حفظ نخبگان دانشگاهی چگونه ممکن است؟
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- زینب خسروی؛ با توجه به شیوع ویروس همه‌گیر کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها آموزش عالی به فضای مجازی هدایت شد، بستر الکترونیک این امکان را فراهم کرد که دانشجویان در هر دانشگاهی از سراسر دنیا تحصیل کنند اما در این شرایط نخبگان دانشگاهی بیش از هر زمان دیگری به آموزش در دانشگاه‌های خارج از کشور روی آورده‌اند. در این راستا باید با راهکارهایی در حفظ سرمایه‌های انسانی کشور تلاش کرد.
تبعات خروج نخبگان برای کشور بسیار سنگین است
حفظ نخبگان دانشگاهی برای همه کشورهای پیشرفته کار دشواری است این مهم نیاز به سیاست‌گذاری‌های کلان در سطح کشور و تصمیم‌های مراجع شورای عالی انقلاب فرهنگی و غیره دارددر بین ۹۸ کشور دنیا که نخبگان خود را با مهاجرت از دست می‌دهند، ایران در بالاترین آمار قرار گرفته است و این یک اتفاق نامطلوب است چراکه نخبگان می‌توانند باعث ارتقا و پیشرفت جامعه خود شوند. محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این باره بیان می‌کند: «دانشگاه‌ها وظیفه دارند نسلی عاقل‌تر، حکیم‌تر از خود را تحویل جامعه دهند تا کشور به رشد برسد. رسیدن به مرجعیت علمی و تلاش در جهت رفع نیاز جامعه از وظایف اصلی دانشگاه‌ها است. آمار و تبعات خروج نخبگان برای کشور بسیار سنگین است. به جای فرار مغزها باید از جمله مهاجرت ژن‌ها استفاده کنیم چراکه خمیرمایه نخبگی ژنتیک است، برای حفظ نخبگان باید در راستای اشتغال‌زایی برنامه‌ریزی شود. دانشگاه‌ها مغز جامعه هستند و هدایت جامعه توسط آن‌ها انجام می‌شود.»
مهناز ملانظری، رئیس سابق دانشگاه الزهرا(س) در این باره می‌گوید: «در حال حاضر دانشگاه‌ها و آموزش عالی جهانی‌تر شدند یعنی دانشجو حق انتخاب برای دانشگاه‌های برتر را دارد و دانشگاه‌ها هم سعی می‌کنند، نخبگان و استعدادهای برتر سراسر دنیا را جذب کنند. در واقع شدت رقابت برای جذب دانشجویان بااستعداد افزایش پیداکرده و این روند اهمیت رتبه و برند دانشگاه‌ها را مهم‌تر و برجسته‌تر از گذشته کرده است. تکنولوژی‌های هوشمند روند آموزش در دانشگاه‌ها را تغییر داده است لذا بهره‌مندی از تکنولوژی فرصتی برای ایجاد تغییرات مثبت در آموزش عالی است.»
علی آهون‌منش، رئیس اتحادیه موسسات غیرانتفاعی کشور در این باره خاطرنشان می‌کند: «خروج نخبگان دانشگاهی از کشور بسیار ضررآفرین است چراکه آن‌ها سرمایه‌های این مملکت هستند. این نخبگان به دنبال شغل مناسب، امکانات لازم برای ادامه تحصیل و یا انجام امور آزمایشگاهی و تحقیقاتی خود هستند در غیر اینصورت مجبور به مهاجرت می‌شوند.»
آهون‌منش با اشاره به اینکه با ایجاد شرایط مطلوب باید از خروج نخبگان دانشگاهی جلوگیری کرد، اظهار می‌کند: «دلیل دیگر خروج نخبگان احتمالا مربوط به نارضایتی از شرایط زندگی و استخدام در ادارات و شرکت‌های کشور است که نیازها و انتظارات آن‌ها از طرف دولت برآورده نمی‌شود.»
بیشتر بخوانید:
خروج نخبگان دانشگاهی از کشور ضررآفرین است
حفظ نخبگان دانشگاهی نیاز به سیاست‌گذاری کلان در سطح کشور دارد
حفظ نخبگان نیاز به سیاست‌گذاری‌های کلان در سطح کشور دارد
خروج نخبگان دانشگاهی از کشور بسیار ضررآفرین است چراکه آن‌ها سرمایه‌های این مملکت هستند. این نخبگان به دنبال شغل مناسب، امکانات لازم برای ادامه تحصیل و یا انجام امور آزمایشگاهی و تحقیقاتی خود هستند در غیر اینصورت مجبور به مهاجرت می‌شوندباید شرایط و امکانات ویژه‌ای برای نخبگان که سرمایه‌های گرانقدر کشور هستند در نظر گرفته شود تا آن‌ها نیز برای ارتقا و پیشرفت جامعه تلاش کنند. وحید چگینی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در این باره می‌گوید: «حفظ نخبگان دانشگاهی برای همه کشورهای پیشرفته کار دشواری است این مهم نیاز به سیاست‌گذاری‌های کلان در سطح کشور و تصمیم‌های مراجع شورای عالی انقلاب فرهنگی و غیره دارد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در ادامه می‌گوید: «در راستای جلوگیری از خروج نخبگان دانشگاهی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و بنیاد نخبگان فعالیت‌هایی در قالب فرصت‌های مطالعاتی ارائه دادند تا آن‌ها را در دانشگاه‌های داخلی مشغول کنند. تا زمانیکه شرایط اقتصادی و پیدا کردن کار برای فارغ‌التحصیلان و حتی نخبگان سخت است، مهاجرت نیز رخ می‌دهد.»
وی خاطرنشان می‌کند: «باید زیرساخت‌های کشور تقویت شوند و چرخ‌های صنعت به معنای واقعی به کار بیفتد که دولت جدید در این راستا اقداماتی را در دست دارد. بحث ارتباط با صنعت لازم است جدی‌تر پیگیر شود تا صنایع به دانشگاه‌ها اعتماد کرده و مراکز آموزشی امور تحقیقاتی خود را به نحوی انجام دهند که مورد رضایت صنایع مختلف باشد.»
چگینی با اشاره به اینکه در کشور باید شرایطی پیش‌بینی شود که قابل رقابت با دیگر کشورها باشد، اظهار می‌کند: «جذب نخبگان توسط دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری صورت می‌گیرد، این مراکز باید گسترش پیدا کنند.»
علی آهون‌منش، رئیس اتحادیه موسسات غیرانتفاعی کشور با بیان اینکه نخبگان برای ارتقا و پیشرفت کشور نقش مهمی دارند، بیان می‌کند: «در این راستا برای حفظ نخبگان دانشگاه‌ها باید قوانینی تصویب شود تا این سرمایه‌های گرانقدر کشور از امکانات خاصی از جمله تجهیزات مورد نیاز برای انجام امور تحقیقاتی، امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های خصوصی، شرکت‌های چند منظوره و دانش بنیان و غیره بهره‌مند شوند.»
با این حال نیاز است قانون‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی در جهت حفظ نخبگان دانشگاهی انجام داد تا آن‌ها بتوانند در کشور خود به تحصیل ادامه داده و به امور تحقیقاتی خود بپردازند.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/