زنان در خط مقدم سفر به فضا/ مشاهیری که برای تابوشکنی جنگیدند
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، از ۵۷۰ انسانی که تاکنون به فضا سفر کرده‌اند تنها ۶۵ نفر زن بوده‌اند. به عبارت دیگر زنان تنها ۱۱ درصد از فضانوردانی را تشکیل می‌دهند که به فضا پرتاب شده‌اند. از سوی دیگر هنوز هیچ زنی روی کره ماه گام نگذاشته است. براساس استدلال رندی لاولیس در دهه ۱۹۶۰ میلادی زنان برای سفرهای فضایی مناسب‌تر هستند چراکه سبک‌تر و کوچک‌تر هستند. همچنین بسیاری از کارآموزان زن ثابت کرده‌اند که قادر به رقابت با همتایان مرد خود هستند، عملکرد این زنان حتی گاهی اوقات بهتر از مردان است. با این حال ده‌ها سال طول می‌کشد تا فهرست خدمه فضاپیماها به برابری نزدیک شود.
تعداد زنانی که آزمایش‌های گزینشی و آموزشی فضانوردی را با موفقیت پشت سر می‌گذارند، بسیار کم است. با این حال بسیاری از این زنان مورد بررسی و بازرسی بیشتر قرار می‌گیرند، این در حالی است که همتایان مرد آنها چنین مشکلاتی ندارند. شاید زنان از جو زمین گذشته باشند اما استانداردهای جنسیتی موضوع دیگری است که همچنان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در سال ۲۰۱۹ نخستین پیاده‌روی زنان فضانورد لغو شد چراکه هیچ یک از لباس‌های فضانوردی موجود در ایستگاه فضایی بین‌المللی مناسب «آن مک‌کلاین» نبود. این فضانورد زن شانس خود برای تاریخ‌سازی را از دست داد چراکه تمام لباس‌های فضانوردی در سایر لارج و ایکس لارج بودند. نخستین پیاده‌روی زنان فضانورد با ۷ ماه تاخیر انجام شد و جسیکا میر جای آن مک‌کلاین را در این پیاده‌روی گرفت.
بیشتر بخوانید:
تصاویر دیدنی از سیاره آبی از لنز ماهواره‌ها
تیره شدن رنگ زمین به دلیل تغییرات آب‌وهوایی
اوضاع فضایی در حال بهبود است؟
در سال ۲۰۱۳ بالاخره کلاس فضانوردی ناسا به طور مساوی بین زنان و مردان تقسیم شد. آژانس فضایی آمریکا نیز اخیرا محدودیت‌های تابش اشعه را تصویب کرده، بدین ترتیب زمان زنان فضانورد در فضا محدود نمی‌شود. در ژوئن ۲۰۲۱، والی فانک رکورد جان گلن را شکست و به مسن‌ترین فضانوردی تبدیل شد که به فضا سفر کرده است. والی فانک یکی از زنان خلبانی بود که برای مأموریت «عطارد ۱۳» آموزش دیده بود اما هیچگاه برای آن فراخوانده نشد. جیم بریدنستاین، مدیر ناسا، در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که نخستین انسانی که به مریخ می‌رود، می‌تواند یک زن باشد. تعداد زنان و مردان فضانورد در ماموریت آرتمیس که قرار است بشر را به سطح ماه بازگرداند، نیز برابر خواهد بود. در ادامه زنان فضانوردی را معرفی می‌کنیم که از پیشگامان این حوزه به شمار می‌روند.
والنتینا ترشکوا؛ پیشگام در عرصه فضا
کلمه پیشگام برای والنتینا ترشکوا ابداع شده است، زنی که فهرست نخستین‌های قدرتمندی دارد. وی که متولد ۱۹۳۷ است، رکوردهای نخستین زن در فضا، جوان‌ترین زن در فضا و نخستین غیرنظامی در فضا را دارد و تنها زنی بود که به صورت انفرادی در فضا پرواز کرد. اتحاد جماهیر شوروی والنتینا را از میان گروه زنان غیرنظامی در حال آموزش فشرده فضایی انتخاب کرد، وی تنها ۲۶ سال سن داشت وقتی در ۱۶ ژوئن ۱۹۶۳سوار بر فضاپیمای «وستوک ۶» سفر انفرادی خود به فضا را شروع کرد. پیشروی والنتینا همچنان در علم و سیاست ادامه دارد اما سفر به فضا همچنان از رؤیاهای وی به شمار می‌رود.
نخستین پیاده‌روی فضایی با سوتلانا ساویتسکایا
۱۹ سال پس از ترشکوا، سوتلانا ساویتسکایا به‌عنوان دومین زن به فضا رفت. وی در اوت سال ۱۹۸۲ در مأموریت «سایوز تی ۷» به ایستگاه فضایی روسیه «سالیوت ۷» رفت و هفت روز بعد به زمین بازگشت. سوتلانا در سال ۱۹۸۴ بار دیگر به ایستگاه فضایی رفت و بدین ترتیب به نخستین زنی تبدیل شد که دو بار به فضا سفر کرده است. وی همچنین نخستین زن فضانوردی است که به پیاده‌روی فضایی رفته است. سوتلانا در این پیاده‌روی ۳.۵ ساعته قسمتی از فلز فضاپیمای سالیوت ۷ را برش داد و جوشکاری کرد. وی روحیه‌ای جسورانه داشت و تا ۱۷ سالگی بیش از ۴۵۰ پرش با چتر نجات انجام داده بود. سوتلانا بعدها به عنوان خلبان آزمایشی آموزش دید و پیش از فضانورد شدن در سال ۱۹۸۰، قهرمان جهانی در رشته پرواز ایروبیک بود.
تلاش سالی راید برای نشر آگاهی در دختران جوان
نخستین زن آمریکایی در ژوئن ۱۹۸۳ به فضا رفت. سالی راید ۳۲ ساله فیزیکدانی از کالیفرنیا بود که با شاتل فضایی «اس تی اس ۷» به فضا سفر کرد و با استفاده از یک بازوی روباتیک ماهواره‌های تجاری را مستقر کرد. سالی به همراه پنج زن دیگر در سال ۱۹۷۸ در نخستین کلاس فضانوردان ناسا بودند که زنان را می‌پذیرفتند. راید به یاد می‌آورد: «مردان فضانورد مسن نمی‌دانستند که چگونه با خدمه زن رفتار کنند. پیش از پرتاب به فضا مطبوعات سوالات نامربوطی مبنی بر این که در فضا آرایش می‌کنید، پرسیدند. در یک گفت‌وگوی تلویزیونی مجری به شوخی گفت که راید پرواز شاتل فضایی را به تاخیر انداخته تا کیفی مطابق با کفش‌هایش پیدا کند.»
سالی راید تنها فردی است که در پنل‌های تحقیقاتی بلایای «چلنجر» و «شاتل کلمبیا» خدمت کرده است. وی پس از دومین پرواز با شاتل در سال ۱۹۸۴ ناسا را ترک کرد و انرژی خود را روی افزایش علاقه و آگاهی زنان و دختران به علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات متمرکز کرد.
بیشتر بخوانید:
زنان؛ مرکز توجه هفته جهانی فضا/ نام روزهای هفته جهانی فضا اعلام شد
می جمیسون، نخستین زن از تبار آفریقا در فضا
می جمیسون، مهندس و پزشک موفق متولد ۱۹۵۶ بود که در سال ۱۹۸۷ برای برنامه فضانوردان ناسا انتخاب شد. وی در سال ۱۹۹۲ در شاتل فضایی «اندیور اس تی اس ۴۷» در ماموریتی هشت‌روزه به دور زمین چرخید و رکورد نخستین زن آفریقایی-آمریکایی در فضا را نیز به دوش می‌کشد. می در این ماموریت طیف وسیعی از آزمایش‌های علمی در مورد بیماری‌های حرکتی، باروری قورباغه‌ها و سلول‌های استخوانی انجام داد.
سوزان هلمز، اولین بانوی نظامی فضایی
سوزان هلمز (متولد ۱۹۵۸) افسر نیروی هوایی بود، بنابراین نخستین زن با سابقه نظامی بود که به فضا رفت. در ابتدا خلبانان آزمایشی زن از سفر به فضا منع شده بودند، در حالی که این روش ثابت‌ترین مسیر برای فضانورد شدن در آمریکا به شمار می‌رود. هلمز استادیار هوانوردی بود که در سال ۱۹۹۰ توسط ناسا انتخاب شد. هلمز بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱ پنج پرواز فضایی انجام داد. وی نخستین زن در ایستگاه فضایی بین‌المللی بود و رکورد طولانی‌ترین پیاده‌روی فضایی انفرادی را به مدت هشت ساعت و ۵۶ دقیقه دارد.
پگی ویتسون، فضانوردی که مرگ را دور زد
پگی ویتسون، متخصص بیوشیمی متولد ۱۹۶۰ است که نه‌تنها نخستین فرمانده زن ایستگاه فضایی بین‌المللی به شمار می‌رود بلکه بیشترین زمان (در مجموعه ۶۶۵ روز) را در فضا گذرانده است. ویتسون از فرود خطرناک «سایوز تی ام آی ۱۱» در آوریل ۲۰۰۸ جان سالم به در برده، جداسازی ماژول این فضاپیما با شکست مواجه شد و در نتیجه کپسول به دور خود پیچید و ۴۷۰ کیلومتر دورتر از نقطه فرود خود فرود آمد. در این پرواز زن دیگری به نام «یی سو یه‌ان» بیوتکنولوژیست اهل کره جنوبی نیز حضور داشت. این ماموریت نخستین پرواز «سو یه‌ان» بود و وی نخستین کره‌ای بود که به فضا سفر کرد. در فیلم کوتاهی که پس از فرود سخت این فضاپیما از داخل کپسول گرفته شده، نشان می‌دهد که سو یه‌ان در حال لبخند زدن است اما وی دچار جراحات شدید در قسمت کمر شد و هرگز دوباره پرواز نکرد.
انتهای پیام/۴۰۲۱/پ
انتهای پیام/