جلوگیری از خروج ۶ میلیون دلار در سال با بومی‌سازی یک دارو/ سرطان سینه با نانو درمان می‌شود
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا-هانا حیدری، سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌هاست. از هر هفت زن یک نفر به این سرطان مبتلا می‌شود. در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان موفقیت‌آمیز آن افزایش می‌یابد. پیشینه خانوادگی، افزایش سن، شروع قاعدگی پیش از ۱۲ سالگی، یائسگی زودهنگام یا دیرهنگام، چاقی مفرط و... از عوامل ایجادکننده سرطان سینه به شمار می‌روند.
بیشتر بخوانید:
نانو؛ منجی حوزه بهداشت و سلامت/ اثرگذاری داروها و دقت ابزارهای پزشکی افزایش می‌یابد
در حال حاضر درمان سرطان به روش‌های مختلف انجام می‌شود که به دو دسته کلی درمان‌های موضعی و عمومی تقسیم می‌شود. درمان‌های موضعی شامل جراحی و پرتودرمانی و درمان‌های عمومی شامل هورمون‌درمانی، شیمی‌درمانی و درمان بیولوژیک می‌شود. در برخی از هر دو روش روش موضعی و عمومی برای درمان بیماری استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی در مقایسه با سلول‌های دیگر با سرعت بیشتری رشد می‌کنند و سلول‌های سالم را نیز از بین می‌برند.
وقتی فناوری نانو به کمک بیماران سرطانی می‌شتابد
با پیشرفت فناوری نانو محققان آمریکایی موفق به ساخت دارویی برای درمان سرطان سینه شدند که عوارض جانبی داروهای قبلی را نداشت و میزان اثرگذاری آن نیز بسیار بیشتر بود. این دارو «دوکسوروبیسین» نام دارد و با استفاده از فناوری لیپوزومال ساخته می‌شود. دوکسوروبیسین یکی از قدیمی‌ترین، پرکاربردترین و موثرترین نانوداروهای جهان به شمار می‌رود. در این فناوری ماده موثر دارو در کپسول‌های بسیار ریزی قرار می‌گیرد و بدون آسیب به سلول‌های سالم، به سوی سلول‌های سرطانی هدایت می‌شود و آنها را از بین می‌برد.
معمولا داروهایی که در درمان سرطان استفاده می‌شوند، قادر به تشخیص سلول‌های سالم از سلول‌های سرطانی نیستند و تمام سلول‌ها را از بین می‌برند و در این بین به بافت‌های دیگر بدن نیز آسیب می‌رسانند. این مشکلات با استفاده از نانوداروها حل می‌شود، روش دارورسانی هوشمند این داروها تنها سلول‌های آلوده به سرطان را هدف قرار می‌دهد و مانع از آسیب به بافت‌ها و سلول‌های سالم می‌شود، بنابراین روند درمان با کمترین میزان عوارض جانبی سپری می‌شود.
تلاش محققان ایرانی برای بومی‌سازی داروی پرکاربرد
یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی با توجه به اهمیت و کاربرد دوکسوروبیسین در درمان سرطان موفق شد این داروی پرکاربرد را در سال ۱۳۹۱ بومی‌سازی کرده و وارد بازار کند. این شرکت در سال ۱۳۸۸ به همت محمودرضا جعفری، عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با حمایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تاسیس شد. به گفته احمد پور احدی، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان «جعفری در سال ۱۳۷۲ برای ادامه تحصیل به کانادا رفت و دکترای تخصصی خود را در داروسازی گرفت. در این زمان تحقیقات و پژوهش‌های بسیاری در خصوص سیستم‌های دارویی لیپوزومی در کشورهای پیشرفته مانند کانادا انجام می‌شد. دوکسوروبیسین فرم نانو لیپوزومی نوعی داروی درمان سرطان بود که در این دوره ساخته و برای اولین بار وارد بازار بین‌المللی شده بود.»
وی می‌گوید «نوع غیرنانویی دوکسوروبیسین عوارض جانبی بسیاری برای بیماران به همراه داشت و آسیب زیادی به قلب وارد می‌کرد اما فرمولاسیون لیپوزومی این داروی منحصر به فرد توانسته بود عوارض جانبی این دارو را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد. ماده موثر داروی اصلی درون کپسول‌هایی در مقیاس نانو قرار می‌گیرد که به آن نانولیپوزوم گفته می‌شود. این نانولیپوزوم‌ها دارو را محصور می‌کنند و آن را به صورت اختصاصی به سوی سلول‌های سرطانی هدایت می‌کنند. تکنولوژی ساخت این نانودارو در آن دوره تنها در اختیار یک شرکت داروسازی آمریکایی بود. جعفری در سال ۱۳۷۷ به ایران بازگشت و بلافاصله شروع به تحقیق در خصوص ساخت این نانودارو در دانشگاه علوم پزشکی مشهد کرد.»
بیشتر بخوانید:
تشخیص بیماری عفونی در ۲۰ دقیقه با کیت نانویی/ وقتی کیت‌های تشخیص ایرانی را طلا می‌گیرند!
به گفته مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان «در این دوره در کشور هیچ تجهیزاتی برای پیاده‌سازی فناوری نانو به کار رفته در ساخت نانوداروی سرطانی وجود نداشت. جعفری با وجود مشکلات بسیار پس از سال‌ها تحقیق و پژوهش موفق شد به فرمولاسیون این دارو دست پیدا کند. این دارو در سال ۱۳۹۰ تمامی مجوزهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ کرد و روانه بازار شد. تکنولوژی ساخت این دارو تنها در دست چند کشور در جهان است که ایران نیز یکی از آنهاست.»
کاربردهای داروی نانویی ایران‌ساخت
نانوداروی سرطان سینه نوعی داروی ضدتومور است که در درمان سرطان سینه متاستازدهنده به خصوص در بیمارانی که مشکلات قلبی دارند، به کار می‌رود. این دارو همچنین در درمان سرطان تخمدان نیز استفاده می‌شود و حتی برای درمان «کاپوسی سارکوما» در بیماران مبتلا به ایدز تجویز می‌شود. کاپوسی سارکوما نوعی سرطان است که از عروق خونی غیرطبیعی شکل می‌گیرد. این دارو می‌تواند به طور انتخابی سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. ماده موثر این دارو با پوشش‌های کروی کوچک لیپوزومی احاطه شده که هدایت دارو در جریان خون به سوی بافت سرطانی را آسان‌تر می‌کند. وقتی دارو آسیبی به سلول‌ها و بافت‌های سالم نمی‌زند، عوارض جانبی دارو نیز کاهش می‌یابد.
از اتکا به شرکت‌های دانش‌بنیان تا استقلال از کشورهای دیگر
در حال حاضر این داروی آمریکایی به هیچ عنوان وارد کشور نمی‌شود و نیاز داخلی با تولید این شرکت دانش‌بنیان ایرانی تامین می‌شود. تولید این محصول در داخل از خروج ۶ میلیون دلار در سال از کشور جلوگیری می‌کند. این دارو حتی به چند کشور همسایه نیز صادر می‌شود. داروهای نانولیپوزوم فناوری پیچیده و دشواری دارد و تنها در ساخت داروی سرطان سینه به کار نمی‌رود. این شرکت دانش‌بنیان با استفاده از این فناوری چند محصول دیگر نیز توسعه داده و روانه بازار کرده است. این شرکت ایرانی در حال حاضر چند دارو دیگر مبتنی بر فناوری نانولیپوزوم در مرحله تحقیق و توسعه دارد که در آینده‌ای نزدیک وارد بازار می‌شوند که در درمان سرطان و بیماری‌های خاص دیگر کاربرد دارند. استفاده از فرمولاسیون نانولیپوزوم در ساخت داروهای مختلف رو به افزایش است، بسیاری از داروها را با استفاده از این فناوری بهبود می‌بخشند یا میزان اثرگذای آن را افزایش می‌دهند.
انتهای پیام/۴۰۲۱/
انتهای پیام/