چرایی ضرورت بازگشت به آموزش حضوری در دانشگاه‌ها/ آموزش ترکیبی در دستور کار قرار می‌گیرد
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ لاله قلی‌پور- با شیوع ویروس کرونا عملاً با ۳ ترم انزوای دانشجویان روبه‌رو هستیم که منجر به انتقال کلاس‌های حضوری از دانشگاه به کلاس‌های مجازی در خانه شده است، کلاس‌هایی که معمولا استاد متکلم وحده است و بدون ماژیک، جزوه، میز و صندلی برگزار می‌شود و همه‌چیز به یک صفحۀ گوشی تلفن همراه، تبلت و رایانه محدود شده است.
این تغییر شیوه آموزشی و تحصیل در بستر الکترونیک همه دانشگاه‌های کشور را به دلیل نداشتن زیرساخت‌های آموزش غیرحضوری با آسیب‌هایی جدی مواجه کرد هرچند با ساخت واکسن و در ادامه با واکسیناسیون گسترده اقشار مختلف جامعه تا اندازه‌ای بازگشت به حالت عادی و روال طبیعی زندگی ممکن شد و بحث بازگشت آموزش عالی و دانشگاه‌ها به آموزش حضوری مطرح شد و دانشجویان پس از ۳ ترم آموزش به شیوه مجازی مهیای حضور در دانشگاه و کلاس درس شدند.
در این میان حضوری شدن آموزش‌ها، موافقان و مخالفانی دارد و مدتی است تعدادی از دانشجویان کمپینی برای حفظ و تدوام آموزش مجازی به راه انداخته‌اند. چرایی علاقه به تداوم آن در گفت‌وگو با کارشناسان، اساتید و روسای دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضرورت است
با توجه به تسریع واکسیناسیون، ۶۰ تا ۷۰ درصد دانشجویان، کارمندان و اعضای هیئت‌های علمی واکسن دریافت کرده‌اند، بنابراین اصرار بر اینکه سیستم آموزشی به‌صورت غیر حضوری ادامه پیدا کند، ناصحیح است. ابراهیم صالحی عمران، رئیس دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای کشور در این باره می‌گوید: «نزدیک به ۲ سال است که آموزش‌ها در فضای مجازی پیش می‌رود، دیگر وقت آن است با رعایت پروتکل ها، دروس عملی در فضای واقعی برگزار شود. بسیاری از فعالیت‌های مختلف در جامعه حضوری انجام می‌شود اما وقتی حرف از آموزش حضوری به میان می‌آید تردیدها شروع می‌شود.»
وحید چگینی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب نیز در این باره اظهار می کند: «با افزایش جمعیت واکسینه شده و با بازگشت به فضای حقیقی آموزش، امیدواریم افت تحصیلی دانشجویان رفع شود.»
کاظم سلیمی نیز در این باره خاطر نشان می‌کند: «با شیوع ویروس کرونا کیفیت آموزش عالی حداقل ۶۳ درصد افت داشته است زیرا زیرساخت‌ها، فرهنگ، نگرش و کاربری لازم در اختیار نبود و اساتید با اصول و فنون آموزش مجازی آشنایی نداشتند.»
بسیاری از فعالیت‌های مختلف در جامعه حضوری انجام می‌شود اما وقتی حرف از آموزش حضوری به میان می‌آید تردیدها شروع می‌شوددکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این باره می گوید: «بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضرورت است زیرا همه متخصصان فن بر این امر اشتراک نظر دارند که با مجازی بودن حق مطلب ادا نمی‌شود.»
آموزش مجازی منجر به تقویت قدرت خلاقیت دانشجویان نمی‌شود در این باره زهره جباری، استاد دانشگاه سوره اظهار می‌کند: «رویکرد آموزشی به دروس تدریس شده توجهی نمی‌کند در نتیجه بار علمی اضافه شده به دانشجویان مفید نخواهد بود.»
چالش‌های آموزشی در سال‌های کرونایی
کیفیت برگزاری اکثر کلاس‌ها در سال‌های کرونایی کمتر شد در این راستا سیدصالح اعتمادی، عضو هیئت‌علمی دانشکده کامپیوتر دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه کیفیت برگزاری اکثر کلاس‌ها در کرونا کمتر شده، می‌گوید: «فقدان امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب در زمان کرونا چالش بوده است.»
بیشتر بخوانید:
- تمهیدات دانشگاه آزاد اسلامی برای بازگشت به آموزش حضوری
- حضوری شدن کلاس‌ها باید تدریجی باشد
- افت تحصیلی دانشجویان اثر منفی آموزش مجازی
وی می‌افزاید: «تعامل اساتید و دانشجویان در آموزش مجازی وجود ندارد، عدم انجام ارزشیابی موثر که منجر به کاهش یادگیری مفاهیم و مهارت‌های لازم توسط دانشجویان می‌شود، امتحانات مجازی بستری برای تقلب فراهم کرده به طوری که برخی دانشجویان در دوران کرونا رشد معدل داشته‌اند.»
تعامل بین اساتید و دانشجویان به عنوان موهبتی در آموزش حضوری است، اعتمادی در این باره خاطر نشان می‌کند: «فقدان ارزشیابی مؤثر در فضای مجازی منجر به کاهش یادگیری دانشجویان و مهارت‌های لازم می‌شود.»
بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضرورت است؛ چون همه متخصصان فن بر این امر اشتراک نظر دارند که با مجازی بودن حق مطلب ادا نمی‌شودزهره جباری، استاد دانشگاه سوره نیز با تأکید بر اینکه کیفیت آموزش به شیوه حضوری مطلوب‌تر از آموزش آنلاین بود، می‌گوید: «میزان مشارکت دانشجویان نیز با حضور فیزیکی در کلاس درس با آموزش مجازی پائین‌تر بوده و قابل قیاس نیست.»
وی می‌افزاید: «مهم‌ترین تهدید کرونا، افت کیفیت آموزشی بوده و هرچه این رویکرد و زیرساخت‌های آن پیشرفت کند ولی جای آموزش حضوری را نمی‌گیرد، زیرا تعامل بین استاد و دانشجو در آموزش مجازی وجود ندارد و البته اگر دانشجویان موافق با ادامه این روند آموزشی باشند به دلیل میل شان به تقلب در امتحانات پایان ترم است.»
سید سعید هاشمی، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ نیز با تأکید بر ضرورت جدی گرفتن بحث بازگشت به آموزش حضوری نیز می گوید: «آموزش مجازی به شکل ۱۰۰ درصدی، آسیب‌های خاص خود را دارد و عوارض و آسیب‌های جدی به نظام آموزشی هم در مدارس و هم در دانشگاه‌ها وارد کرده است. این آفت در سال‌های آینده، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را دچار مشکل می‌نماید.»
دانشگاه آزاد اسلامی به سمت حضوری شدن حرکت می‌کند
تمامی دانشگاه‌ها و به خصوص دانشگاه آزاد اسلامی، تمهیداتی برای حضوری کردن آموزش اندیشیده‌اند. بر مبنای برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته واحدهای دانشگاه در همه مناطق به‌جز مناطق قرمز حضوری می‌شوند. به گفته دکتر محمدمهدی طهرانچی به خبرنگار آنا؛ «قرار است که کلاس‌های دانشجویان در مناطق آبی حضوری و در مناطق زرد ۴۰ درصد مجازی و ۶۰ درصد حضوری شود.»
بر اساس بندهای دستورالعمل نحوه برگزاری کلاس‌های درسی نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، در شهرهای آبی و زرد به‌صورت حضوری خواهد بود. همچنین تشکیل کلاس‌های حضوری صرفاً در خصوص دروسی است که دارای ظرفیت حداکثر ۳۰ نفر باشند. بدیهی است برگزاری کلاس‌های درسی با ظرفیت بیش از ۳۰ نفر همچنان به‌صورت مجازی خواهد بود.
به‌منظور رعایت بیشتر پروتکل‌های بهداشتی، واحدهای دانشگاهی باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که حداقل ۶۰ درصد کلاس‌های درسی واحد دانشگاهی که برابر اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا به رنگ‌های آبی و زرد اعلام شده، به‌صورت حضوری تشکیل شود. تمامی دروس عملی، کارگاهی، آزمایشگاهی و قسمت عملی درس / دروس نظری-عملی در تمامی شهرها (با رنگ‌بندی مختلف)، به‌صورت حضوری و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار خواهد شد.
در آینده از محاسن آموزش مجازی استفاده خواهیم کرد اما ابزار کلی آموزش مجازی نیست، اصل و پایه آموزش‌ها حضوری استلازم است واحدهای دانشگاهی در برگزاری کلاس‌های حضوری، ضوابط مرتبط با پروتکل‌های بهداشتی (رعایت حداقل فاصله اجتماعی ۱/۲ متر، ضدعفونی کردن کلاس‌های درسی و...) را رعایت کنند. برگزاری تعداد ۱۶ جلسه کلاس (حضوری و مجازی) الزامی است.
به گفته دکتر طهرانچی؛ «در آینده از محاسن آموزش مجازی استفاده خواهیم کرد اما ابزار کلی آموزش مجازی نیست، اصل و پایه آموزش‌ها حضوری است.» به گفته عزیز نجف‌پور، رئیس واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی؛ «قرار است در صورت بازگشت دانشجویان آموزش‌ها به دو بخش مجازی و حضوری تقسیم شود و بر این اساس حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آموزش‌ها مجازی خواهد بود و بقیه حضوری برگزار می‌شوند.»
وی وعده می‌دهد: «تلاش می‌کنیم کیفیت آموزش مجازی آنلاین و آفلاین را ارتقا دهیم و آموزش ترکیبی مجازی و حضوری را در دستور کار داریم.» وی امیدوار است که با تنوع روش‌های آموزشی ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری به دست آید.
بر این اساس دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی باید خود را برای بازگشت حداکثری به دانشگاه آماده کنند چراکه با وجود زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دیگر ادامه آموزش مجازی منطقی به نظر نمی‌رسد آنچنان که مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان چنین مطالبه‌ای را عنوان کردند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که ادامه کامل آموزش مجازی قطعاً به آموزش عالی ضربه می‌زند. این کارشناسان می‌گویند موضوع کیفیت آموزش در شیوه الکترونیکی همواره با انتقاد مواجه بوده است بنابراین می‌توان با حفظ محاسن آموزش مجازی به سمت آموزش حضوری حرکت کرد.
انتهای پیام/۴۱۶۷/
انتهای پیام/