مشارکت دانش‌بنیان‌ها و صنعتی‌ها بازارهای جدید ایجاد می‌کند/ مداوای درد کشور با تبدیل ایده به محصول
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ۱۸ سال پیش فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. علم و فناوری نانو در برخی حوزه‌ها رشد کرده و ساختار ستاد نانو نیز براساس نیاز روز تغییراتی کرده است. برای مثال، در ۱۰ سال اول فعالیت این ستاد، کشور با کمبود شدیدی در حوزه نیروی انسانی متبحر و متخصص و دانشمند با مشکل مواجه بود. بنابراین تمرکز اصلی ستاد نانو حمایت از تحقیقات دانشگاه، رشد نیروی انسانی و حمایت از پایان‌نامه‌های مرتبط به نانو در اشل اجرایی بود. این تدبیر منجر به رشد علمی انفجاری در حوزه نانو شد. برای مثال در ابتدا تعداد مقالات حوزه نانو در کشور ۸۰ مورد در سال بود اما رشد بسیاری خوبی در این حوزه حاصل شد و در حال حاضر ۱۰ مقاله در روز در حوزه نانو در کشور منتشر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
رشد نیروی انسانی متخصص در حوزه نانو در کشور نیز با اتخاذ تدابیر ستاد نانو به طور قابل‌توجهی پیشرفت کرد و تاکنون بیش از ۳۰ هزار نیروی متخصص تربیت و به جامعه معرفی شد، تلاش‌های ارزنده آنها منجر به تحقیقات و پژوهش‌های بدیعی در حوزه نانو در دانشگاه‌های کشور شد. به لطف این پیشرفت‌ها ایران از چهار سال پیش تاکنون رتبه چهارم دنیا در حوزه نانو را دارد. در ادامه گفت‌وگوی آنا با علی نجیمی، مدیر گروه صنعت ستاد نانو، را می‌خوانید:
آنا: هدف اصلی گروه صنعت ستاد نانو چیست؟
نجیمی: هدف از توسعه فناوری نانو در ایران تنها رشد علمی نبود، دوست نداریم ویترین نانو در کشور سطح رتبه علمی باشد. این امر در نوع خود بسیار مهم است چراکه منجر به توسعه ریشه‌های فناوری نانو می‌شود اما این رشد علمی زمانی برای کشر مثمر ثمر است که خروجی نیروهای متخصص، شرکت‌ها، ایده‌ها و پروژه‌های دانشگاهی به عملی کاربردی و قابل استفاده در جامعه تبدیل شود. به عبارت دیگر برای کشور ثروت خلق کند. شعار اصلی ستاد نانو در سال‌های اخیر خلق ثروت و بهبود کیفیت زندگی مردم بوده است.
با تبدیل فناوری‌ها و ایده‌ها به موضوعات کاربردی می‌توان دردی را از کشور مداوا کرد. این امر منجر به اشتغال تخصصی می‌شود، یعنی ایجاد اشتغال برای افرادی که تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری دارند. این فرایند از سوی دیگر منجر به تولید محصولات جدید در حوزه نانو شده که می‌تواند بازارهای جدیدی ایجاد کند. کارگروه صنعت ستاد نانو نیز با هدف ایجاد محصولات و بازارهای جدید در حوزه نانو به وجود آمد. ماموریت کارگروه صنعت ستاد نانو بررسی کارهای علمی و پژوهشی و صنعتی‌سازی آنهاست. در این معاونت دو نگاه اصلی وجود دارد که شامل مسئله‌محوری و حل مسئله است. این امر بدین معناست که به صورت ایستا عمل نمی‌کنیم.
عملکرد غیرایستا یعنی منتظر نمی‌مانیم تا فناوری‌ها به ما مراجعه کنند، به صورت فعال چالش‌های کلان کشور را شناسایی می‌کنیم، مشکلات صنایع می‌پرسیم و متناسب با آنها به تیم‌های فناور ماموریت می‌دهیم. در مرحله بعدی از بین فناوری‌های توسعه یافته به دست تیم‌ها برترین مورد را انتخاب کرده و روی رشد آن کار می‌کنیم تا فناوری به دست بیاید که قادر به حل یکی از مشکلات کشور باشد. در این راستا برنامه‌ای از سال ۱۳۹۵ به نام «برنامه شبکه تبادل فناوری نانو» در ستاد نانو راه‌اندزای شده که مانند یک واسط میان شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعتی عمل می‌کند.
آنا: در برنامه شبکه تبادل فناوری چه کارهایی انجام می‌شود؟
نجیمی: مشکلات و چالش‌های شرکت‌های صنعتی پرسیده می‌شود، سپس فناورها و افرادی که بتوانند این مسائل و چالش‌ها را حل کنند را انتخاب می‌کنیم. این فرایند در برخی موارد تا چند ماه طول می‌کشد و پیچیدگی‌های بسیاری دارد. در مرحله بعدی با کمک کارگزارهای تبادل فناوری، انتقال فناوری به شرکت صنعتی انجام می‌شود، چرا این کار انجام می‌شود؟ شرکت‌های صنعتی شرکت‌های بسیار بزرگ با بازده بالا و شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌های کوچک اما چابک و صاحب فناوری هستند. توانمندی، تجربه صنعتی‌سازی و دسترسی به بازار شرکت‌های صنعتی و ایده‌پردازی، چابکی و تحقیق و توسعه سریع شرکت‌های دانش‌بنیان مکمل یکدیگر بوده و می‌توانند ایده‌ها، محصولات و بازارهای جدید خلق کنند.
هدف از این کار کسب بازار به خصوص کسب بازار صادرات است. یعنی فناوری نانو به محصولات معمولی کمک می‌کند تا ارتقا پیدا کنند. این امر به محصولات نانویی کمک می‌کند تا در بازارهای بین‌المللی حضور پیدا کرده و رقابتی‌تر عمل کنند. حوزه چالش‌محوری یا مسئله‌محوری بعد دیگری در این حوزه است. در کنار چالش‌های صنایع، هدف‌های بزرگ‌تری نیز وجود دارد که حل چالش‌های کشور است. برای مثال آب یکی از چالش‌های کلان کشور است که مشکلی بسیار حدی است و اهمیت آن هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. هر چه زمان بیشتری می‌گذرد، حل این چالش نیز سخت‌تر می‌شود، به گونه‌ای که این چالش به یک ابرچالش تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
توزیع بد، بهترین داروی داخلی را هم زمین می‌زند/ چم و خم توسعه بازار برای شرکت‌های نانویی
مشکلات حوزه آب با فناوری حل می‌شود/ تبدیل پساب به آب با جادوی نانو
ستاد نانو تمرکز ویژه‌ای بر کاربرد فناوری نانو در حوزه‌های مرتبط آب گذاشته است که هدف از آن تأمین آب شرب برای مردم با استفاده از آب‌های نامتعارف است. آب‌های نامتعارف یعنی آب‌هایی که به صورت معمول هدر می‌رود یا آب‌هایی که برای محیط‌زیست هم مضر است مانند پساب صنعتی، آب‌های لب‌شور، سیستم‌های متداول تصفیه که یک پساب آلوده‌تر را وارد محیط‌زیست می‌کنند. آب‌های نامتعارف را با استفاده از فناوری نانو می‌توان با کمترین میزان پسماند تصفیه کرد و دوباره آنها را به چرخه آب بازگرداند. بدین شکل به سیستم آبی کشور و به خصوص حل چالش کمبود آب کمک می‌شود.
آنا: برنامه‌های آتی کارگروه صنعت در حوزه آب شامل چه حوزه‌هایی می‌شود؟
نجیمی: برنامه‌هایی برای توسعه و ساخت فناوری‌های ارزان در حوزه شیرین‌سازی آب هستیم، اقدامات مفیدی نیز در این حوزه انجام شده و چند پروژه در جنوب کشور از جمله بوشهر و خوزستان انجام شده است. حذف آلاینده‌هایی مثل فلزات سنگین و آلودگی‌هایی دیگر مانند نیترات از آب مردم یکی دیگر از اهداف ستاد نانو است، در حال حاضر بزرگ‌ترین پروژه‌های حذف فلزات سنگین در کشور به دست شرکت‌های نانو انجام می‌شود. هدف این است که گوشه‌ای از چالش کم‌آبی را حل کنیم، آب مناسب برای مصرف مردم و کشاورزی تهیه کنیم و مشکلات حوزه آب را با استفاده از فناوری‌های نوین مانند نانوبرطرف حل کنیم.
آنا: فناوری نانو می‌تواند چه کمکی به حل چالش‌های حوزه سلامت کند؟
نجیمی: حوزه سلامت یکی دیگر از اهداف ستاد فناوری نانو است. ۸۰ تا ۹۰ درصد حجم داروهای مصرفی در کشور تولید می‌شود با این حال ارزش افزوده ۱۰ درصد وارداتی بیشتر از ۹۰ درصد تولید داخلی است. دلیل این امر گران قیمت بودن داروهای پیچیده است. بنابراین ستاد توسعه فناوری نانو تمرکز ویژه‌ای بر توسعه نانوداروها دارد. نانوداروها در عرصه‌های مختلف به خصوص در درمان سرطان به کار می‌روند. داروهایی مانند داروی جلوگیری از رد پیوند وارداتی و بسیار گران قیمت به شمار می‌روند. ستاد توسعه فناوری نانو تمرکز ویژه‌ای برای توسعه حدود ۳۰ نانودارو گذاشته است، تاکنون سه دارو وارد بازار شده و حدود ۱۰ دارو نیز به زودی وارد بازار می‌شوند.
انتهای پیام/۴۰۲۱/
انتهای پیام/