رشد صعودی ایران در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی/ تولید واکسن صدها هزار نفر را از چنگال مرگ نجات داد

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، سیستم مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی مهم‌ترین اولویت برای تمامی دولت‌ها در سراسر جهان بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در زمینه مراقبت‌های بهداشتی و محصولات بیوتکنولوژی به‌طرز چشمگیری ارتقا پیدا کرده است. همچنین محصولات بیوتکنولوژی در ۳۰ سال گذشته بر ارتقای مراقبت‌های بهداشتی تأثیر گذاشته است. طی چند دهه اخیر، ایران در گسترش مراقبت‌های بهداشتی به مناطق روستایی و در کاهش میزان مرگ و میر نوزادان و افزایش رشد جمعیت به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است. به همین بهانه در خصوص دستاوردهای بیوتکنولوژی پزشکی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی گزارشی تهیه کردیم.

فناوری زیست‌پزشکی به‌عنوان فناوری همگرا، ابزاری مفید برای انجام مأموریت‌های بهداشتی ایران محسوب می‌شود. تعداد محصولات بیوتکنولوژی در سال ۲۰۱۲ به ۱۴۸ رسیده است. فناوری همگرا به مجموعه چهار فناوری اطلاعات، زیستی، شناختی و نانو گفته می‌شود. طبق اطلاعات اخیر از محصولات بیوتکنولوژی، ایران در سه سال آینده پس از هند، پیشتاز محصولات بیوتکنولوژی به‌ویژه در حوزه «بیوسیمیلارهای» آسیایی است.

بیشتر بخوانید:

نمایشگاه‌ توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی شروع به کار کرد

ایران در زمره معدود کشورهای دارای فناوری لیزر قرار گرفت

بیوژنریک یا بیوسیمیلار به داروهایی گفته می‌شود که به‌طور کامل با داروهای بیولوژیک تولیدشده توسط سازنده اولیه که برای اولین بار روش تولید آن را ابداع کرده است، شباهت دارد. داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که بیوتکنولوژی مدرن پیشینه‌ای نسبتا طولانی در ایران دارد. جایگزینی ترکیبات طبیعی با داروهای جایگزین اساس بیوتکنولوژی نوین در ایران بود. همچنین به دنبال تغییرات اولیه در استفاده از محصولات بیوتکنولوژی، مراکز تحقیقاتی تأسیس و توسعه پیدا کردند. هدف از تأسیس موسسه‌های تحقیقات میکروبیولوژی و ایمونولوژی این بود که با همه‌گیری آنفولانزا در مناطق فارس مقابله کنند که صدها هزار نفر را به‌کام مرگ کشاند.

توسعه ایران در تولیدات داخلی

بیوتکنولوژی نوین نزدیک به ۹ دهه پیش در ایران پایه‌گذاری شده است و امروزه تولید داخلی محصولات بیوتکنولوژی سرمایه‌گذاری جدیدی در بخش دارویی ایران است. اینترفرون، هورمون رشد و اریتروپویتین از جمله بیوداروهای تولیدشده در ایران طی سال‌های گذشته است. در سال ۱۹۲۴، طاعون گاوی به‌طور گسترده‌ای شیوع یافت.

اداره بهداشت عمومی جامعه ملل از دولت ایران درخواست کرد تا یک موسسه تحقیقاتی برای پیشگیری از بیماری‌های دامی تحت حمایت انستیتو پاستور ایران تأسیس کند. همچنین در سال ۱۹۳۲، پل دلپی لوئیس، دامپزشک فرانسوی و متخصص واکسن و سرم، به موسسه کمک کرد تا واکسن‌هایی برای مقابله با میکروب‌های ایجادکننده اپیدمی گاو تولید کند. این موسسه در سال ۱۹۴۸ به موسسه رازی تغییر نام داد. در نهایت، راهبردهای واکسیناسیون علیه بیماری‌های کشنده مانند دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه با استفاده از واکسن‌های تولیدشده توسط این موسسه در سال ۱۹۵۰ در ایران آغاز شد.

چندین دهه بعد، این موسسه در سال ۱۹۹۲، بخش بیوتکنولوژی را نیز تأسیس کرد. تا سال ۱۹۹۷، این بخش با استفاده از امکانات پیشرفته بیوتکنولوژی و یک طرح تخصصی به‌طور قابل‌توجهی بهبود پیدا کرد، اما انستیتو پاستور ایران به‌عنوان شعبه‌ای از انستیتو پاستور پاریس اولین مرکز تحقیقاتی بود که در زمینه تحقیقات بیماری‌های عفونی داخلی از جمله تب، آبله، هاری، طاعون، سل، وبا، دیفتری، حصبه، و... توسعه پیدا کرد.

تولید واکسن آبله توسط ایران کم‌تر از چند سال

انستیتو پاستور ایران که در سال ۱۹۱۹ تأسیس شد، قدیمی‌ترین مرکز علمی تحقیقات پزشکی در ایران است. اولین رئیس انستیتو پاستور ایران، دکتر ژوزف، پزشک فرانسوی بود که در سال ۱۹۲۰ از فرانسه به ریاست انستیتو رسید. مأموریت این موسسه در دهه‌های اولیه به تولید واکسن محدود شد. با این حال، تاریخچه واکسیناسیون در ایران به دوره سلطنت قاجار در قرن هجدهم باز می‌گردد و در قرن نوزدهم زمانی‌که امیرکبیر حکم واکسیناسیون عمومی اجباری علیه آبله را نیز صادر کرد، تقویت شد. قبل از تأسیس انستیتو پاستور ایران، واکسن آبله از انستیتو پاستور شعبه پاریس وارد می‌شود.

بیشتر بخوانید:

پژوهش‌های علوم انسانی؛ ضامن آرامش جامعه مدرن/ تلاش برای کاربردی‌سازی علوم انسانی در فناوری

گجت‌های پوشیدنی ابزاری برای سلامت یا تفاخر؟ / پزشکان مراقبت از قلب را به فناوری سپردند

قبل از تأسیس انستیتو پاستور ایران، واکسن آبله از انستیتو پاستور شعبه پاریس وارد می‌شد. در حین تحویل، واکسن‌ها به‌دلیل مشکلاتی مانند مسافت طولانی حمل و نقل و گرمای بیش از حد، بخشی از قابلیت حیات خود را نیز از دست می‌دادند. با کمال تعجب، شعبه ایران بیش از ۱۰۰ دُز واکسن آبله را طی ۱۹ ماه از شروع تولید واکسن تولید کرد. همچنین ایران هزار و ۶۳۸ مورد واکسیناسیون علیه سیاه‌زخم دامی ثبت کرد. با این حال، اکثر واکسن‌ها هنوز از پاریس وارد می‌شدند. بعدها واکسن‌های مختلفی در ایران توسط انستیتو پاستور ساخته شد. در سال ۱۹۴۷، دکتر قدسی، نخستین مدیر ایرانی موسسه، نظارت بر ساخت واکسن را در ایران بر عهده داشت. همچنین یکی از بخش‌های نوین انستیتو پاستور ایران، گروه بیولوژیکی، در سال‌های گذشته در سرمایه‌گذاری بیوتکنولوژی مولکولی پیشگام بوده است.

انتهای پیام/۳۰۰۴/پ