از مطالبه‌گری مشکلات مردم تا انفعال تشکل‌های دانشجویی
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، لاله قلی‌پور- مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب پنج مرحله را برای تحقق تمدن اسلامی ترسیم کرده‌اند، بر طبق آن مراحل در حال حاضر در مرحله تشکیل دولت اسلامی هستیم. تحقق این گام نیز نیازمند تربیت نیروی تراز انقلاب اسلامی است و بسیج دانشجویی یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که می‌تواند در تحقق این هدف منشأ اثر باشد.
بیانیه گام دوم انقلاب، نقشه راه بسیج دانشجویی با طرح ۴ وظیفه شامل اجتناب از حاشیه‌نشینی، مسئولیت ویژه در حوزه علم و فناوری، اهتمام به انجام کارهای تیمی و پیگیری مطالبات مردم با اتکا به علم و دانش است.
لذا در راستای تشریح وظایف و اقدامات بسیج دانشجویی با عطف به بیانیه گام دوم انقلاب در دانشگاه امام صادق (ع) ، میزگردی با حضور مهدی رمضانعلی، سردبیر نشریه «حیات» این دانشگاه، محمدحسین معتمدی، دبیر سرویس سیاسی نشریه و محمدامین صبوری، دبیر سرویس رسانه آن که از اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق هستند، در خبرگزاری آنا انجام شد. بخش اول آن پیش از این انتشار یافت و بخش دوم آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
آنچه در میزگرد ما با مهدی رمضانعلی، محمدحسین معتمدی و محمدامین صبوری می‌خوانید:
*وقتی یک نشریه دانشجویی تریبون انعکاس مسائل جامعه می‌شود
*مهم‌ترین کار ویژه بسیج در همه اشکال، خدمت‌رسانی و پیگیری مطالبات مردم است
*بسیج فعال‌ترین تشکل بین تشکل‌های دانشجویی است
وقتی یک نشریه دانشجویی تریبون انعکاس مسائل جامعه می‌شود
آنا: رسالت نشریه حیات چیست؟
رمضانعلی: حیات «نشریه گفتمان سیاسی» است و رسالت خود را ساخت گفتمان مسائل جامعه، افکار و اصول در اذهان مردم می‌داند. این نشریه به ۹ بخش مختلف تقسیم‌بندی شده است. بخش اول، سرویس سیاسی است و به مسائل سیاسی داخلی و خارجی کشور می‌پردازد. بخش دیگر اقتصادی است و مباحث اقتصادی جامعه را پیگیری می‌کند. بخش بعدی بخش مقاومت است. طبق فرمایش مقام معظم رهبری باید انقلاب اسلامی را به خارج از مرزهای کشور صادر کنیم.
سرویس مقاومت این وظیفه را دارد که این مسائل در جهان اسلام و خارج از کشور را که در حوزه مسائل انقلابی می‌گنجد را آنجا بررسی کند که ماهنامه رد پای استکبار در رابطه با افغانستان صحبت کرده و این کشور را به‌عنوان کشوری اسلامی که خارج از این مرزها، مسائل انقلاب را پیگیری می‌کند را مورد بررسی قرار می‌دهد.
گروه بعدی سرویس جامعه است که به مسائل جامعه‌شناسی می‌پردازد در سرویس هنر به مسائل هنری جامعه می‌پردازیم و در سرویس نگار به عکس‌ها و قاب‌های ماندگار هر ماه می‌پردازیم. سرویس بعدی رسانه است و به‌عنوان‌مثال در شماره اخیر نشریه بحثی با عنوان «ممات» به مسائل سینمای غرب، هالیوود و غیره و در شماره دیگر در بحث رد پای استکبار به مسائل انیمیشن پرداخته شد.
بخشی نیز به نام پاتوق اهل‌قلم، مربوط به بازتاب مسائل و دغدغه‌های مردم است. البته در تهیه و تنظیم مطالب نشریه تلاش می‌کنیم، محتوای آن‌هم نخبگانی باشد تا به دست قشر نخبه، اساتید و دانشجویان مختلف برسد و هم بحث ارزشی و مبنایی بر اساس فرامین امامین انقلاب حفظ شود.
معتمدی: در یک شماره نشریه حیات در اسفندماه سال ۹۹ بحث مفصلی در رابطه با اینکه سیاست خارجی ایران در گام دوم انقلاب به چه صورت باشد، منتشر شد و دقیقاً منطبق با فرمایش مقام معظم رهبری در گام دوم بود. نشریه حیات به‌عنوان سندی برای تحلیل جامعه نخبگانی است. بحث هیئت سیاسی و انقلابی نیز در ویژه‌نامه محرم عنوان شد و همه سرویس‌ها ناظر به هیئت و نسبتشان با موضوع مدنظر در حیطه خود کار کردند. البته بحث حدودوثغور امکان ورود هیئت به انتخابات بررسی شد.
صبوری: یکی از بحث‌های مهمی که در بیانیه گام دوم وجود دارد، افراد و نیروی انسانی است. تشکل‌ها از افراد تشکیل شده‌اند و در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کنند و تشکلی که به افراد و خواست آن‌ها توجه نکند و فرمایشی باشد، قطعاً راه به‌جایی نمی‌برد.
مهم‌ترین کار ویژه بسیج، بحث خدمت‌رسانی و پیگیری مطالبات مردم است
آنا: به‌طورکلی کارویژه بسیج دانشجویی چیست؟ این تشکل تا چه اندازه توانسته به اهداف مدنظر دست یابد؟
رمضانعلی: مانیفست بسیج، نامه تشکیل بسیج دانشجویی و طلبه از سوی حضرت امام (ره) است. طبیعتاً الگوی ما آن نامه خواهد بود و در گام بعدی، بیانیه گام دوم انقلاب است و در این راستا بسیج اهدافی پیداکرده که ما فعالیت‌ها را در آن ۴ حیطه تقسیم می‌کنیم.
بیشتر بخوانیم:
وظیفه بسیج در وهله اول یاد دادن و تعلیم مباحث است. اول باید یاد دهیم که باید این مسائل در جامعه نهادینه شود. معتقدیم افکاری که در قشر نخبگانی وجود دارد، به‌مثابۀ برف‌های روی قله‌ها هستند که به‌تناوب آب می‌شود و در جویبارها و افکار مردم و در سطح جامعه خودش را نشان می‌دهد در نتیجه اولین وظیفه و اقدامی که بسیج خواهد کرد، بحث تعلیم است در گام بعدی مباحث تحریریه است و باید با مبانی دینی و اسلامی ممزوج شود و سپس در ذهن مردم نقش ببندد.
تزریق روحیه انقلابی به تشکل‌ها، تنها راهکار خروج از انفعال تشکل‌های دانشجویی است
مرحله بعدی مرحله گفتمان است و در این مرحله مباحث مورد اهمیتی که باید در جامعه وجود داشته باشد و به هر دلیلی این مباحث به حاشیه رفته است باید به جامعه بازگردد و در اذهان مردم نهادینه شود و سپس اگر این گفتمان‌سازی به هدف واحد نرسید، مجبور به مطالبه هستیم.
این سیر اقداماتی است که بسیج در رسالت خودش می‌بیند. البته درست است که بسیج با آن موضع مطلوبش فاصله دارد و طبیعتاً مثل هر نهاد دیگر نقص‌هایی ممکن است در بسیج وجود داشته باشد که بسیج‌های دانشگاه‌های بزرگ‌تر به‌عنوان «دال هشت» دور هم جمع می‌شوند. فرماندهان، مسئولان سیاسی، مسئولان فرهنگی، مسئولان بسیج در این هشت دانشگاه باهم صحبت می‌کنند، به‌اتفاق آرا و درنهایت به یک رأی واحد می‌رسند و بعد به یک موضوع رسمی می‌پردازند.
معتمدی: همان‌طور که اشاره شد بسیج همیشه وظیفه انقلابی‌گری داشته است. انقلابی‌گری تعریف متفاوتی دارد اما با توجه به اینکه بسیج یک نهاد دولتی نیست و اعضای آن مستقل و داوطلبانه فعالیت می‌کنند، خدمت‌رسانی و پیگیری مطالبات مردم را مهم می‌داند.
چه در بسیج دانشجویی و چه در بسیج مساجد به‌طورکلی وظیفه بسیج بحث خدمت‌رسانی است و یکی از زیرشاخه‌های بحث خدمت‌رسانی، پیگیری مطالبات مردم است که بسیج چه در ساختار اجرایی‌اش و چه در ساختار نخبگانی خودش مانند نشریه حیات همیشه سعی داشته است مطالبات مردم را به سرانجام برساند.
مصادیق متعددی برای این کار وجود دارد که حالا وارد این مصادیق نشویم اما مهم‌ترین کار ویژه بسیج، بحث خدمت‌رسانی و پیگیری مطالبات مردم است. اینکه بسیج به کجا رسیده و چقدر با آن چیزی که باید بشود فاصله دارد برمی‌گردد به میزان تعامل نهادهای دولتی و تفکر دولت در رابطه با مطالبات مردم و همچنین فرایند پیگیری مطالبات در بسیج. زیرا چون در دولت‌های مختلف رویکرد بسیج متفاوت است.
بسیج نهادی پویا بوده و از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون، طبق نیازهای روز جامعه اشکال مختلفی داشته است
در دولتی که مقداری تعارض وجود داشته باشد، رویکرد بسیج بیشتر واکنشی است و نسبت به کوتاهی‌ها و نواقص واکنش نشان می‌دهد برای اینکه اتفاق بدتری نیفتد اما در دولت‌هایی که مقداری تفکر انقلابی دارند و همراه‌تر هستند، رویکرد بسیج پیگیری و یادآوری بیش‌ازحد و اندازه برای مسئولان است که این مطالبات مغفول نماند و همچنین که بسیج در چنین دولت‌ها و زمان‌هایی حالت هم‌افزایی دارد.
صبوری: بسته به عملکرد دولت‌ها تفاوت‌هایی در مطالبات بسیج وجود دارد اما طبق اصل اساسی که وجود دارد این نهاد تفاوتی ماهوی بین دولت‌ها نمی‌گذارد و قطعاً نسبت به دولت یا مسئولی که ایرادهای ساختاری ایجاد کند، برخورد می‌کند. به‌طورکلی بسیج این را به ساحت عمل تبدیل می‌کند.
البته همیشه نیز بحث انتقاد و مطالبه نیست. گاهی اوقات به‌صورت پیشنهاد است و بسیج در جاهایی که کمبودهایی وجود دارد، ورود می‌کند به هر صورت برای دستیابی به توسعه و هدف مدنظر اگر هر عنصر در جامعه کم باشد و نهاد و تشکلی ضعیف کار کند باید به‌عنوان منتقد وارد شد. قطعاً بسیج فعالیت‌های اجرایی و کُنشی خودش را بیشتر خواهد کرد و سعی خواهد کرد بیش از اینکه واکنشی باشد، کنش‌گرا شود بین دولت‌ها فرقی در واکنش نخواهد گذاشت و اگر این‌طور شود یک مقدار از آن بعد مردمی بودنش کم می‌شود.
بسیج فعال‌ترین تشکل بین تشکل‌های دانشجویی است
آنا: آیا اعتقاد به انفعال تشکل‌های دانشجویی دارید؟ چه راهکاری برای برون‌رفت از این انفعال وجود دارد؟
رمضانعلی: در دانشگاه‌ها ۷ تشکل دانشجویی وجود دارد که هرکدام رسالت خاص خودشان را دارند اما به اذعان تشکل‌های دیگر، بسیج فعال‌ترین تشکل بین سایر تشکل‌های دانشجویی است اما اینکه در جاهایی سکوت کرده یا به حاشیه رانده شده است و هیچ پویایی و فعالیت روشنی از آن دیده نمی‌شود، قابل‌قبول است.
تزریق روحیه انقلابی به سایر تشکل‌ها، تنها راهکار خروج از انفعال تشکل‌های دانشجویی است. آن روزی که حضرت امام (ره) فرمودند ما یک ارتش ۲۰ میلیونی می‌خواهیم منظور ایشان فقط بسیج بود. اگر امروز و در حال حاضر تشکل‌ها به این فکر کنند که تمام ما بسیجی هستیم و نه بسیج به معنای دارا بودن کارت عضویت در سازمان بسیج بلکه به معنای نهاد مردمی و مردمی‌ترین نهادی که وظیفه برداشتن بار از روی دوش مردم را دارد و اگر تمام تشکل‌ها به این رسالت سنگین توجه کنند دیگر از پای نخواهند نشست و همواره به پویایی خودشان ادامه خواهند داد تا آنجا که منشأ اثر باشند.
بسته به عملکرد دولت‌ها تفاوت‌هایی در مطالبات بسیج وجود دارد اما طبق اصل اساسی که وجود دارد این نهاد تفاوتی ماهوی بین دولت‌ها نمی‌گذارد
بعضی از حرف‌ها کلیشه‌ای شده ولی ما واقعاً به این فکر می‌کنیم که بسیج «لشکر مخلص خدا» شده است یا خیر؟ لشکر، مخلص، خدا، هرکدام از این کلمات بار معنایی دارد. اگر بسیجیان به لشکر تبدیل شوند به این معنی که آماده رزم و جهاد باشند و اگر مخلص باشند که هیچ انگیزه و هدف دیگری جز خدمت نداشته باشند و مخلص خدا باشند، یعنی تمام این اهدافشان با توکل به یک منبع واحد نورانی و مقدس وصل شود، آن موقع دیگر هیچ مشکلی در هیچ تشکلی نخواهد بود.
معتمدی: متأسفانه انفعال وجود دارد و در جایی کم و در جای دیگر این میزان زیاد است و البته متناسب با تشکل‌های مختلف این میزان متغیر است اما ناظر به خود تشکل بسیج به نگاه دولت‌ها به تشکل‌های دانشجویی و بسیج برمی‌گردد که بسیج را در موضع انفعال یا فعال قرار می‌دهند.
یکی از دلایل انفعال ساختارگرایی خیلی سفت‌وسخت در بعضی از تشکل‌هاست و باعث می‌شود به مسائلی بپردازند و بعد از مدتی به‌صورت رفع تکلیف باشد که با این رویکرد در حقیقت آن تشکیلات دچار اضمحلال شده و از آن حالات تشکیلات بودن خارج‌شده و یک حالت فرمایشی دارد و تعاملی نیست.
صبوری: نشریه حیات فرمایشی نبوده و تعاملی است و بسیج دانشگاه امام صادق (ع) و بسیاری از بسیج دانشگاه‌های دیگر نیز سعی کرده‌اند به سمت تعاملی بودن پیش بروند. بسیج در تاریخ انقلاب اسلامی و طبق نیاز جامعه شکل‌های مختلفی داشته است. یعنی در یک مقطع زمانی به‌طور کامل نظامی بوده است در مقطعی به سمت گفتمانی پیش رفته است. در حال حاضر با توجه به اینکه فضای مطالبه‌گری بیشتر شده، بسیج هم عدالت‌خواه‌تر شده است و در بعضی دانشگاه‌ها، یک مقدار مطالبه‌گرتر شده، الآن نسبت به دولت قبل و حتی در همین دولت نسبت به مسئولی که کار نکند، مطالبه‌گر شده است.
بسیج همیشه سعی کرده از حالت انفعال بیرون بیاید چراکه ساختارش ساختار دُگمی نیست و همیشه در حال تغییر است و مسائل جامعه برایش مهم است. هر تشکیلاتی که بخواهد حیاتش ادامه پیدا کند، باید پویایی را در خودش حفظ کند و تشکل‌ها باید پویاتر و مردمی‌تر و کنشگرتر باشند، قطعاً از این انفعال کم می‌شود.
انتهای پیام/۴۱۶۷/پ
انتهای پیام/