سایه سنگین توافق پاریس بر نشست اقلیمی گلاسگو/ دور جدید فشار بر کشورهای در حال توسعه در راه است؟
به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، درحالی‌که بیست و ششمین اجلاس آب‌وهوایی سازمان ملل یکشنبه نهم آبان کار خود را در شهر گلاسگوی اسکاتلند شروع کرد و قرار است تا ۲۱ آبان با شرکت برخی از رهبران کشورهای جهان، کارشناسان محیط‌زیست و حامیان مقابله با چالش‌های مربوط به تغییرات آب‌وهوایی از ۲۰۰ کشور امضاکننده توافقنامه پاریس به کار خود ادامه دهدt این شائبه روزبه‌روز در حال قوت گرفتن است که کشورهای ابرقدرت اقتصادی به‌ویژه آمریکا و انگلیس درصدد توزیع تبعات بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی خود نسبت به محافظت از محیط‌زیست و آب‌وهوا بین کشورهایی هستند که اصلاً نقش چندانی در تولید گازهای گلخانه‌ای و گرم شدن احتمالی زمین به دلیل تولید این گازها نداشته‌اند.
به نظر می‌رسد شالوده کار پیمان کیوتو که به‌درستی فقط کشورهای صنعتی را ملزم به اعمال اقداماتی برای جلوگیری از تولید بیشتر گازهای گلخانه‌ای می‌کرد، به مذاق سیاستمداران این کشورها که پست و مقام خود را از راه زد و بند با غول‌های اقتصادی و تجاری به دست آورده بودند خوش نیامده بود. بالاخره در سال ۲۰۱۵ یعنی سه سال پس از اتمام زمان تعیین شده برای پیمان کیوتو، زمینه اقتصادی منعقد کردن توافقنامه جدیدی را در پاریس فراهم کردند که به آن‌ها این نوید را می‌داد تا اجازه ندهند کشورهای درحال‌توسعه هیچ‌گاه از بابت اقتصادی به کشورهای پیشرفته برسند.
منتقدان جهان‌سومی توافقنامه اقلیمی پاریس متحد شوند
متأسفانه ساختار کنونی نظام بین‌الملل این جایگاه را به کشورهای پیشرفته و قلدر می‌دهد که به‌منظور تأمین منافع اقتصادی خود به این‌گونه راهکارها روی آورند. در سال ۱۹۹۷ بر اساس پیمان کیوتو کشورهای صنعتی متعهد شدند ظرف ۱۰ سال میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را پنج درصد کاهش دهند و در ضمن به کشورهای درحال‌توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی ارائه کنند.
بسیاری از دانشمندان و محققان معتقدند یک سری تغییرات در گردش محوری کره زمین است که باعث گرم شدن دمای زمین شده و این معضل ربطی به تولید دی‌اکسید کربن توسط نوع بشر ندارد
تا اینجا در حد یک پیمان، فارغ از اینکه به آن عمل شود یا نشود، موضوع منطقی می‌آید. اما همان‌گونه که از ابتدا هم مشخص بود کشورهای صنعتی معاهده کیوتو را جدی نگرفتند. به‌عنوان‌مثال کشورهایی که مدعی مقابله با گرمایش کره زمین بودند هیچ اقدامی در این راستا انجام ندادند. آمریکا اصلاً به این معاهده نپیوست. استرالیا اقدامات خوبی در زمینه محقق ساختن اهداف معاهده انجام نداد و اقدامات ظاهری کانادا نیز تأثیرگذار نبودند. این کشورها دیدگاه اقتصادی به این معاهده داشتند؛ منظور این است که می‌دیدند آن‌ها که صاحبان سهم عمده‌ای از تجارت جهانی هستند در قالب معاهده کیوتو محدود شده‌اند و در مقابل چشمانشان کشورهای درحال‌توسعه، با معافیت از مشارکت در این پیمان به‌سرعت در حال رشد هستند مخصوص کشورهای صاحب انرژی.
بیشتر بخوانید:
تخت‌روانچی: تحریم‌های اقتصادی آثار تغییرات اقلیمی را تشدید می‌کند
تقابل ترامپ و پنتاگون بر سر تغییرات اقلیمی
همان‌گونه که قبلاً هم گفته شد معاهده کیوتو بدون اینکه تأثیر چندانی در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای داشته باشد و کمکی به کشورهای در حال توسعه برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر داشته باشد به پایان رسید و زمینه برای ادامه جولان دادن اقتصادی کشورهای صنعتی از راه تصویب یک توافقنامه جدید فراهم شد. توافقنامه آب‌وهوایی سال ۲۰۱۵ در پاریس تفاوت‌های عمده‌ای در حوزه بین‌المللی با معاهده کیوتو داشت زیرا اولاً برخلاف معاهده کیوتو فقط شامل کشورهای توسعه‌یافته نمی‌شد و همه کشورها ازجمله کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه را در برمی‌گرفت. در این توافقنامه تأکید شده بود که گاز کربن دی‌اکسید عامل اصلی گرمایش زمین است، بنابراین همه کشورهای جهان در کاهش تولید آن باید مشارکت داشته باشند. کشورهای صنعتی حامی این توافقنامه خود را صاحب علم و تکنولوژی کاهش گازهای گلخانه‌ای معرفی کردند و در ادامه، راهی پیش روی کشورهای درحال‌توسعه که توافقنامه را امضاء می‌کردند و می‌خواستند ذیل توافقنامه عمل کنند موجود نبود به‌جز خرید علم و تکنولوژی از کشورها صنعتی. خیلی ساده می‌توان متوجه شد که کشورهای صنعتی که از دست معاهده کیوتو راحت شده بودند با استفاده از توافقنامه پاریس، هم رشد سریع اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه را مهارشده‌تر می‌دیدند و هم می‌توانستند از بابت صدور فناوری‌های نوین خود کسب درآمد کنند.
لازم به ذکر است که توافقنامه پاریس یک بند مهم با خود به ارمغان آورده بود که به ضرر کشورهای متعهد به معاهدات بین‌المللی بود و به سود کشورهایی که با لابی‌گری و انتشار اطلاعات ساختگی، تولید میزان گاز دی‌اکسید کربن را از دید بازرسان توافقنامه پنهان می‌کردند. در متن توافقنامه پاریس ذکرشده بود که کشورهای امضاء کننده این توافقنامه باید سندی تحت عنوان میزان مشارکت ملی یا ان. دی. سی را تهیه کنند که بر اساس آن، میزان همکاری ملی آن کشور در راستای محقق شدن اهداف توافقنامه پاریس سنجیده شود.
اگر ایران بخواهد بر اساس سند ان. دی. سی، توافقنامه پاریس را به اجرا درآورد با ضرری چند ۱۰ میلیارد دلاری روبرو خواهد شد
یک سری از کشورها ازجمله عربستان به این توافقنامه پیوستند تا در مقابل خواسته کشورهای صنعتی اروپایی خود را قرار ندهند اما به دلیل اینکه درآمدشان به‌صورت غیرمستقیم بر مبنای تولید گازهای گلخانه‌ای بود هیچ‌گاه آمار درستی از میزان کاهش تولید دی‌اکسید کربن ارائه ندادند. یک سری از کشورها ازجمله ایالات‌متحده هم هرگاه از جهت اقتصادی برایشان سودآور بود و از بابت آن سود، می‌توانستند به قدرت سیاسی در داخل کشور دست یابند، به توافقنامه پاریس می‌پیوستند و هرگاه که از این مزایا خبری نبود از آن خارج می‌شدند. به‌عنوان‌مثال، دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا با قول خارج کردن کشورش از توافقنامه پاریس توانست رأی الکترال سه ایالتی را به دست بیاورد که از منابع غنی زغال‌سنگ برخوردار بودند.
فروپاشی اقتصادی کشورهای کمتر توسعه یافته به بهای غنی‌تر شدن کشورهای صنعتی
می‌توان گفت که توافقنامه پاریس، از اساس ضعیف طراحی شده، به این مفهوم که مبنای علمی و حقوقی آن ضعیف است و خیلی قابل‌اتکا نیست. از منظر علمی بسیاری از دانشمندان و محققان هنوز معتقدند که یک سری تغییرات در گردش محوری زمین است که باعث گرم شدن دمای زمین شده و این معضل ربطی به تولید دی‌اکسید کربن توسط نوع بشر ندارد. از بابت حقوقی هم تیغ تنبیهات این توافقنامه بیش از اینکه کشورهای اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای را در معرض خطر قرار دهد، کشورهای درحال‌توسعه را تهدید می‌کند. اگر قرار باشد اقدامات تنبیهی علیه ناقضان مفاد توافقنامه پاریس شامل اعمال تحریم باشد، ناگفته پیداست که این کشورهای درحال‌توسعه هستند که از تحریم ضرر خواهند کرد، نه کشورهای صاحب صنعت و توان تولید بیشتر.
هم‌اکنون ایالات‌متحده با تولید حدود ۵ هزار و ۵۰۰ میلیون تن دی‌اکسید کربن در سال پس از چین، دومین تولیدکننده این گاز گلخانه‌ای در جهان است اما تابه‌حال کسی شنیده که محدودیت و تحریم علیه آمریکا اعمال‌شده باشد؟ ترامپ کشورش را از این توافقنامه خارج کرد و جو بایدن رئیس‌جمهور فعلی آمریکا به این توافقنامه بازگشت بدون اینکه آب از آب تکان بخورد.
بیشتر بخوانید:
در ادامه فرمان‌های اجرایی رئیس جمهور آمریکا؛ بایدن فرمان اجرایی مقابله با تغییرات اقلیمی را امضا کرد
گفته می‌شود که اگر ایران بخواهد بر اساس سند ان. دی. سی، توافقنامه پاریس را به اجرا درآورد با ضرری چند ۱۰ میلیارد دلاری روبرو خواهد شد، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور که غالباً بر اساس فرآوری نفت خام بنا شده‌اند با شکست مواجهه خواهند شد و عملیات برق‌رسانی و گازرسانی به شهروندان ایرانی نیز با مشکل جدی روبرو می‌شود.
به دلیل اینکه بر اساس مفاد توافقنامه پاریس کشورهای عضو باید برنامه مشارکت ملی یا همان ان. دی. سی را خود تدوین و منتشر نموده و هر پنج سال یک‌بار آن را به‌روزرسانی کنند تا در دبیرخانه کنوانسیون (در محل سازمان ملل) ودیعه گذاری شده و مبنای تعهدات کشور قرار گیرد، شایسته است که مقامات مسئول، این سند مشارکتی را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که راه پیشرفت کشوری که بالاترین منبع درآمد آن تولید و فرآوری نفت خام است، مسدود نشود و درنتیجه، توطئه کشورهای استعمارگر که خود راه صنعتی شدن را با آلوده کردن آب‌وهوای کره زمین سپری کرده‌اند عملی نشود.
انتهای پیام/۴۱۵۵/
انتهای پیام/