نحوه ایجاد درد در مغز انسان/ درد برابر با آسیب نیست

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، بسیاری از افراد بر این باورند که درد حاصل آسیب به بافت است؛ چاقویی که لیز می‌خورد و دست را می‌برد یا دیسک کمری که در اثر بلند کردن باری سنگین از جا درمی‌آید. تجربه زیستی انسان به ما آموخته که درد یک سیستم هشدار ضروری است. هر بار که بافتی آسیب می‌بیند یا در شرف آسیب است، این سیستم هشدار فعال می‌شود. با این حال درد فقط یک زنگ هشدار نیست. گاهی اوقات این سیستم هوشمند زیستی اطلاعات دقیق و درستی را به ما نمی‌دهد. گاهی‌ اوقات درد کمی تاخیر دارد.

بیشتر بخوانید:

درد پایین کمر نشانه چیست و چه زمانی نیاز به درمان دارد؟

تجربه انسان از درد دقیق نیست؛ درک ما از درد نه‌تنها از اطلاعات حسی بلکه براساس شرایط، نیازها و انگیزه‌ها نشئت می‌گیرد. عوامل دیگری مانند این که همراه چه کسی هستیم، نسبت به اتفاقات در حال وقوع حس آگاهی داریم و انتظارات ما چیست نیز در تجربه ما از درد نقش دارند. به همین دلیل پدیده‌ای که ما به عنوان درد در نظر می‌گیریم بسیار انعطاف‌پذیرتر و قابل‌کنترل‌تر از چیزی‌ است که فکر می‌کنیم.

درد با آسیب تفاوت دارد

درد در بیشتر موارد شاخص قابل‌توجهی برای آسیب است اما این امر برای تمام موارد صدق نمی‌کند. به عبارت دیگر درد همیشه نشانه آسیب نیست. گاهی اوقات، مواردی که درد ایجاد نمی‌کنند نیز به انسان آسیب می‌رساند. برای مثال تا وقتی سلول‌های پوست بدنمان شروع به مردن نکنند نمی‌فهمیم که دچار آفتاب‌ سوختگی شده‌ایم. پس از این که ویلهلم کنراد رونتگن متوجه شد که با استفاده از عبور جریان الکتریکی از گازهای کم‌فشار می‌توان نگاهی اجمالی به زیرپوست انسان داشت، پزشکان، متخصصان، مهندسان و حتی کارآفرینان شروع به استفاده از اشعه ایکس روی هر شی‌ای که به اندازه کافی ثابت بمانند، کردند.

این در حالی است که اگر اشعه ایکس مدت زیادی روی جانداری بماند، عواقبی به همراه دارد. قربانیان اولیه مسمومیت با تشعشعات دچار آسیب‌های شدید پوستی و بافت‌های نرم شدند، برخی از آنها نیز مدت کوتاهی پس از قرارگیری در معرض اشعه ایکس به سرطان دچار شدند. با این حال قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس باعث ایجاد درد در این قربانیان نشده بود بلکه درد بعدها به سراغ این قربانیان آمده بود.

قرارگیری در معرض تشعشعات در آن واحد باعث ایجاد درد نمی‌شود چراکه تنها سیستم حسی بدن انسان قادر به درک درد است. علم توانسته نورون‌های حسی متفاوت را تمایز داده و در دسته‌های مختلف قرار دهد، برخی از نورون‌ها مختص محرک‌های مکانیکی دردناک هستند، برای مثال در زمان ورود فشار زیاد به یکی از بافت‌های فعال می‌شوند. برخی دیگر به آسیب‌های ناشی از حرارت شدید حساس هستند و در برابر دمای سرد یا گرم واکنش نشان می‌دهند. گروهی از نورون‌ها نیز مختص مواد شیمیایی هستند که شامل ترکیبات شیمیایی می‌شود که در زمان مرگ سلول‌ها آزاد می‌شود.

درد نوسیسپتیو چیست؟

فعالیت در نورون‌هایی که به آسیب‌دیدگی حساس هستند «درد نوسیسپتیو» نام دارد و بخشی از روندی است که امکان درک و دسته‌بندی انواع محرک‌های مضر را به انسان می‌دهد. بدین ترتیب متوجه می‌شویم که آسیب وارده ناشی از گیر کردن دستمان لای در ماشین بوده یا با یک ماهیتابه داغ سوخته است. درد نوسیسپتیو اصطلاحی در پزشکی است که برای تشریح درد ناشی از صدمه فیزیکی به کار می‌رود. این درد یکی از دو نوع اصلی درد جسمی است، نوع دوم درد نوروپاتیک است. درد نوسیسپتیو شایع‌ترین درد در میان مردم است و زمانی توسعه می‌یابد که الیاف عصبی نوسیسپتیو با التهاب، مواد شیمیایی، حرارت شدید یا وقایع فیزیکی تحریک شود.

بیشتر بخوانید:

شایع‌ترین علائم اولیه بیماری ام‌اس

با پیشرفت علم و فناوری تصویربرداری عصبی دقیق‌تر و مقرون به‌ صرفه‌تر شده است. بنابراین محققان با استفاده از این روش به بررسی روند مغز پرداختند تا دریابند وقتی مغز در برابر محرک مضر قرار می‌گیرد، چه اتفاقی رخ می‌دهد. پژوهش‌های گروه تحقیقاتی دانشگاه کلرادو در سال ۲۰۱۳ حاکی از آن است که مغز امضای عصبی از درد فیزیکی در برابر محرک‌های مضر نشان می‌دهد که شامل الگویی از فعال‌سازی عصبی در سراسر شبکه‌ای از مناطق مختلف مغز است. دانشمندان علوم اعصاب می‌توانند این امضای عصبی را در مغز مشاهده کنند و بیماران نیز می‌توانند این درد شدید را گزارش کنند اما در این روند هیچ بافتی آسیب نمی‌بیند. این امر نشان می‌دهد که درد همواره ناشی از آسیب نیست. انسان می‌تواند درد را حس کند بدون این که بافتی در بدنش آسیب ببیند.

انتهای پیام/۴۰۲۱/پ