند به‌سوی شاعران تا ضمن اعلام نظرات سازنده خود در جهت برنامه‌سازی، راهکارها و پاسخ‌های خود را در مورد مسائل پیش رو ارائه دهند.

استفاده از ظرفیت شعرای داخل و خارج کشور

مدیر شبکه جهانی جام جم در ادامه ضمن قرائت شعری استاد مرحوم خسرو فرشید ورد که زبان حال بسیاری از ایرانیان دور از وطن است گفت: جناب آقای جبلی، رئیس محترم سازمان، در خصوص فعالیت مستمر و پررنگ در شبکه‌های تلویزیونی در حوزه شعر و ادب تأکید بسیار داشته و به‌خصوص به شبکه جهانی جام جم مأموریت داده‌اند تا در این حوزه واردشده و ایرانیان و فارسی‌زبانان خارج از کشور را با حوزه شعر و ادبیات فارسی از هر طریق ممکن مأنوس کند و در این راه از ظرفیت شعرای داخل و خارج کشور استفاده شود.

ملکی در پایان با طرح سوالاتی چون؛ شیوه‌های ترویج شعر و ادبیات فارسی در میان ایرانیان خارج کشور که بخشی از آن‌ها زبان فارسی را نیز نمی‌دانند چیست؟ چگونه می‌توان شعر فارسی را جهانی کرد؟ چگونه می‌توان شعرای ایرانی خارج از کشور را جذب کرد؟ چگونه می‌توان ارتباط شعرای ایرانی با شعرای حوزه تمدنی زبان فارسی را برقرار کرده و این ارتباط را معنادار و اثرگذار کرد؟ چطور از ظرفیت این شعرا در جهت رونق و بازگشت به دوران طلایی شعر فارسی می‌توان استفاده نمود؟ چه برنامه‌هایی را می‌توان در حوزه شعر و ادبیات فارسی تولید کرد؟ چه کاستی‌هایی در حوزه ترویج زبان فارسی، شعر و ادبیات از طریق شبکه‌ها وجود دارد؟ و .... از حاضرین خواست تا به طرح دیدگاه‌های خود بپردازند.

شعر هنر اول ماست

در ادامه آقای قزوه، رئیس محترم دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان، ضمن تشکر و قدردانی بابت برگزاری این نشست، بر مستمر بودن این جلسات تأکید کرده و گفت: متأسفانه بااینکه شعر هنر اول ماست؛ اما سازمان به‌نوعی از پرداخت به این مقوله غافل مانده است. ازاین‌رو ما تلاش داریم توجه به حوزه شعر و ادبیات را در شبکه‌های مختلف گسترش دهیم. این هدف باهمت شبکه جام جم و تشکیل این جلسه آغاز شده و امیدواریم در مراحل بعدی در شبکه‌های دیگر نیز. چنین نشست‌هایی برگزار شود.

وی افزود: برای بار نخست است که در حکم رئیس محترم سازمان، در کنار مرکز موسیقی به شعر و سرود هم اشاره‌ شده است که این نشان از اهمیت و جایگاه شعر و سرود در دوره کنونی سازمان داشته و حاکی از توجه ویژه جناب جبلی به این موضوع است.

قزوه در ادامه تأکید کرد: ما گروه شعر و شاعری تشکیل داده و کار با شاعران را آغاز کرده‌ایم؛ و از برگزاری این جلسات استقبال می‌کنیم؛ وقتی ایرانیان خارج از کشور متوجه اهمیت شعر و شاعری در رسانه شوند، آن‌ها نیز در تولیدات مرتبط با شعر و ادبیات مشارکت خواهند داشت.

در ادامه نشست، شاعران و میهمانان ضمن استقبال از برگزاری این نشست و تأکید بر ضرورت تداوم آن، نقطه نظرات خود را به شرح زیر مطرح کردند :

ضرورت اصلاح نگاه مناسبتی از شعر و شاعری در رسانه

سعید بیابانکی اظهار کرد: نگاه به شعر و شاعری در رسانه نگاه مناسبتی است که این نگاه باید اصلاح شود. در رسانه یا به شعر و شاعری کاملاً تخصصی پرداخته میشود یا کاملاً عوام‌زده! باید به دنبال ایجاد حالت بینابینی باشیم زیرا لازم و ضروری است به‌صورت مداوم و بر اساس تنوع ذائقه در مخاطب برنامه‌سازی کنیم. مثلاً برنامههای رادیویی مثل صبح جمعه با رادیو یا قصه ظهر جمعه کارهای مقبولی در این زمینه بودهاند. همچنین با توجه به اینکه شعر، هنر سرد است، میبایست آن را با موسیقی و سایر منابع هنری شعر را از این حالت خارج کرده و به آن گرما ببخشیم. پیشنهاد من برای ایرانیان خارج از کشور تدارک یک مسابقه پرشور در حوزه شعر و شاعری است.

ضرورت پخش برنامه‌ای مستمر با عنوان «یک‌شب، یک شعر، یک شاعر»

مرتضی امیری اسفندقه بیان کرد: شعر و شاعری به‌عنوان انبار مهمات زبان و ادبیات فارسی برای شکستن جوّ خشک سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت است. همان‌گونه که شاعران با سرودن شعر در بسیاری موارد از ظلم و استمرار کشتار پادشاهان جلوگیری کردهاند. رسانه باید به معرفی شاعران معاصر در حوزه زبان و ادبیات فارسی در داخل و خارج از کشور بپردازد و مانند تمامی آگهی‌های تلویزیون در جهت آگاهی مخاطبان، میان برنامه‌هایی با عنوان «یک شعر، یک شاعر» به بیننده ارائه کند تا به ماندگاری شعر و شاعران کمک شود. همچنین تولید و ساخت برنامهای با موضوع نقد شعر و شاعری ضروری به نظر میرسد. باید به سراغ همه شعرا بدون توجه به جناح‌بندی آن‌ها برویم و از ظرفیت ادبی آن‌ها استفاده کنیم. باید شبکه جهانی جام جم در ورودی ساختمان خود که ایرانیان خارج کشور هنگام بازدید از شبکه مشاهده می‌کنند سردیس شعرای نامی ایران را نصب کند.

انجام گفتمان‌سازی در حوزه شعر بانوان از جمله ایرانیان خارج کشور

سارا جلوداریان خاطرنشان کرد:‌ اگرچه در چهار دهه اخیر گام‌های بسیاری با توجه به دیدگاه عالی‌ترین مقام کشور، مقام معظم رهبری در حوزه شعر و شاعری برداشته‌شده است اما شعرایی داریم که مهجور ماندهاند؛ معرفی این شاعران در قالب یک برنامه ضروری است. گفتمان سازی بخصوص در حوزه شعر بانوان، برگزاری نشست ادبی که بعد از انقلاب مورد بی‌توجهی قرارگرفته است، استفاده از داوران زن در جشنواره‌های ادبی، برگزاری مداوم جلسات نقد کتاب، حمایت شاعران از یکدیگر مانند سایر هنرمندان، از مواردی است که باید موردتوجه قرار بگیرد.

برای شاعران هم مانند سلبریتیها هزینه شود. برای هرنوع همکاری آماده‌ایم.

فریبا یوسفی اظهار کرد: شعر باید در میان مردم عمومیت پیدا کند و ما برای این اتفاق ملزم به استفاده از جذابیت‌های شعر و شاعری هستیم. همچنین باید همانند سایر هنرمندان و سلبریتی‌ها برای شعر و شاعری هزینه و سرمایه‌گذاری شود. متأسفانه به قول استاد «شفیعی کدکنی» ما تندیسهای طلا از سعدی، حافظ، مولوی و... ساختهایم اما توجهی به شعر آن‌ها نداشتهایم! شعر سرمایه ملی ما بوده و پرداخت به آن در داخل و خارج از کشور باید توسط شاعران انجام شود؛ اگرچه که به دلیل برخی خط قرمزها، نمیتوان از ظرفیت شعر و شاعری ایرانیان خارج از کشور بهره کافی برد.

استفاده از بانک اطلاعات وزارت علوم در مورد شاعران

محمد حسینی باغ سنگانی(شاعر و برنامه‌ساز) بیان کرد: شبکه جهانی جام جم، ظرفیت لازم برای ورود و برقراری ارتباط با سایر نهادهای مرتبط را داراست که باید از آن بیشتر استفاده کنیم. در روابطی که ما با وزارت علوم داشتهایم، متوجه ارتباط وزارتخانه با همه شاعران و بانک اطلاعاتی آن‌ها شدهایم که میتوانیم از این اطلاعات بهرهمند شویم. همچنین در این وزارتخانه اشعار و نوشتههای بسیاری جمع‌آوری‌شده است که شبکه جام جم میتواند بستری برای استفاده از آن‌ها فراهم نماید.

خاطرات شاعران ثبت و ضبط شود

فاطمه طارمی: باید به اشعار شاعرانی چون طاهره صفار زاده، سیمین بهبهانی، هوشنگ ابتهاج، سهراب سپهری، قیصر امین پور، فروغ فرخزاد، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث و... توجه داشته باشیم و در شبکه جام جم آن‌ها را بارها پخش‌کنید. حفظ داشتهها و ضبط خاطرات شاعران در قید حیات مهم است؛ همچنین کاستن از خط قرمزها و محدودیتهای زنان شاعر یکی از ضروریاتی است که باید مدنظر قرار گیرد.

معرفی شعر ایرانی را از طریق شبکه جام جم به مردم پاکستان و هند

احمد شهریار(شاعر پاکستانی) بیان کرد: معمولاً از اتفاقات ادبی در کشورهای فارسی‌زبان بیخبر هستیم. باید برنامه‌ای برای اطلاعرسانی از این اتفاقات تولید شود همچنین میبایست معرفی شاعرانی چون؛ حافظ، مولانا، سعدی و ... به مردم پاکستان و هند اتفاق بیفتد. ازآنجایی‌که در بین مردم پاکستان انقلاب اسلامی شناخته‌شده است، تعامل دوجانبه بین شاعران ایرانی با شاعران پاکستانی و هندی میتواند در حوزه ادبیات و شعر انقلاب بسیار مؤثر باشد. حتی اشعار شاعران اردوزبان را نیز با زیرنویس فارسی پخش‌کنید بسیار مفید است. من در جهت پیوند شاعران پاکستانی با شبکه جام جم تلاش خواهم کرد.

ضرورت تولید برنامه جذاب و مستمر در حوزه شعر در شبکه جام جم

قاسم صرافان خاطرنشان کرد: :برنام‌های که بتواند جذابیت داشته باشد، استمرار پیدا خواهد کرد. البته در برنامه‌سازی‌های مربوط به شعر و ادبیات باید افرادی اقدام به تولید کنند که با حوزه شعر و ادبیات آشنایی داشته باشند. موسیقی نیز یکی از جذابیتهایی است که وقتی با شعر همراه میشود، تأثیرگذار و ماندگار خواهد بود. همین‌طور در حوزه ترانه باید زیبایی‌شناسی مدنظر بوده و از کاراکترهای داخلی و خارجی استفاده شود. برای تولید شعر و ترانه با موضوع دغدغه‌های فرهنگی و هویتی ایرانیان خارج کشور آماده همکاری با شبکه جهانی جام جم هستیم.

فعالیت در حوزه شعر و ادبیات ایرانیان خارج از کشور بحثی استراتژیک است

علی داودی عنوان کرد: شعر و شاعری در فرهنگ و تمدن ایران جایگاه ویژهای دارد. با توجه به فضای باز اجتماعی و حضور بسیاری از شاعران در برنامهها، ارزیابی کمی و کیفی این شاعران از الزامات است. به نظر من، رسانه در حوزه شعر و شاعری فعالیت خوبی دارد و درواقع ایراد به شاعران است که در برنامهها حضور پیدا نکرده و مقابل رسانه موضع میگیرند. همچنین فعالیت در حوزه ایرانیان خارج از کشور یک بحث کاملاً استراتژیک و ضروری است. ما باید از میزان آزادی رسانه در این حوزه آگاهی کافی داشته و بدانیم چه طرحهایی باید ارائه شود. باعث تأسف است که زبان فارسی روزبه‌روز در حال محدود شدن بوده و در حوزه واژگان کم‌کم دچار مشکل شده‌ایم که باید به جد به این مهم بپردازیم.

ادبیات مهاجرت شکل‌گرفته در ایران بسیار قوی است

سید سکندر حسینی(شاعر افغانستانی) اظهار کرد: پیوند ایرانیان با مردم افغانستان در حوزه شعر و فارسی بسیار مبارک است. شاعران افغانی همواره حضور پررنگی در سرودن اشعار فارسی داشتهاند. اگرچه امروز طالبان به دلیل استفاده از زبان پشتو، سعی دارد از گسترش زبان فارسی جلوگیری کند. ادبیات افغانستان بسیار ناشناخته مانده است و با ورود طالبان زبان و ادبیات فارسی رو به انحطاط خواهد بود. با توجه به آشنایی و رفاقتی که با شعرای افغانستانی در داخل ایران و افغانستان دارم آماده همکاری برای معرفی آن‌ها به شبکه جام جم هستم.

انتهای پیام/۱۱۰/