استراتژی‌هایی برای گذر از آموزش حافظه‌محور | ۱۶ برگزیده جشنواره «از ایده تا ثروت» یک میلیارد تومان اعتبار گرفتند

گروه استانهای خبرگزاری آنا؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پیام خود بهمناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ عنوان کرد که سال تحصیلی پیش رو را با شعار «تحول در آموزش حافظهمحور به آموزش بسترساز اشتغال دانشبنیان» آغاز خواهیم کرد و این رویکرد مطمئناً دانشگاه را در مسیر متعالی هدایت خواهد کرد. دکتر محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد که گذر از آموزش حافظهمحور یکی از تمهیداتی بوده که مورد توجه دانشگاه قرار گرفته است. دانشگاه باید عملکرد متفاوت و متناسبی در شأن دانشجویان و در راستای مطالبات آنان داشته باشد. دیگر یاددهی صرف کارآمد نیست و باید بهدنبال یاددهی تعالیبخش در آموزش باشیم و تحول در یاددهی باید در استادان نیز نمایان شود، بنابراین تنها آموزش مسئله ما نیست، بلکه تمرکز دانشگاه بر یادگیری تعالیبخش و عمیق خواهد بود. بیشتر بخوانید: دانشکدههای مهارت مدل پیشرفته فنی و حرفهای گذر از آموزش حافظهمحور با توانمندسازی استادان گذر از آموزش حافظهمحور چگونه ممکن است؟ وی تأکید کرد که دانشگاه باید شاخصهای کار آمادگی و مهارتهای مورد نیاز در جهان فیزیکی و سایبری را به دانشجو ارائه کند. مهارت در شادبودن و شادماندن، مهارت زندگی اجتماعی، کارهای گروهی، تعاملات گسترده و ... از آموزش نشئت میگیرد. آموزش امروز نیازمند تغییر ماهیت است و باید محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود. خبرنگار خبرگزاری آنا در پروندهای با عنوان «اشتغال دانشبنیان» و در گفتوگو با رؤسای واحدهای دانشگاهی به تبیین شعار سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است که در این شماره گفتوگو با علی سلیمی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر را میخوانیم. آنا: با توجه به شعار سال جدید تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «تحول در آموزش حافظهمحور به آموزش بسترساز اشتغال دانشبنیان» ملزومات تحقق این شعار را چه میدانید؟ سلیمی: دانشگاهها باید انعطافپذیر باشند، یعنی با توجه به نیازهای جامعه خودشان را بهروزرسانی کرده و از روشهای ترکیبی، کلاسیک و نوین در یادگیری استفاده کنند و برای شایستگیهای افراد و نیز مهارتهای کلیدی و اشتغالآفرین ارزش قائل شوند. در واقع باید در حرکت از نسلی به نسلی دیگر مقاومتی صورت نگیرد و در تحولات از آموزشمحوری به مهارتمحوری سریع عمل شود. آنا: گذر از آموزش حافظهمحور چگونه ممکن است و در این راستا دانشگاه بهویژه استادان باید چه عملکردی داشته باشند تا این امر محقق شود؟ سلیمی: حفظ مطالب میتواند منجر به درک سطحی شود که بهسرعت فراموش میشود. فراموشی یک استراتژی تکاملی است، فرایندی هدفمند است که در پسزمینه حافظه اجرا میشود، اطلاعاتی را ارزیابی و دور میاندازد که به بقای گونهها کمک نمیکند؛ بنابراین میتوان استراتژیهایی را برای کاهش نشت حافظه و تقویت یادگیری اتخاذ کرد. از استراتژیهای یادگیری که بسیار مؤثر هستند، میتوان «توضیحات به همسالان» را ذکر کرد؛ وقتی دانشجویان آموختههای خود را برای همسالان توضیح دهند، خاطرات محوشده دوباره فعال، تقویت و تثبیت میشوند. این استراتژی نهتنها حفظ را افزایش میدهد؛ بلکه یادگیری فعال را نیز تشویق میکند. تأثیر فاصله زمانی از دیگر استراتژیهای مؤثر در یادگیری است؛ اینکه استادان به جای تدریس یک موضوع، موضوعات کلیدی را در طول سال تحصیلی مجدداً مرور کنند. تحقیقات نشان میدهد که دانشجویان در صورت داشتن فرصتهای متعدد برای مرور مطالب آموختهشده، عملکرد تحصیلی بهتری دارند. داشتن مهارتهای اجتماعی برای موفقیت در زندگی ضروری است. استادان همواره به آموزش، ارائه و تقویت استفاده از مهارتهای اجتماعی خوب بهمنظور گنجاندن و استقرار طیف وسیعی از دانشجویان در کلاس درس پرداختهاند. حمایت از دانشجویان با مهارتهای اجتماعی آنا: برای تحقق یاددهی مهارت به دانشجویان علاوهبر آموزش، چه تمهیداتی اندیشیده و چه امکاناتی را فراهم کردهاید؟ سلیمی: اساساً کلاسهای درس فراگیر، بازنماییهایی از دنیای واقعی هستند که در آن افراد با همه زمینهها و تواناییها در کنار هم وجود دارند. چند روش وجود دارد که میتوان از طریق آنها کلاس درس جامعتری ایجاد و از مهارتهای اجتماعی در دانشجویان حمایت کرد. روش اول آداب معاشرت است؛ اگر از دانشجویان خود انتظار داریم مهارتهای اجتماعی خوبی را بیاموزند و به نمایش بگذارند، باید خود استادان الگو باشند. استقبال و نگرش مثبت استاد لحن رفتار را بین دانشجویان تعیین میکند. آنها یاد میگیرند که چگونه با یکدیگر تعامل داشته باشند و برای افراد ارزش قائل شوند. روش دیگر اختصاص مشاغل در کلاس درس است؛ اختصاص مشاغل در کلاس درس به دانشجویان فرصتهایی را برای نشاندادن مسئولیت، کار گروهی و رهبری فراهم میکند. برای مثال شرکت در جلسه میتواند نقاط قوت دانشجویان را برجسته کرده و بهنوبه خود اعتمادبهنفس ایجاد کند. روش دیگر موقعیتهای اجتماعی و نقشآفرینی است؛ همانطور که هر استاد میداند، مهم است که نهتنها یک مفهوم یا درس را به دانشجویان بیاموزد؛ بلکه به آنان فرصتی داده شود تا آموختههای خود را تمرین کنند. همین امر در مورد آموزش مهارتهای اجتماعی نیز صادق است. باید به دانشجویان فرصت دهیم تا مهارتهای اجتماعی خود را بیاموزند و تمرین کنند. روش دیگر نوشتن است؛ باید به دانشجویان آموزش داد که چگونه مهارتهای اجتماعی خود را از طریق ارتباط کتبی نشان دهند. نوشتن نامهها بهویژه برای شخصیتهای درونگرا ارزشمند بوده و به دانشجویان زمان میدهد تا افکار و اندیشههای خود را جمعآوری کنند. اگر میخواهیم دانشجویان در برنامهریزی واحدهای دانشگاهی خود در مقیاس بزرگ شاهد چالش باشند، باید بر توسعه مشارکت اجتماعی و شبکههایی که برای نوآوری حیاتی هستند، تمرکز کنیم.فعالیتهای گروهی بزرگ و کوچک از دیگر روشهاست؛ علاوهبر مزایای تحصیلی، فعالیتهای گروهی بزرگ و کوچک میتواند به دانشجویان فرصتی برای توسعه مهارتهای اجتماعی مانند کار گروهی، تعیین هدف و مسئولیتپذیری بدهد. گاهی این گروهها خود تعیین میشوند و گاهی از قبل تعیین شدهاند. با انتخاب میتوان به دانشجویان ساکتتر کمک کرد تا با دیگران ارتباط برقرار کنند و برای افراد برونگرا جذابیت ایجاد کرد تا رفتار محترمانه را تقویت کنند. دوستان بزرگ نیز حائز اهمیت است؛ یادگیری تعامل با همسالان یک مهارت اجتماعی بسیار مهم است. یادگیری نحوه تعامل با دیگران که ممکن است جوانتر یا بزرگتر باشند به همان اندازه مهم است. روش دیگر داستانهای کلاسی است؛ دهها داستان وجود دارد که مهارتهای اجتماعی را به روشهای مستقیم یا غیرمستقیم آموزش میدهند. میتوان روشهایی را پیدا کرد که این داستانها را در برنامههای کلاسی قرار داد. جلسه کلاس هم از اهمیت بالایی برخوردار است؛ جلسات کلاسی، راهی فوقالعاده برای آموزش نحوه دیپلماتیک بودن، نشاندادن رهبری، حل مشکلات و مسئولیتپذیری به دانشجویان است. کلاسها معمولاً بهصورت هفتگی برگزار میشوند و فرصتی است تا دانشجویان درباره رویدادها و مسائل جاری کلاس درس بحث کنند. جلسات موفق و مؤثر شامل بحثهایی است که حول محور نگرانیهای کلاس درس انجام میشود و نه مشکلات فردی. علاوهبر این، ارزشی را که هر فرد برای کلاس به ارمغان میآورد، تقویت میکند. قبل از جلسه کلاس، استادان میتوانند دستورالعملهای گروهی رفتار، دستورالعملها و چارچوب جملات را به دانشجویان ارائه دهند تا مکالمه معنادار را تسهیل کنند. دستورالعمل صریح از دیگر روشهاست؛ بالاخره استادان میتوانند در برنامه درسی خود زمانی را برای آموزش مستقیم مهارتهای اجتماعی به دانشجویان خود در نظر بگیرند. محوطه دانشگاه باید برای عموم مردم قابل دسترسی باشد آنا: برای اینکه محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود چه برنامههایی دارید؟ سلیمی: در قرن بیست و یکم، هر دانشجو حق داشتن یک محیط یادگیری فیزیکی الهامبخش را دارد. مهمتر از همه، هر دانشجویی حق دارد در ساختن دانشگاه خود به مکانی تحریککننده، نوآورانه و انرژیبخش کمک کند. همه از چالشهای فیزیکی پیش روی مؤسسات و مشکلات موجود آگاهند؛ اما با وجود این واقعیتها، دانشگاهها دارای ابزارها و فرصتهای منحصربهفردی برای مقابله با مسائل هستند؛ زیرا از دیرباز محل تحول و اقدامات اجتماعی بزرگ بودهاند و همچنان موتورهای قوی نوآوری هستند. فضاهای دانشگاه بهویژه تنظیمات کتابخانه و کلاس درس برای تسهیل یادگیری و تعامل اجتماعی کلیدی است. اکنون تعداد زیادی ساختمان غیرقابل استفاده و فضاهای نامناسب وجود دارد که واحدهای دانشگاهی را برای مردم ناخوشایند کرده است. برنامهریزیهای نادرست در کلاسها میتواند موانعی را برای دانشجویان و استادان ایجاد کند؛ زیرا میتواند از مشارکت جلوگیری کرده و دانشآموزان را تشویق به ناظران منفعل سخنرانی کند. ایجاد محیط تعاملی و تحریک یک کلاس درس، کلیدی برای ایجاد یک محیط یادگیری موفق است. بیشتر بخوانید: مشارکت دانشجویان در اداره امور علمی و مهارتی دانشگاه رئیس دانشگاه آزاد اسلامی آغاز سال تحصیلی جدید را تبریک گفت نکته مهم دیگر این است که واحدهای دانشگاهی تا چه اندازه در دسترس هستند. محوطه دانشگاه باید برای عموم مردم قابل دسترسی باشد؛ اگر ما واحدهای خود را در دسترستر کنیم، آنگاه میتوان دانشجویان و عموم مردم را برای ورود به دانشگاه جذب کرد. نخستین گام این است که واحدهای دانشگاهی در مکانهایی فعالیت کنند که مردم در آنها سرمایهگذاری کردهاند. مکانی که دارای هویت فرهنگی و اجتماعی منحصربهفردی است و براساس نحوه استفاده و افرادی که از آن استفاده میکنند، تعریف شود. برای مثال در یک کارخانه میتوان برخی کلاسهای درس واحد دانشگاهی را با توافق مسئولان کارخانه در همان جا برگزار کرد، یعنی به جای حضور دانشجو در واحد دانشگاهی، استادان در محل کار آنها حضور یابند. با انجام این کار، شرایط فیزیکی، اجتماعی، محیطی و اقتصادی واحدهای دانشگاهی مورد توجه قرار میگیرد. اگر میخواهیم دانشجویان در برنامهریزی واحدهای دانشگاهی خود در مقیاس بزرگ شاهد چالش باشند، باید بر توسعه مشارکت اجتماعی و شبکههایی که برای نوآوری حیاتی هستند، تمرکز کنیم. دانشجویان باید آنچه را که در محیط دانشگاه برای آنها کار نمیکند، بیان کنند و سپس بتوانند آنچه را که میخواهند، تشخیص دهند. گردهمایی بهمنظور بحث در مورد چشماندازی برای محیط بهتر دانشگاه، راهی ایدهآل برای ایجاد سرمایه اجتماعی مورد نیاز برای تغییر ساختارهای موجود است. این یک فرایند است که روابط موجود را تقویت، روابط جدید ایجاد و جوامع را با دانش نحوه ایجاد محیطهای آموزشی بهتر در محوطهها تقویت میکند. آنا: فعالیتهای دانشبنیان واحد اهر را چگونه ارزیابی میکنید و تا چه اندازه در تحقق شعار سال مفید خواهد بود؟ سلیمی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر فعالیتهای دانشبنیان مناسبی دارد؛ زیرا با مستقرشدن مرکز رشد شهرستان اهر در دانشگاه آزاد اسلامی -که زیر نظر پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی است- برای ۱۶ برگزیده جشنواره از ایده تا ثروت مبلغ یک میلیارد و ۱۰۰ هزار تومان از پارک استان اعتبار اخذ شد که در واحدهای دانشگاهی استان بیسابقه است و در تحقق شعار سال تحصیلی مؤثر خواهد بود. انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/

صفحه نخست

آموزش و دانشگاه

علم‌وفناوری

ارتباطات و فناوری اطلاعات

ورزش

سلامت

پژوهش

سیاست

اقتصاد

فرهنگ‌ و‌ جامعه

علم +

عکس

فیلم

استانها

بازار

اردبیل

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اصفهان

البرز

ایلام

بوشهر

تهران

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویراحمد

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

هومیانا

پخش زنده

استراتژی‌هایی برای گذر از آموزش حافظه‌محور | ۱۶ برگزیده جشنواره «از ایده تا ثروت» یک میلیارد تومان اعتبار گرفتند

دانشگاه آزاد قزوین، پیش‌قراول حرکت دانش‌بنیان

تولید پمپ با مهندسی معکوس توسط محققان دانشگاهی

تحول در آموزش حافظه‌محور با ایجاد انگیزه تغییر در دانشگاهیان

دانشکده‌های مهارت مدل پیشرفته فنی و حرفه‌ای/ آموزش در کشورهای توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته چه تفاوتی دارد؟