بایدن در صورت اصرار بر سیاست ضد ایرانی، به سرنوشت ترامپ دچار می‌شود/ اخذ تضمین، کاهش‌دهنده درصد بدعهدی و قانون‌گریزی آمریکا
گروه جهان خبرگزاری آنا- محمد جعفری؛ اکثریت قریب به‌اتفاق کارشناسانی که مناقشه ۱۸ ساله هسته‌ای ایران با غرب را رصد کرده‌اند معتقدند هیچ‌گاه به‌اندازه حال حاضر موارد مورد اختلاف چکش‌کاری نشده بودند و هیچ‌گاه راهکار حل‌وفصل آن‌ها به‌اندازه دور هفتم و هشتم مذاکرات وین قابل‌اعتمادتر و عملی‌تر نبوده است اما بر این نکته هم تأکید می‌کنند که اگر جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده نتواند به‌موقع از این فرصت پیش‌آمده استفاده کند شاید دیگر نه خودش نه دولت‌های آینده آمریکا نتوانند "آب رفته را به جوی" بازگردانند.
بهتر است اندکی موضوع بسط داده شود تا بتوان ادعای موضع ضعیف آمریکا در مذاکرات وین را اثبات کرد. بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند سه موضوع کلیدی بین‌المللی که ابرقدرت آمریکا را به چالش کشیده‌اند موضوع هسته‌ای ایران، بحران حضور ناتو در شرق اروپا با محوریت جنگ در اوکراین و مناقشه چین با نظام سیاسی غرب‌گرای تایوان است.
در بحران اوکراین که ابهت ساختگی نه‌تنها آمریکا بلکه کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) زیر سؤال رفته است. دست آمریکا و متحدان اصلی اروپائی‌اش به‌واقع خالی است زیرا افکار عمومی دنیا شاهد بود که حکومت غرب‌گرای اوکراین با وعده وعیدها و رؤیاپردازی‌های کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا خود را به چه مخمصه‌ای انداخته است و هیچ کمک جدی هم از سوی اروپا و ایالات‌متحده دریافت نکرده است. واضح است انفعال آمریکا در مناقشه اوکراین صبر استراتژیک نیست بلکه بی‌دست و پایی محض است.
ایران کماکان متعهد به رعایت قانون بین‌الملل، آمریکا کماکان در پی شانه خالی کردن از مسئولیت و تعهد
در خصوص مناقشه تایوان و چین هم تابه‌حال آمریکا حتی جرئت نکرده استقلال تایوان را به رسمیت بشناسد. همین موضوع ثابت می‌کند که نظام سیاسی آمریکا از بابت دیپلماسی خارجی از ماهیتی دفاع می‌کند که حتی خودش هم آن را به رسمیت نمی‌شناسد. بنابراین در صورت هرگونه اقدام جدی چین در خصوص تأمین منافع ملی و امنیتش، تایوان هم باید انتظار همان حمایتی که از اوکراین شد را داشته باشد.
می‌رسیم به مذاکرات بین ایران و کشورهای گروه ۱+۴ (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) بر سر رفع تحریم‌ها یا همان فراهم کردن روند اصلاح رفتار و کردار آمریکا برای بازگشت به برجام (توافقی که در سال ۲۰۱۵ بین ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان منعقد شد و توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل هم تأیید شد) که به‌واقع از دور هفتم به بعد شکل بسیار جدی، منطقی و روبه جلویی به خود گرفت. از هشتم آذرماه که دور هفتم مذاکرات وین کلید خود همگان شاهد بودند هیئت مذاکره‌کننده ایرانی به ریاست علی باقری و یک تیم کارشناسی کامل دیگر چگونه به مذاکرات فرم دلخواه ایران را دادند. می‌توان ادعا کرد ظرف مذاکرات را هرگونه که ایران خواست شکل داد و طرف‌های غربی به‌واقع سیالی میان این ظرف بودند.
آمریکا قدر حسن‌نیت ایران را بداند و شکرگزار باشد که ایران در حال بررسی ورود مجدد به برجام بدون درخواست غرامت برای خسارت اقتصادی ناشی از خروج غیرقانونی ایالات‌متحده از برجام است
هم‌اکنون در دور هشتم گفت‌وگوها، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی به تهران بازگشته تا مقامات بالاتر را در جریان زوایای پیدا و پنهان مذاکرات قرار دهد و پس از رایزنی بار دیگر پای میز مذاکره در وین بازگردد. قرار است که در صورت تفاهم همه طرف‌های مذاکرات به توافقی برسند که زمینه بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند. این توافقی که از آن صحبت می‌شود موضوعی به‌موازات برجام نیست بلکه فقط توافقی برای بازگشت به برجام است اما به‌اندازه‌ای دقیق توسط تیم ایرانی طراحی شده که توان حقوقی و اجرایی برجام را چند برابر می‌کند. یعنی اینکه با قبول آن ایران می‌تواند در قالب برجام به حفظ زیرساخت‌ها و توان بالقوه هسته‌ای خود به‌صورت کامل دسترسی داشته باشد که در صورت هرگونه تخلف بتواند به‌سرعت اقدام به توسعه صنعت هسته‌ای کند. درواقع این موضوع حتی می‌تواند به‌عنوان تضمین هم موردنظر گرفته شود. نکته قابل‌ملاحظه دیگر در این توافق این است که برخلاف توافقات قبلی این آمریکا است که باید در خصوص رفع تحریم‌ها گزارش بدهد و بعدازآن است که ایران به تعهدات برجامی بازخواهد گشت.
می‌بینیم که عملکرد حرفه‌ای تیم مذاکره‌کننده ایرانی راه پیش و پس برای آمریکا باقی نگذاشته است اگر توافق مورد نظر تهران را قبول کند که خب برای ایران خیلی خوب می‌شود و اگر هم قبول نکند مجبور است فشار حداکثری شکست‌خورده دوره دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق را تشدید کند که نه در دنیا خریداری دارد نه بر اقتصاد کلان ایران تأثیر چندانی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
علی باقری امشب در سفری کوتاه به تهران بر می‌گردد
رئیس سازمان انرژی اتمی: ایران حتی پس از لغو تحریم‌ها به غنی‌سازی ادامه می‌دهد
امیر عبداللهیان در گفت وگو با جوزف بورل: موضوعات باقی‌مانده با رویکرد واقع‌بینانه قابل حل هستند
گمانه‌زنی‌های بسیاری ارائه شده‌اند. برخی می‌گویند علی باقری در ایران است تا تصمیم نهایی به وی ابلاغ شود در صورتی که وی با تصمیم نهایی مسئولان نظام و خطوط قرمز مشخص وارد مذاکرات شد. به دلیل همین پیچیدگی‌های مذاکرات در وین که با تبلیغات رسانه‌ای و بازی در حاشیه غربی‌ها هم پیچیده‌تر شده است پای صحبت "رابرت فانتینا" روزنامه‌نگار، تحلیلگر سیاسی و فعال ضد جنگ آمریکایی نشسته‌ایم که آشنایی خیلی خوبی به روند مناقشه هسته‌ای ایران با غرب هم دارد.
فانتینا در ابتدا به بازخوانی تاریخچه مذاکراتی که به انعقاد برجام انجامید می‌پردازد و با تأسف توضیح می‌دهد چگونه نظامی سیاسی ناقص آمریکا به ترامپ این اجازه را داد تا توافقی که رئیس‌جمهور قبلی همان کشور امضا کرده بود را زیر پا بگذارد. وی از صداقت ایرانی‌ها در پایبندی به برجام تا یک سال بعد از خروج آمریکا و بازگشت تحریم‌ها علیه تهران سخن می‌گوید و با تأسف می‌افزاید: سران فرانسه، آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا با خجالت تسلیم باج‌خواهی آمریکا شدند.
وی ادامه می‌دهد دولت ایران با اعتقاد به اظهارات سایر امضاکنندگان برجام مبنی بر ایجاد سازوکاری برای ادامه تجارت با ایران، به مدت یک سال کامل به تعهدات خود ادامه داد. هنگامی‌که امضاکنندگان اروپایی پس از گذشت این مدت طولانی در ایجاد چنین مکانیسمی ناکام ماندند، ایران شروع به غنی‌سازی اورانیوم خود تا سطوحی بالاتر ازآنچه در برجام مشخص شده بود، کرد.
فانتینا معتقد است که افزایش نرخ غنی‌سازی ایران نقض توافق نبود. زمانی که این توافق توسط ایالات‌متحده نقض شد و ایران دیگر هیچ منفعتی از آن نداشت، هیچ تعهدی برای ایران در خصوص حفظ هیچ بخشی از توافق وجود نداشت.
وی با ذکر یک مثال مسئله را روشن‌تر مطرح می‌کند: فرض کنید که آقای الف، آقای ب را استخدام می‌کند تا تمام زمستان برف را از مسیر خود پاک کند. آقای الف به آقای ب می‌گوید که هرروز که برف می‌آید و آقای ب آن را برمی‌دارد به‌محض اتمام کار، آقای الف به او پول می‌دهد. برای دو زمستان، این ترتیب به‌طور رضایت بخشی برای دو طرف کار می‌کند. برف می‌آید، آقای ب برف را پارو می‌کند، درب خانه آقای الف را می‌زند و آقای الف به او پول می‌دهد.
حالا در سال سوم، فرض می‌کنیم که آقای الف به آقای ب توصیه می‌کند که دیگر به او پول نمی‌دهد، اما او انتظار دارد که آقای ب به‌هرحال برف روبی خود را ادامه دهد. بافکر اینکه آقای الف به‌زودی به خود می‌آید، آقای ب برای یک زمستان کامل به برداشتن برف از دارایی آقای الف بدون پرداخت هزینه ادامه می‌دهد. بااین‌حال، زمستان سال بعد، پس از اولین بارش برف، آقای ب برای برداشتن برف از دارایی آقای الف نمی‌آید. آقای الف عصبانی است! آقای ب توافق آن‌ها را زیر پا گذاشته است! به‌وضوح می‌بینیم که آقای ب هیچ تعهدی برای ادامه همکاری با آقای الف نداشته است. این وضعیتی است که جهان در رابطه با برجام در آن قرار گرفته است.
این تحلیلگر آمریکایی دلیل اصرار ایران بر اخذ تضمین از آمریکا را درک کرده و به‌خوبی هم از آن دفاع می‌کند. وی ادامه می‌دهد: دولت ایران خواستار تضمین این است که آمریکا دوباره توافق را نقض نخواهد کرد. ایران دلایل زیادی برای اعتماد نکردن به آمریکا دارد، نقض برجام تازه‌ترین مورد در فهرست طولانی از بدعهدی‌های آمریکا علیه ایران است.
فانتینا معتقد است حتی اگر ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای هم می‌رفت باز حق داشت زیرا دشمنانش ازجمله آمریکا و اسرائیل از تسلیحات هسته‌ای برخوردار هستند
وی معتقد است دولت ایران به‌گونه‌ای عمل کرده است که یک عضو معقول جامعه جهانی باید عمل کند. این کشور با چندین کشور دیگر قرارداد امضا کرد و به مدت سه سال که یک سالش پس از نقض آن توسط طرف دیگر بود، صادقانه پایبند ماند. کشورهای طرف مقابل اکنون می‌خواهند این توافق را احیا کنند اما دولت ایران بااحتیاط و در راستای منافع مردم ایران عمل می‌کند و می‌خواهد تضمین بگیرد که این بار این توافقنامه رعایت خواهد شد.
به اینجا که می‌رسد فانتینا با توجه به همان ساختار سیاسی اشتباه آمریکا می‌گوید متأسفانه، ایالات‌متحده قادر به انجام این کار نیست. جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی ممکن است قول دهد که این کار را خواهد کرد، اما وعده او بی‌معنی است. و حتی اگر او دوباره وارد توافق شود و به آن پایبند باشد، هیچ‌چیزی نمی‌تواند رئیس‌جمهور آینده را از نقض آن بازدارد.
آمریکا شایستگی قضاوت در خصوص فعالیت هسته‌ای دیگر کشورها را ندارد
فانتینا به یک موضوع ریشه‌ای اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که آمریکا به‌هیچ‌وجه شایستگی قضاوت در خصوص اینکه کدام کشور فعالیت هسته‌ای داشته باشد و کدام کشور نداشته باشد را ندارد.
وی می‌گوید: اینکه ایالات‌متحده، تنها کشوری که تاکنون از تسلیحات هسته‌ای استفاده کرده است، تلاش می‌کند تا مشخص کند چه کشورهایی می‌توانند و چه کشورهایی نمی‌توانند این سلاح‌ها را داشته باشند، خیلی مضحک است. این واقعیت که ایران همیشه گفته است برنامه هسته‌ای‌اش برای اهداف صلح‌آمیز است، برای دولت ایالات‌متحده که مقاماتش قوی‌ترین و مرگبارترین سلاح‌های روی کره زمین را تنها برای ایالات‌متحده و متحدانش می‌خواهند، قابل‌درک نیست اما شاهد هستیم که مقامات آمریکایی در مورد تسلیحات هسته‌ای اسرائیل هیچ مخالفتی نمی‌کنند.
فانتینا معتقد است حتی اگر ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای هم می‌رفت باز حق داشت زیرا دشمنانش ازجمله آمریکا و اسرائیل از تسلیحات هسته‌ای برخوردار هستند.
این فعال ضد جنگ به مقامات ارشد آمریکا توصیه می‌کند که قدر حسن نیت ایران را بدانند و شکرگزار باشند که ایران حتی در حال بررسی ورود مجدد به برجام بدون درخواست غرامت برای خسارت اقتصادی ناشی از خروج غیرقانونی ایالات‌متحده از برجام است. دولت بایدن باید فوراً همه تحریم‌ها را لغو کند.
فانتینا می‌گوید کمپین "فشار حداکثری" ترامپ کارساز نبود. او انتظار داشت دولت ایران برای یک توافق جدید التماس کند. اگر بایدن مسیر خود را تغییر ندهد، می‌تواند شکست ترامپ را تکرار کند. متأسفانه، به نظر می‌رسد این راهی است که او انتخاب کرده است.
انتهای پیام/۴۱۵۵/
انتهای پیام/