«هویت دیجیتال» معرف انسان قرن جدید/ مدارک شناسایی کاغذی خود را پاره کنید!

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، همزمان با توسعه فناوری‌های هوشمند در سراسر جهان و گسترش دسترسی عمومی به ابزارهای الکترونیکی سیستم‌های احراز هویت نیز متحول شده و اکنون دستگاه‌های دولتی برای تشخیص هویت مردم از وسایل بسیار پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند. داده‌ها نقش کلیدی را در عصر دیجیتال ایفا می‌کنند و ارائه هرگونه خدمات به وسیله دستگاه‌ها الکترونیکی و سامانه‌های آنلاین مستلزم پردازش میلیون‌ها داده است.

اکنون دولت‌ها در نقاط مختلف کره زمین می‌کوشند ضمن ارتقای کیفیت خدمات عمومی برای تمامی افراد جامعه «هویت دیجیتال»(digital identity) تعریف کنند. در حقیقت هویت دیجیتال لازمه دریافت هرگونه سرویسی در سامانه‌های مجازی است. سیاست‌مداران در برخی کشورهای دنیا می‌کوشند قوانین معینی را برای الزامی ساختن هویت دیجیتال تصویب و اجرا کنند. کارشناسان فناوری معتقدند هویت دیجیتال ابزار خوبی برای تأیید اطلاعات کاربران در فضای مجازی، حمایت از زنان کودکان در شبکه‌های اجتماعی و جلوگیری از نقض قوانین حریم خصوصی کاربران است. این قانون در تعدادی از کشورهای دنیا به شدت مورد توجه قرار گرفته و کاربران زیادی خواستار اجرای دقیق آن شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

حرکت به سمت شهر هوشمند الزام است نه یک انتخاب/ هوشمندسازی شهرها باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد

تک‌روی در فناوری اطلاعات معنی ندارد/ از فناوری بومی غفلت نکنیم

البته پیش از اجرای گسترده قانون هویت دیجیتال باید بستر لازم برای ارائه خدمات ایمن در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات فراهم شده و اطلاع‌رسانی کامل درباره مفاهیم مورد نیاز کاربران انجام شود. در ادامه این گزارش تعریف دقیقی از مفاهیم مرتبط با هویت دیجیتال و کاربردهای آن‌ها را بیان می‌کنیم.

«هویت دیجیتال» به چه معناست؟

هویت دیجیتال ابزاری امن و راحت برای ایجاد دسترسی به خدمات دولتی است. هدف از راه‌اندازی چنین سیستمی اجتناب از شناسایی مکرر هویت کاربران در سامانه‌های مجازی است. در واقع هر یک از افراد دارای هویت دیجیتال به خدمات وسیعی در زمینه سرویس‌های دیجیتال دسترسی دارند. بدون شک انجام فعالیت‌های روزانه اداری بدون نیاز به ارائه مدارک شناسایی سرعت فرایندهای سازمانی را افزایش داده و بازدهی کارمندان را نیز بیشتر می‌کند. به عنوان مثال در کشور استرالیا مردم با استفاده از هویت دیجیتال به بیش از ۸۰ سرویس دولتی دسترسی دارند.

دولتمردان استرالیایی معتقدند راه‌اندازی سیستم هویت دیجیتال علاوه بر تسهیل خدمت‌رسانی به شهروندان موجب می‌شود امنیت شبکه‌های داخلی افزایش پیدا کند. در چنین شبکه‌ای ورود با استفاده از شناسه و گذرواژه اختصاصی ضروری نیست و سیستم ضمن هماهنگی با سامانه یکپارچه سراسری هر کاربر را از طریق دستگاه که با آن به اینترنت متصل شده و اطلاعاتی که در پرونده هویت دیجیتال او وجود دارد شناسایی می‌کند. طراحان سیستم هویت دیجیتال برای جلوگیری از افشای اطلاعات خصوصی کاربران از دسترسی یکجا به حجم گسترده‌ای از مدارک نظیر سابقه پرداخت مالیات و سوابق پزشکی جلوگیری می‌کنند. در واقع دست‌اندرکاران این سیستم می‌خواهند در صورت هرگونه نفوذ به سامانه هویت دیجیتال مسیر دسترسی به مستندات اداری و پزشکی مردم را مسدود سازند.

برای راه‌اندازی سیستم هویت دیجیتال نباید عجله کرد

با وجود تمامی مزیت‌هایی که برای سیستم هویت دیجیتال ذکر شده است کارشناسان فناوری به دولت‌مردان در سراسر دنیا توصیه می‌کنند برای راه‌اندازی این سیستم نباید عجله کرد و لازم است پیش از هر اقدامی تمامی مسائل امنیتی در نظر گرفته شود. از زمان شیوع بیماری همه‌گیر کرونا در سراسر دنیا خدمات آنلاین به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مدیران دستگاه‌های مختلف را ملزم ساخته در مدت زمانی بسیار کوتاه اقدام به جمع‌آوری حجم وسیعی از اطلاعات کاربران و ذخیره‌سازی آن‌ها در سرورهای سازمانی کنند. در این وضعیت مردم نیز مجبور هستند برای انجام هرگونه فعالیت مرتبط با خدمات عمومی و دولتی از پلتفرم‌های معرفی شده از سوی دستگاه‌های اجرایی استفاده کنند.

متأسفانه به علت آماده نبودن زیرساخت‌های امنیتی لازم در اکثر کشورهای دنیا و استفاده از سرورهای متمرکز که در اختیار چند شرکت خاص است پلتفرم‌های ارائه خدمات به مردم از ایمنی کافی برخوردار نیستند و تنها جنبه نمایشی دارند. نباید فراموش کرد بدون اتخاذ رویکرد هدفمند و ایمن راه‌اندازی پروژه‌های ملی نظیر هویت دیجیتال ضریب خطر در شبکه‌های اطلاعاتی را افزایش داده و موجب بروز رسوایی‌هایی بزرگ مانند آنچه بارها برای فیسبوک رخ داده است می‌شود.

کاربردهای سیستم هویت دیجیتال

رویکرد جهانی در راه‌اندازی سیستم هویت دیجیتال در سراسر دنیا بر داوطلبانه بودن آن است و طراحان این سیستم بارها اعلام کرده‌اند نباید فرد یا افرادی را ملزم به ارائه اطلاعات شخصی در سیستم هویت دیجیتال کرد. در آینده نزدیک هویت دیجیتال جایگزین مدارک شناسایی نظیر کارت ملی، گواهینامه رانندگی، گذرنامه و ویزا می‌شود. یعنی زمانی که قصد سفر کردن از کشور خود به دیگر نقاط دنیا را دارید تمامی فرایندهای شناسایی ضمن اتصال به سیستم هویت دیجیتال انجام شده و نیازی به همراه داشتن مدارک هویتی نیست.

بیشتر بخوانید:

افزایش فیلترشکن‌ها، ضربه به پیکره فرهنگ کشور/ دستیابی به اهداف اقتصاد دیجیتال با ایجاد محدودیت ممکن نیست

بازیابی اطلاعات؛ بخش حیاتی فرآیند تحول دیجیتال

به دلیل رعایت دستورالعمل‌های امنیتی این سیستم فعلاً برای ثبت اطلاعات واکسیناسیون کرونا و اجرای برنامه‌های بازاریابی استفاده نمی‌شود. هنوز موانع زیادی در مسیر تکمیل پروژه هویت دیجیتال در کشورهای مختلف وجود دارد و می‌توان بزرگ‌ترین چالش اجرای این طرح را جلب اعتماد عموم مردم دانست. آنچه با عنوان هویت دیجیتال در تعدادی از کشورهای دنیا شناخته می‌شود تقریباً مشابه پروژه ملی «دولت الکترونیک» در ایران است. بر اساس اعلام رضا باقری اصل، دبیر اجرایی شورای فناوری اطلاعات «در حوزه یکپارچگی دستگاه‌های دولتی تجربه موفقی داشته‌ایم و دولت جزیره‌ای را به یک دولت یکپارچه و تعامل‌پذیر تبدیل کرده‌ایم، اما این یکپارچگی کامل نیست. در صورتی که ۲۳ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیکی را ۱۰۰ درصد اجرا کنیم، می‌توانیم بگوییم به دولت یکپارچه رسیده‌ایم. در حال حاضر تنها به ۵۰ تا ۷۰ درصد بلوغ دستگاه‌های دولتی در خدمات الکترونیکی رسیده‌ایم.»

اهمیت شناخت موانع در مسیر اجرای کامل پروژه هویت دیجیتال

بدون شک شناخت سریع و کامل چالش‌های موجود در مسیر تحقق اهداف پروژه هویت دیجیتال باعث می‌شود ضریب ایمنی این شبکه تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند. طبق بررسی‌های جهانی جزئیات مبهم، ذخیره‌سازی داده‌های شخصی در پایگاه‌های ذخیره‌سازی متمرکز، عدم اعتماد اکثریت جامعه به سامانه‌ای دولتی، عدم پاسخگویی سریع پشتیبانان شبکه و فقدان مرجع نظارت جدی‌ترین موانع اجرای کامل پروژه هویت دیجیتال است. به عقیده کارشناسان و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات تعریف معماری کلان شبکه‌ای جامع و قانون‌گذاری بخش عمده‌ای از این چالش‌ها را برطرف کرده و خطر تهدیدات سایبری را نیز کاهش می‌دهد.

انتهای پیام/۴۱۴۴/