عربستان گفت‌وگو با ایران را به امتیازگیری در یمن گره زده است/ مخالفت روسیه و چین با تجزیه یمن

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، کامران کرمی، کارشناس مسائل شبه‌جزیره عربستان درباره آخرین تحولات یمن و اینکه آیا فتح مأرب می‌تواند پایانی بر تحولات ۶ سال گذشته و آغازی بر تحولات در این کشور باشد؟ گفت: مأرب در شرایط کنونی به لحاظ سه مؤلفه امنیتی، اقتصادی و سیاسی بسیار اهمیت دارد؛ اول اینکه مهم‌ترین پایگاه حزب اخوانی اصلاح به‌عنوان مهم‌ترین متحد منصور هادی است که خود بزرگ‌ترین متحد عربستان در یمن به‌حساب می‌آید.

وی تأثیر تحولات مأرب بر موازنه قدرت در یمن را عامل دیگری دانست که بر اهمیت این منطقه می‌افزاید، تصریح کرد: اگر حزب اخوانی اصلاح به‌عنوان متحد اصلی منصور هادی و ائتلاف عربستان از صحنه سیاسی یمن کنار برود که البته خواست عربستان هم به‌نوعی نادیده گرفتن منصور هادی است، تحول مهمی در آرایش سیاسی این کشور رخ خواهد داد.

وی با اشاره به اهمیت مأرب به لحاظ اقتصادی با برخورداری از منابع نفت و گاز و خط لوله رأس العیسی که مأرب را بر منابع نفتی یمن مسلط می‌کند، اضافه کرد: همچنین به لحاظ تسلط بر سد مأرب و عنصر آب در تحولات داخلی یمن، این منطقه حائز اهمیت است.

تسلط بر مأرب دستیابی به جنوب یمن را برای انصار الله تسهیل می‌کند

این کارشناس مسائل شبه‌جزیره عربستان، موقعیت جغرافی مأرب را عامل مهم دیگری برشمرد و تأکید کرد: مأرب با ۶ استان مهم دیگر هم مرز است و تسلط بر آن، دستیابی به جنوب که پایگاه شورای انتقالی وابسته به امارات است را برای انصار الله دست‌یافتنی می‌کند.

کرمی با بیان اینکه سقوط مأرب تغییر موازنه قدرت در عرصه داخلی یمن است ادامه داد: در صورت سقوط مأرب عربستان در تکاپو برای کنار گذاشتن منصور هادی و رفتن به سمت معین عبدالملک نخست‌وزیر کنونی خواهد بود تا بتوانند قوای خود را بازیابی کنند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه تکمیل پروسه طولانی محاصره مأرب و تحولات سیاسی آینده آن را به الگوی رفتاری انصار الله یمن مرتبط دانست و گفت: انصار الله با وجود قدرت نظامی زیادی که در داخل یمن دارد اما از این قدرت برای تصرف بر مأرب استفاده نکرده و اصرار بر گفتگو و توافق با قبایل معروف دارد و یکی از دلایل فرسایشی شدن این محاصره هم این بود که انصار الله تأکید داشت که نباید رفتاری شبیه رفتار عربستان در یمن انجام دهد و همین فرایند گفت‌وگومحور انصار الله موجب محبوبیت آن‌ها شده است.

بیشتر بخوانید:

آخرین خط دفاعی ائتلاف سعودی در مأرب شکسته شد

عضو سابق کارشناسان سازمان ملل: غرب هیچ اهرم فشاری برای جلوگیری از پیشروی‌های انصارالله ندارد

کرمی در تحلیل بیانیه شش حزب مهم یمنی علیه عربستان یادآور شد: در میان امضا کنندگان بیانیه نام احزاب حامی ائتلاف عربستان و حزب اصلاح به‌عنوان مهم‌ترین متحد منصور هادی دیده می‌شود که در این نامه از عربستان گلایه داشتند که ما را به حال خود رها کردید و در واقع این نامه فروپاشی سیاسی مأرب پیش از فروپاشی نظامی آن تلقی می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه سقوط مأرب عملاً ائتلاف عربستان را در حاشیه قرار می‌دهد، ادامه داد: با این حساب اگر بلوک‌های اصلی قدرت در یمن را انصار الله، منصور هادی و نیروهای ائتلاف عربستان و همچنین نیروهای انتقالی جنوب وابسته به امارات در نظر بگیریم عملاً یکی از بلوک‌های قدرت در یمن فرومی‌پاشد و انصار الله بعد از این با نیروهای انتقالی جنوب مواجه است که البته به در سال‌های جنگ عملاً اصطکاکی بین آن‌ها وجود نداشت.

کشورهای مخالف تجزیه یمن

کرمی درعین‌حال به تمایل شورای انتقالی وابسته به امارات برای تجزیه یمن، شکست این سناریو را وابسته به هوشمندی انصار الله دانست و یادآور شد: اگر انصار الله مدل توافقی که در مأرب دنبال می‌کند را بتواند در جنوب یمن به کار ببندند می‌توان به شکست این سناریو امید داشت. البته سناریوی تجزیه مخالفان منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای نیز دارد و روسیه، چین، عربستان، ایران، آمریکا و برخی بازیگران اروپایی نیز با آن مخالف‌اند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره احتمال ناامیدی آمریکا از ائتلاف عربستان و مذاکره مستقیم با انصار الله نیز تصریح کرد: اخیراً موسسه واشنگتن مقاله‌ای درباره پلن بی بایدن منتشر کرده که به تغییر الگوی رفتاری آمریکا در یمن به‌خصوص با تأکیدی که بایدن به بن سلمان درباره پایان جنگ داشته و کاهش حمایت از عربستان و ائتلاف داشته اشاره دارد؛ بر این اساس چند گزینه را قابل‌بررسی دانسته، اول اینکه عملاً با سقوط مأرب به سمت الگوی شکست‌خورده سابقه حرکت کنند یعنی تجهیز دوباره عربستان و ائتلاف که عملاً فرآیند ۶- ۷ ساله جنگ این سناریو را ناکام می‌گذارد، دوم اینکه باید به سمت بازیابی قوای میدانی حزب اصلاح حرکت کرد که خود مقاله این موضوع را نیز رد می‌کند چراکه با سقوط مأرب مهم‌ترین پایگاه آن‌ها از بین رفته و دیگر اینکه آمریکا نقش جدی‌تری در موضوع فرآیند مذاکره ایفا کند و در این میان اگر مذاکره مانند سابق از طریق عربستان باشد به شکست خواهد انجامید لذا فرآیند مذاکره باید منطبق با واقعیت‌های یمن باشد.

وی با اشاره به سردرگمی آمریکا در یمن، تصریح کرد: در همین مقاله هم علی‌رغم تأکید بر خروج از یمن، می‌بینیم که آمریکا گزینه جدی برای یمن ندارد و وابسته رویداد هستند که چه رخ می‌دهد و بر اساس آن تصمیم بگیرند.

۲ سناریو در تحلیل رفتار بن سلمان

کرمی همچنین درباره موضع مقاومت در قبال تحولات اخیر یمن نیز خاطرنشان کرد: تأکید مقاومت همچنان بر گزاره‌هایی است که از ابتدای جنگ ایمن هم مطرح شد و همچنان که جمهوری اسلامی نیز مطرح کرده موضع مقاومت توقف جنگ، آتش‌بس جدی و قابل راستی‌آزمایی با توجه به نقض آن در دوره‌های مختلف و فراهم کردن فرآیند سیاسی است که همه گروه‌های داخلی یمن وارد گفت‌وگو شوند و همین موضوع مورد تأکید انصار الله است منتها طرف مقابل همچنان به شکست مقاومت امید دارد.

وی درباره تغییر مواضع و رویکرد اخیر عربستان نیز اظهار کرد: در تحلیل رفتار بن سلمان دو سناریو مطرح است اول اینکه بن سلمان بعد از بایدن و ناشی از فشارهای آمریکا می‌خواهد به سمت مذاکره برود یا واقعیات میدانی او را به سمت مذاکره کشانده است.

کرمی اضافه کرد: عربستان نگران قطع حمایت آمریکا در یمن و به‌طورکلی حمایت سیاسی آمریکا در خاورمیانه است و به همین دلیل عبور از ۱۳ شرطی که برای قطر گذاشته بود و یا آتش‌بس با ترکیه و مذاکره با ایران می‌تواند ناشی از این نگرانی باشد اما الگوی رفتاری عربستان متأثر از انگاره سنتی داخلی تصمیم‌گیران سعودی است که همچنان بر دریافت حمایت از آمریکا تأکید دارند اما رگه‌هایی از عقلانیت در عربستان مانند ترکی فیصل دیده می‌شود که معتقدند نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد آمریکا قرار داد که البته این‌ها در اقلیت هستند.

کرمی مذاکرات پنهانی ایران و عربستان را متأثر از دو مؤلفه دانست که مؤلفه اول روابط دوجانبه بین دو کشور است و مؤلفه دیگر که ۹۰ درصد تأثیر دارد، مسائل یمن است.

وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان که انصار الله به‌عنوان یک واقعیت سیاسی اجتماعی به فرایند گفت‌وگو در داخل یمن تأکید دارد به این فرایند معتقد است تا از این طریق عربستان هم از باتلاق یمن خارج شود، اما عربستان به دنبال این است که ایران امتیازات جدیدی در یمن بدهند و از دید آن‌ها پروسه موفقیت‌آمیز مذاکرات با ایران از دریچهٔ یمن عبور می‌کند در سوی مقابل ایران بارها بر گزینه توقف جنگ، آتش‌بس و گفت‌وگوهای سیاسی داخل یمن تأکید دارد.

این کارشناس خاورمیانه معتقد است عربستان اکنون در یک انتخاب استراتژیک قرارگرفته است که آیا با پذیرش گفت‌وگو در داخل یمن می‌خواهد به این جنگ فرسایشی پایان دهد یا با طولانی شدن و فرسایشی شدن مذاکره، زمینه را برای گرفتن امتیازات بیشتر فراهم کند.

انتهای پیام/۴۱۰۶/