رضایت قسمت سوم

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا،

یا همین فارغ‌التحصیلان ما حتی اگر در یک شرکت غیرنانویی وارد شوند یا حتی در بحث دانش فنی به یک توانمندی می‌رسند، این اثر را در صنایع بزرگ به تدریج داریم می‌بینیم.
به عنوان مثال فرض کنید یک شرکتی تولید لاستیک و تایر ماشین می‌کند. با فناوری نانو می‌تواند عمر لاستیک تولیدی‌اش را بیشتر کند، مقاومت‌اش را افزایش دهد و کیفیت محصول‌اش را بالا ببرد. این به یُمن کار آن دانش‌آموخته‌ای است که در حوزه نانوفناوری 1429 خودش را آموخته و یاد گرفته چگونه برود با یک شرکت بزرگ وارد همکاری شود.
بنابراین می‌بینید که نوع مأموریت ما در برنامه 10 ساله دوم تفاوت پیدا کرده، به‌گونه‌ای که الان در بعضی از موارد ما می‌رویم سراغ اساتیدی که دارای پیشنهادات و پروپوزال‌هایی در حوزه نانوفناوری هستند که این پروپوزال‌ها را وقتی بررسی می‌کنیم می‌بینیم که پروپوزال‌های آینده‌داری هستند.
مثلاً در حوزه‌های نانومواد، الکترونیک، انرژی، کشاورزی، سلامت، کاری که ما انجام می‌دهیم قبلاً این‌جوری بود که استاد و دانشجو سراغ ما می‌آمدند، حالا ما می‌رویم اساتیدی را که دارای ایده هستند، بعد از اینکه پروپوزال اینها بررسی شد و به گروه داوری اثبات شد که این پروپوزال آینده روشنی را ترسیم می‌کند، حمایت می‌کنیم که این استاد در داخل این پروپوزال خودش، دانشجوی تحصیلات تکمیلی بگیرد و کنارش حمایت‌هایی هم از جنس استفاده از شبکه آزمایشگاهی، کمک در تهیه مواد، در اینکه بتوانیم مشکلات بتوانیم رفع کنیم در اختیار او می‌گذاریم که الان قریب به 40 مورد از این پروپوزال‌ها در سطح کشور معرفی شده است که بیش از نیمی از اینها وارد فاز عملیاتی شده‌اند.
این نوع کار تفاوتی جدی با کار دانشجویی دارد چون در اینجا استادی که صاحب ایده و دارای تجربه هم هست، آن تجربه قبلی‌اش و ایده‌اش می‌آید و وارد فاز پایان‌نامه دانشجویی می‌شود و بعد خروجی اینها هم طبیعتاً به شدت در بخش‌های مختلف ستاد مورد توجه قرار می‌گیرد و اگر قرار باشد خروجی‌های این وارد صنعت شود، باز بخش‌های مختلفی که در ستاد وجود دارد، این حمایت و پیگیری را انجام می‌دهند.

سؤال: ایران یکی از کشورهایی است که المپیاد دانش‌آموزی در حوزه نانو برگزار می‌کند و یکسری المپیادهای دانشجویی در این حوزه داریم، برگزاری این المپیادها چه تأثیری بر درک دانش‌آموزان از مفهوم نانو گذاشته است؟
- ما یک کارهایی در سطح ملی و یک کارهایی هم در سطح بین‌المللی داریم انجام می‌دهیم.
در سطح ملی در بحث دانشجویی، کارگروه ترویج ما بیش از یک میلیون و 300 دانش‌آموز را با مفهوم نانو آشنا کرده که بعد از درون اینها نیروهای بسیار ارزشمندی هم درآمدند. گرچه بعضی از اینها هم خودبه‌خود ممکن است به نانو علاقه‌مند و بعد وارد دانشگاه شوند و کار خودشان را ادامه دهند.
یا برای اینکه فقط بحث‌های تئوریک نباشد، نزدیک به 90 آزمایشگاه دانشجویی با کمک وزارت آموزش و پرورش در استان‌های مختلف ایجاد کردیم.
پس یک کار ملی بوده که کماکان در سطح استانی ادامه دارد.
منتهی در سطح دانشجویی کارهای ملی که انجام دادیم عرض شد.
ایران آمد خودش مبدع برگزاری المپیاد بین‌المللی دانشجویی شد. یعنی اولین دوره‌اش در ایران برگزار شد و مثل روسیه، کره جنوبی، اتحادیه اروپا، تایوان و ... شرکت کردند.
اثری که این قسمت دارد یکی این است که در سطح بین‌المللی همه می‌فهمند که ایران حرف برای گفتن دارد.
برگزاری این المپیادها هم این فرصت را فراهم می‌کند که اساتید و دانشجویان با هم آشنا شوند. چه بسا کارهای مشترکی را آدم بتواند از الان کلید بزند و این ارتباط و آشنایی باعث شود که چه در سطح سیاستگذاری چه حتی در سطح‌های همکاری‌های فنی کارهایی را بشود انجام داد.
بنابراین خودبه‌خود ایران یک نقش پیشتازی را در این قسمت انجام داده و در عین حال شبیه همان تأثیری که المپیادهای دیگر کشور ما دارد، مثلاً ما المپیاد فیزیک یا ریاضی برگزار می‌کنیم. افرادی که انتخاب می‌شوند، ستاد نانو از اینها حمایت می‌کند که در بخش‌های مختلفی به‌کار گرفته شوند و از استعداد آنها استفاده شود.
خود این ایجاد حس رقابت هم در بین جوانان کشور ایجاد امید می‌کند.
بحث کووید-19 باعث شد که سرعت برگزاری این المپیادها کاهش پیدا کند ولی إن‌شاءالله با فروکش کردن بحث ویروس کرونا امیدواریم این کار ادامه پیدا کند.
سؤال: یکسری شرکت‌ها و حوزه‌ها هستند که پتانسیل استفاده از فناوری نانو در آنها هست. برای مثال نانو در صنعت نساجی وارد شد و نانوالیاف‌ها آمد. میزان همکاری کارگروه شما با این حوزه‌ها و شرکت‌ها در چه حد است؟ اصلاً استفاده از نانو برای بهبود محصولات ترویج می‌شود؟
- ما الان در بحث نیروی انسانی دو رویکرد داریم.
یک رویکرد اینکه خود دانشجو می‌رود با استادش می‌نشیند با نگاه محصول‌محوری یک پروپوزالی را به عنوان پایان‌نامه‌اش تعریف می‌کند که ما حتماً این پایان‌نامه را بعد از اینکه پروپوزالش در دانشگاه مصوب شد نگاه می‌کنیم. اگر در داخلش پروتوتایپ یا یک فناوری دیده شود این را مورد حمایت قرار می‌دهیم و همراهی می‌کنیم و اگر جزء اولویت‌های ما باشد، گروه داوری با سرعت بیشتری تصویب می‌کنند. هم‌زمان که این کار دارد انجام می‌دهد، کارگروه‌های دیگر حمایتی که در ستاد وجود دارند مثلاً کارگروه تحقیق و توسعه یا کارگروه صنعت یا کارگروه بازار ما، اینها هم نسبت به این پایان‌نامه و خروجی‌اش گوش‌به‌زنگ می‌شوند. اگر خروجی‌اش مثلاً یک پروتوتایپ باشد، هم در یک گردهمایی‌هایی این پروتوتایپ‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که در این گردهمایی‌ها سعی می‌کنیم صاحبان صنایع هم باشند و اینها را معرفی می‌کنیم.
یا ما خودمان سراغ استاد می‌رویم. استادی که سابقه‌اش نشان می‌دهد در حوزه نانوفناوری فعال است و ارتباط و آشنایی با صنعت دارد، استادی که بالاخره سعی هم می‌کنیم جوان و باانگیزه باشند، سراغش می‌رویم و از او خواهش می‌کنیم در حوزه تخصصی خودش بر مبنای یک آئین‌نامه‌ای که چندان هم پیچیده نیست، پروپوزال خودش را ارائه کند که حتی وقتی پروپوزالش را ارائه می‌کند، بابت ارائه آن پروپوزالش هم یک حمایت کوچکی ما انجام می‌دهیم، یعنی حتی می‌گوییم برای آماده کردن این پروپوزال هم یک هزینه‌ای دارد، نمی‌خواهیم احساس کند سنگ مفت، گنجشک مفت. در تهیه کردن این پروپوزال هم کارشناس ما همراهی می‌کند.

عد بسته به نوع حوزه‌ای که آن استاد ما همکاری می‌کند، فرض کنید همین نساجی که مثال زدید، کارشناس ستاد که در حوزه نساجی دارای نظر و متخصص است، همراه می‌شود در ارزیابی در همراهی کردن این‌، که مثلاً ممکن است در حوزه نساجی خود تولید الیاف مد نظر باشد، تولید محصول نهایی مد نظر باشد، ممکن است رنگ نساجی مورد نظر باشد که الان یکی از حوزه‌هایی که مورد توجه جدی قرار گرفته فاضلاب پساب صنایع نساجی است که اینها مقدار زیادی بازیافت آب، مواد معدنی و مواد رنگی می‌توانند داشته باشند که چندین پایان‌نامه در این قسمت داریم که مورد اقبال صاحبان صنایع قرار گرفته است.
ولی باز بر این تأکید می‌کنم که اگر از حوزه‌های اولویت‌دار ما باشد با توجه و حمایت بیشتری از آن پشتیبانی می‌شود.
سؤال: شیوع کرونا در دنیا و کشور باعث کندی روند کارها شد، تأثیر کرونا بر فعالیت‌های کارگروه شما؟
- تأثیر منفی‌اش مخصوصاً در سال اول خیلی قابل  ملاحظه و واضح بود. دانشجو دیگر نمی‌توانست وارد آزمایشگاه شود و به راحتی گذشته در دانشگاه حضور پیدا کند. استاد به آن راحتی گذشته نمی‌توانست وارد فضای صنعتی و آزمایشگاهی‌اش شود. بنابراین تعدادی از پایان‌نامه‌ها و تعدادی از کارهای ما با تأخیر مواجه شد.
مثلاً یک تعدادی از اساتیدی که پایان‌نامه‌های مأموریت‌محور داشتند و قرار بود در پایان سال به یک خروجی برسد، اینها با تأخیر مواجه شدند.
ولی بحمدلله به‌تدریج الان داریم می‌بینیم که دارد به سمت و سوی سابق خودش برگردد.
درعین‌حال در بحث تأثیر کووید باعث شده که چیزهایی هم مورد توجه جدی‌تر در کارگروه ما قرار بگیرد.
به‌عنوان مثال در بحث ضدعفونی‌کننده‌ها، ماسک‌ها، حتی چند مورد داریم روی بحث اینکه داروهای نانویی ضدکرونا کار شود، در بحث واکسن کووید-19 است. الان یک اقبالی به این سمت ما خودمان داریم حمایت می‌کنیم که انجام شود.
به نظر می‌رسد آرام آرام داریم با کووید-19 در این قسمت کنار می‌آییم.
در سایر بخش‌های ستاد هم همین اتفاق افتاده به‌گونه‌ای که در سال 1398 در گردش مالی و حتی صادرات کاهش داشتیم ولی در سال 1399 این کاهش جبران شده، حتی گردش مالی نانو افزایش قابل توجهی داشته که علامت این است که هم حوزه‌های جدیدی اضافه شدند و هم یواش یواش توانسته‌ایم با محدودیت‌ها کنار بیاییم.
بالاخره این واکسنی که مردم استفاده می‌کنند، تأثیر خودش را گذاشته و محدودیت‌ها را دارد کمتر می‌کند.