«فیلیمو» پلتفرمی که ارزشی برای مخاطبش قائل نیست/ سوءاستفاده از هنرمند، اسپانسر و تماشاگر
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها پلتفرم‌های اینترنتی و رسانه‌های جدید شبکه نمایش خانگی به نوعی داعیه پرچمداری در جذب مخاطب آثار نمایشی را دارند و با شاخ و شانه کشیدن برای یکدیگر، به دنبال رسیدن به رکوردهایی هستند که نه برای مخاطب این قبیل آثار، که برای استفاده تبلیغاتی خودشان مهم است. رکوردهایی مثل پربیننده‌ترین سریال، محبوب‌ترین برنامه، بیشترین استفاده کننده و مواردی از این دست که در طول هفته‌های اخیر باعث ایجاد جنگی زرگری بین دو پلتفرم مطرح این روزها یعنی «فیلیمو» و «نماوا» شده است.
اما نکته قابل تامل اینجاست که این جنگ زرگری، نمی‌تواند باعث کم کردن حرف و حدیث‌های حاشیه‌ای پیرامون این رسانه‌ها شود، حرف و حدیث‌هایی که هم به مدل مدیریت آنها و ساختار رسانه‌ای برمی‌گردد و هم محتوایی که در اکثر مواقع به دلیل ضعف شدید مورد نقد منتقدان، اهالی رسانه و مخاطبان این آثار قرار می‌گیرد.
چند سال پیش که خبر روی کار آمدن VODها مطرح بود، خیلی‌ها بر این باور بودند که این رسانه‌های جدید برای گرم کردن بازار سرگرمی‌سازی، به وجود آمده‌اند و قرار بود با پررنگ شدن نقش آنها، هم صنعت سریال‌سازی تلویزیون تکانی بخورد و هم با رقابتی‌تر شدن فضا، هنرهای نمایشی ما از نظر ساختار و محتوا متحول شود. اما در آن زمان کسی تصور نمی‌کرد که این پلتفرم‌ها قرار است به نوعی، نقش مافیای هنرهای نمایشی را ایفا کنند، نقشی که به لطف همه‌گیری کرونا به آن رسیدند.
پس از شیوع بیماری کرونا و تعطیلی سالن‌های سینما و تئاتر، «فیلیمو»، «نماوا» و دیگر پلتفرم‌های رسانه‌ای میدان را برای تاراج غنیمت دیدند و درحالی که انتظار می‌رفت در این شرایط به فکر حمایت از هنرهای نمایشی و سرگرم کردن مردم ایران باشند، ترجیح دادند از موقعیت موجود سوءاستفاده کنند و خودشان را پرچمدار هنرهای نمایشی جا بزنند.
در این ایام آنها فیلمسازانی که به دلیل تعطیلی سینما و سختگیری‌های نظارتی تلویزیون، بیکار شده بودند را هدف قرار دادند و طوری وانمود کردند که فقط از طریق ساخت سریال در این فضا می‌توانند روزگار بگذرانند، در نقطه مقابل هم با حذف رقبای قدیمی (مثل سایت‌های دانلود فیلم و سریال خارجی) مردمی که به دنبال سرگرم شدن بودند را مجبور کردند که اکانت‌هایشان را خریداری کنند و هر فیلم و سریالی که می‌خواهند ببینند را با ممیزی‌های مورد تایید «نماوا» و «فیلیمو» ببینند. اما این تنها فرصت‌طلبی این پلتفرم‌ها نبود، در ادامه این گزارش نگاهی جزئی‌تر به عملکرد پلتفرم «فیلیمو» می‌اندازیم، رسانه‌ای که طبق ادعای خود چهاردهمین سایت پربازدید ایرانی است و با در اختیار داشتن ۶۵ درصد بازار VOD کشور، بزرگترین پلتفرم ایران به حساب می‌آید.
وعده‌های دروغ
فیلیمو کارش را با پیشنهادات تبلیغاتی و بسته‌های اینترنتی رایگان آغاز کرد. آنها در سال‌های ابتدایی ورود، اکانت‌های روزانه، هفتگی و ماهیانه داشتند و سعی می‌کردند با طرق مختلف، مخاطبان را به سمت خود بکشانند. یکی از تبلیغات اصلی این پلتفرم که تا مدت‌ها در صفحه اول سایت آن هم وجود داشت این بود که اگر از اینترنت اپراتورهای تلفن همراه برای تماشای آثار موجود در سایت استفاده کنید، حجم اینترنت شما رایگان خواهد بود. مسئله‌ای که برای بسیاری از مردم مهم بود و با این ادعا خیلی‌ها اقدام به خرید اکانت‌های ماهانه فیلیمو کردند.
اما خیلی زود مشخص شد که این ادعا درست نیست. مدیران «همراه اول» ادعای رایگان بودن اینترنت برای تماشای فیلم و سریال‌های سایت فیلیمو را رد کردند و مدیران این پلتفرم هم بعد از اعتراضات گسترده مجبور شدند اعلام کنند که این تخفیف ویژه فقط برای زمانی است مخاطبان از اکانت‌های روزانه استفاده کنند، درحالی که تا پیش از این ماجرا خیلی از مخاطبان که فریب تبلیغات این رسانه را خوردند، اکانت‌های ماهیانه خریده بودند.
آرشیو تو خالی
فیلیمو تا پیش از اینکه با سریال «نهنگ آبی» به عرصه ساخت سریال ورود کند، بیشتر تمرکزش روی فیلم‌ها، انیمیشن‌ها و سریال‌های خارجی بود، آثاری که تا پیش از آن مخاطبان به صورت رایگان از سایت‌های دیگر می‌گرفتند و حالا باید برای تماشای آنها، هم از فیلیمو اکانت می‌خریدند هم از حجم اینترنت‌شان برای تماشای آن مصرف می‌کردند. نکته جالب توجه اینجا بود که برای برخی از آثار به خصوص سریال‌های شبکه «نتفلیکس» فیلیمو حتی سبک و سیاق شبکه نمایش‌دهنده را هم رعایت نمی‌کرد و با بدعت در پخش آثار این شبکه جهانی، سود خود از هر قسمت را چند برابر می‌کرد.
شبکه «نتفلیکس» سریال‌هایش را به صورت مجموعه‌های یک جا منتشر می‌کند، یعنی یک فصل ۱۰ قسمتی را همزمان منتشر می‌کند، اگرچه این شبکه هم جدیدا دست به ابداعاتی زده و برخی از آثارش را در دو بخش منتشر می‌کند، (شاید از پلتفرم‌های ایرانی یاد گرفته باشند!). اما با این وجود «فیلیمو» آثاری که به صورت غیرقانونی دانلود کرده را به صورت تک قسمتی پخش می‌کند. این مدل توزیع سود زیادی برای فیلیمو دارد، چون پخش یک فصل سریال می‌تواند محتوای ۱۰ هفته فیلیمو را تامین کند، به علاوه اینکه طولانی شدن این روند باعث تمدید اشتراک بعضی از مخاطبان می‌شود و در ابتدا و انتهای هر قسمت نیز می‌تواند با قرار دادن آگهی‌های بازرگانی، به سود هنگفتی برسد.
بیشتر بخوانید:
وقتی نظارتی بر خودسری وی.او.دی‌ها نیست
برنامه‌های گفت‌وگومحور رسانه‌های اینترنتی کم‌فروغ و بی‌محتوا
بالا بردن قیمت اشتراک
قیمت اشتراک‌های فیلیمو تا اسفند سال گذشته به صورت ماهانه ۳۰ هزار تومان بود، در اواسط اسفند این حق اشتراک بدون هیچ توضیحی تقریبا دوبرابر شد و به ۵۹ هزار تومان رسید. درحالی که این افزایش قیمت بدون هماهنگی اعتراضات زیادی را به وجود آورده بود، مدیران فیلیمو بدون توجه به این اعتراضات در اوایل فروردین ۱۴۰۰ حق اشتراک ماهانه خود را به ۹۹ هزار تومان رساندند و با دهن‌کجی به تماشاگرانی که نسبت به دوبرابر شدن قیمت حق اشتراک اعتراض داشتند، این مبلغ را از سه برابر هم بیشتر کردند تا نشان دهند مخاطب و نظرش هیچ جایگاهی در تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان آنها ندارد.
نکته عجیب ماجرا اینجاست که فیلمویی‌ها باوجود بالا بردن حق اشتراک، اما هیچ امتیاز ویژه‌ای به مخاطب خود ندادند. معمولا در رسانه‌های اینترنتی جهان رسم بر این است که اگر مخاطبی قرار است برای محتوا هزینه کند، رسانه نیز باید به نسبت آن هزینه امکاناتی برای مخاطب در نظر بگیرد. ساده‌ترین مورد این است برای محتواهای پولی، دیگر خبری از آگهی‌های تبلیغاتی نیست و تبلیغات صرفا برای آن دسته از آثار است که رایگان در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد.
اما در فیلیمو چنین نیست، این رسانه از یک طرف از تماشاگرش برای دیدن آثار پول می‌گیرد و از طرف دیگر از اسپانسرهای مختلف برای قرار دادن آگهی‌های بازرگانی در ابتدا و انتهای آثار. در بعضی از برنامه‌های این سایت مثل «شب‌های مافیا» هم که جدا از آگهی‌های این مدلی، بارها و بارها باید منتظر مزه‌پرانی و تبلیغات اضافه بازیگران حاضر در مسابقه برای اسپانسر برنامه باشیم.
تنها پاسخ مدیران فیلیمو برای این افزایش عجیب و غریب حق عضویت این بود که این پلتفرم می‌خواهد به طور مستقیم به پروسه تولید ورود کند و از این به بعد قرار است محتواهای اختصاصی فیلیمو را بیشتر ببینیم. ادعایی که حالا و پس از گذشت هشت ماه می‌توان نتایج آن را دید. سریال‌هایی که فیلیمو در این مدت پخش کرده، اکثرا آثاری بودند که با هزینه‌های زیادی تولید شدند، در خیلی از آنها ستارگان سینما و تلویزیون به ایفای نقش پرداختند اما نتیجه‌شان به اعتقاد اکثر منتقدان، اهالی رسانه و مخاطبان عام آثار نمایشی ناامیدکننده بود. پربیراه نیست اگر بگوییم با تمام ریخت و پاشی که فیلیمو در این چند ماه اخیر داشته، تعداد خروجی مثبت آثارش به اندازه انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
چیزی که در عملکرد فیلیمو مشهود است، سود چندجانبه‌ای است که این رسانه از طرق مختلف به آن دست پیدا می‌کند. البته این سبک کاری صرفا مختص این پلتفرم که خود را بزرگترین VOD کشور می‌داند نیست و دیگر رسانه‌های این حوزه در شبکه نمایش خانگی نیز چنین رفتارهایی دارند. در روزهای آینده نکات جالب توجه و حواشی دیگر پلتفرم‌های آنلاین ایرانی را نیز مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد.
انتهای پیام/۴۱۷۳/
انتهای پیام/