مسیر رهایی از تحریم، از صادرات محصولات دانش‌بنیان می‌گذرد/ کشش بازار بین‌المللی به محصولات نانوی ایرانی
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، معاونت توسعه بازار یکی از بخش‌های ستاد ویژه توسعه فناوری نانو است که رسالت اصلی آن کمک به محصولاتی است که خطرات فنی را با موفقیت پشت سر گذاشته و بخش کوچکی از بازار را در اختیار دارد. این معاونت به تولیدکنندگان چنین محصولاتی کمک می‌کند تا ظرفیت مناسبی را در بازار پیدا کنند. وارد کردن نام شرکت‌های فعال در حوزه نانو به فهرست بها، شناسایی شبکه‌های فروش و توزیع‌کنندگان عمده، فعال کردن بازاریابی دیجیتال و توانمندسازی شرکت‌ها در حوزه فروش از جمله وظایف معاونت توسعه بازار ستاد نانو است. در ادامه گفت‌وگوی خبرنگار آنا با رضا اسدی‌فرد، معاون توسعه بازار ستاد ویژه توسعه فناوری نانو را می‌خوانید:
آنا: معاونت توسعه بازار چه فعالیت‌هایی در حوزه صادرات محصولات نانو داشته است؟
اسدی‌فرد: بخش عمده‌ای از فعالیت‌های ما در حوزه صادرات است، همواره در تلاش هستیم تا حجم صادرات محصولات نانو درمجموع افزایش یابد. تا سال ۱۳۹۷ روند رو به رشدی در این حوزه داشتیم اما تغییرات ارزی شدید و ناگهانی مشکلاتی ایجاد کرد. بسیاری فکر می‌کنند که گران شدن دلار به نفع صادرات است. صادرات روی کاغذ باید بهتر باشد اما به دلیل اتخاذ تصمیم‌های خلق‌الساعه، اعمال محدودیت‌های خاص، رفع تعهد ارزی و ممنوع شدن صادرات برخی کالاها، سیستم بوروکراسی پیچیده‌تر می‌شود. در معاونت توسعه بازار تلاش بر این است که امکان صادرات در چنین فضایی برای شرکت‌ها ممکن شود.
طی دو سال گذشته، روند رشد ما در این حوزه متوقف شده حتی با کاهش نیز مواجه شده‌ایم. امیدواریم در فضای بعد از کرونا، تثبیت ارز و معقول‌تر شدن تغییرات بتوانیم زمینه صادرات شرکت‌های فعال در حوزه نانو را فعال‌تر کنیم چراکه کشور فرصت بسیار بزرگی در صادرات نانو در اختیار دارد. مزیت حوزه نانو نسبت به حوزه‌های دیگر، وفور کالاهایی با قابلیت صادرات بالاست چراکه این محصولات کیفیت بسیار بالایی دارند و از سوی دیگر رقبای بین‌المللی آنها انگشت‌شمار است بنابراین کشش بازار بین‌المللی خوبی را در اختیار دارند.
بیشتر بخوانید:
توزیع بد، بهترین داروی داخلی را هم زمین می‌زند/ چم و خم توسعه بازار برای شرکت‌های نانویی
البته در حوزه صادرات نیز با چالش‌هایی مواجه هستیم. بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه نانو کوچک هستند و اغلب واحد صادرات ندارند. طی یک سال اخیر برای رفع این مشکل شرکت‌ها را از نظر قابلیت صادراتی به چهار دسته تقسیم کرده‌ایم. دسته اول شرکت‌های بزرگ هستند که صادرات خوبی دارند و نیاز به کمک ستاد توسعه فناوری نانو ندارند. صرفا پتانسیل بازار را شناسایی کرده و به آنها معرفی می‌کنیم. دسته دوم شرکت‌های کوچک و نوپا هستند که ابتدا باید در بازار خود را ثابت کنند، فروش خود را افزایش دهند، کیفیت محصولات خود را به ثبات برسند تا مناسب صادرات شوند، در این مرحله ستاد نانو آنها را وارد کانال صادرات می‌کند.
دسته سوم شرکت‌های درجه متوسط هستند، مواردی که پتانسیل صادراتی خوبی دارند و در بازار داخلی نیز فروش خوبی کرده‌اند اما هنوز صادراتی انجام نداده‌اند. گروه چهارم نیز شرکت‌هایی هستند که فروش داخلی خوبی داشته و تجربه اولیه صادرات نیز داشته‌اند. در حال حاضر معاونت توسعه بازار روی این دو گروه متمرکز است و برنامه‌ای برای توانمندسازی صادراتی برای آنها ایجاد کرده است. این برنامه به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا ساختار داخلی خود را براساس صادرات تجدید کنند، نیروی انسانی ماهر استخدام کنند و به شبکه واسطه‌های بین‌المللی متصل شوند.
ایجاد پایگاه‌های صادراتی در کشورهای دیگر
آنا: نقش پایگاه‌های صادراتی برای تسهیل صادرات نانو چیست؟
اسدی‌فرد: فعال کردن پایگاه‌های صادراتی در کشورهای دیگر یکی دیگر از فعالیت‌های معاونت توسعه بازار در حوزه صادرات بوده که با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شده است. در حال حاضر در چین، هند، اندونزی، عراق، سوریه، کنیا و روسیه پایگاه صادراتی راه‌اندازی شده، با این حال سعی داریم در کنار این پایگاه‌ها شبکه‌ای از واسطه‌های صادراتی نیز ایجاد کنیم. این شبکه واسطه شامل افراد مستقر در کشورهایی است که مقصد صادراتی محصولات نانو به شمار می‌روند، ایرانی‌هایی که سال‌ها در این کشورها زندگی و تجارت کرده‌اند یا افرادی از همان کشور که به شکلی با ایران در ارتباط هستند و مراودات تجاری دارند.
معاونت توسعه بازار تلاش می‌کند تا این افراد را با توانمندی‌های نانو ایران آشنا کند تا صادرات از کانال آنها اتفاق بیفتد. در این خصوص تجربه‌های خوبی داشته‌ایم، برای مثال از طریق یکی از این واسطه‌ها یکی از تجهیزات نانو را «برندسازی مجدد» (rebrand) کردیم که در حال حاضر از کانال یک کشور اروپایی با یک برند جدید در اروپا به فروش می‌رسد، البته تمام کارهای تولید آن در ایران انجام می‌شود. این محصول دانش‌بنیان در آمریکا و کانادا نیز فروخته می‌شود. یکی دیگر از تجربه‌های موفق در این حوزه شراکت یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در مالزی است، برخی تجهیزات این شرکت در مالزی تولید می‌شود و محصولات در بازار مالزی، اندونزی و کشورهای اطراف آن به فروش می‌رسد.
هر شرکتی مسیر صادراتی خود را دارد، بنابراین کمک به توانمندسازی آنها بهترین کاری است که معاونت توسعه بازار ستاد نانو می‌تواند انجام دهد. این امر به شرکت‌ها اجازه می‌دهد موضوع صادرات را بفهمند، نیروسازی کنند و روش صادرات خود را انتخاب کنند. در حال حاضر برنامه‌های مفصلی برای صادرات ۷۰ شرکت فعال در حوزه نانو در نظر گرفته‌ایم که به صورت مرتب با مربی‌ها و واسطه‌های صادراتی نظارت می‌شوند، این شرکت‌ها به پروژه‌های مشخصی وصل می‌شوند تا بتوانند وارد فضای بین‌المللی شده و کار صادرات را انجام دهند.
آنا: اوایل سال جاری یک شرکت دانش‌بنیان شروع به صادرات دستگاه الکتروریسی به کره جنوبی کرد حال با توجه به مشکلات اخیر ایران و کره جنوبی، مشکلی برای این شرکت پیش نمی‌آید؟
اسدی‌فرد: این شرکت دانش‌بنیان رشد بسیار خوبی داشته، صادرات آن به کره جنوبی از سال ۱۳۹۶ شروع شد و در سال جاری نیز نخستین خط تولید صنعتی تولید الیاف را به این کشور فرستاد. طی سه سال اخیر هفت یا هشت دستگاه الکتروریسی نیز به چین فروخت، درواقع این شرکت به بیش از ۳۰ کشور جهان از جمله ترکیه و کشورهای آفریقایی دستگاه صنعتی آزمایشگاهی الکتروریسی فروخته است. بنابراین تجربه خوبی در حوزه صادرات کسب کرده و در حال توسعه فعالیت‌های خود است.
مشکل ایران و کره جنوبی خاص است که معمولاً روی اعداد درشت اعمال می‌شود. در واقع بیشتر در حوزه پول نفت یا محصولات پتروشیمی جای می‌گیرد که شامل اعداد بزرگ می‌شود. صادرات دستگاه الکتروریسی در سطح ۵۰۰ هزار دلار یا یک میلیون دلار است که عدد کوچکی است و چنین مشکلات مالی ندارد. در صورتی که این شرکت به مشکلی برای دریافت پول نیز برخورده باشد نیز مشکل لاینحلی نیست. در چنین شرایطی وقتی اعداد کوچک‌تر باشند، راه‌حل ساده‌تری نیز پیدا می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
مشکلات حوزه آب با فناوری حل می‌شود/ تبدیل پساب به آب با جادوی نانو
مسیر رهایی ما از تحریم همین محصولات دانش‌بنیان است، به جای صادرات نفت و پتروشیمی که قیمت‌های میلیارد دلاری دارد و به‌راحتی تحریم می‌شوند، داروها و محصولات دانش‌بنیان را به شکل توزیع‌شده صادر کنیم چراکه درآمد مالی حاصل از آنها نسبت به صادرات نفتی اعداد کوچک‌تری دارد و تحریم نمی‌شود. از سوی دیگر این تجارت‌ها شرکت به شرکت انجام می‌شود و به ورود دولت نیز نیاز ندارد. هر شرکت محصول خود را می‌فروشد و به جای آن ماده اولیه یا قطعات مورد نیاز خود یا شرکت دیگری را وارد می‌کند.
آنا: معاونت توسعه بازار ستاد نانو با کشورهای دیگر پروژه مشترک خاصی دارد؟
اسدی‌فرد: پروژه‌های توسعه‌ای مشترک بیشتر از طریق واسطه‌های صادراتی انجام می‌شود. برای مثال، وقتی می‌خواهیم دارویی را به فیلیپین صادر کنیم باید یک پروژه مطالعاتی مقایسه‌ای در بازار هدف انجام دهیم، از سوی دیگر باید فرایند ثبت دارو را در آن کشور پیگیری کنیم که حدود ۶ ماه تا دو سال طول می‌کشد.
انتهای پیام/۴۰۲۱/پ
انتهای پیام/