از ظرفیت نوجوانان در پیاده‌روی اربعین غافل شده‌ایم

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها نسل جوان و نوجوان تلاش زیادی دارد که خود را به عرصه‌های مهم وارد کند. چه دوست داشته باشیم و چه نه، حالا دیگر نوبت به دهه هشتادی‌ها رسیده و باید سعی کنیم کمی هم با زاویه نگاه آنها، ادبیات آنها و سبک زندگی‌شان آشنا شویم. این آشنایی بیشتر کمک می‌کند تا اگر جایی احساس کردیم روشی که در پیش گرفته‌اند، روش اشتباهی است، بتوانیم با لحن خودشان، با آنها گفت‌وگو کنیم و مسیر درست را طوری که شبیه به نصیحت‌های حوصله‌ سربر نباشد، به آنها نشان دهیم.

کتاب یکی از بهترین ابزارها برای این کار است، با خواندن کتاب‌هایی که قهرمان‌های آنها نوجوانان هستند، می‌توانیم به خوبی با آنها، دغدغه‌هایشان، درگیری‌های ذهنی و باورهایشان بیشتر آشنا شویم و ببینیم که برای ارتباط گرفتن با نوجوانی که شخصیت‌اش در حال شکل‌گیری است، باید چگونه رفتار کنیم. کتاب «به یادت چله نشینم» یکی از جدیدترین نمونه‌های این ژانر است، کتابی که روایتگر سفر یک نوجوان به کربلای معلی در خلال آئین پیاده‌روی اربعین است. این کتاب که نخستین اثر با این زاویه نگاه به پیاده‌روی اربعین است را حجت‌الاسلام مهدی مطهری به رشته تحریر درآورده است. در روزهایی که پیر و جوان در حسرت حضور در پیاده‌روی اربعین است، با نویسنده این کتاب گفت‌وگو کردیم.

مطهری در ابتدا با اشاره به اینکه مراسم راهپیمایی اربعین یک ظرفیت گسترده است، در مورد لزوم استفاده از این رویداد بزرگ گفت: خیلی از بزرگان و دانشمندان امروزی پیاده‌روی اربعین را جلوه کوچکی از مدینه فاضله می‌دانند و آن را با آرمان شهر یا دنیای آمال و آرزوها مقایسه می‌کنند. کسانی که تجربه حضور در این رویداد را دارند اذغان می‌کنند که این مراسم دارای ظرفیت و ابعاد گسترده‌ایست که باید به همه جنبه‌های آن توجه کرد.

وی افزود: چون خودم تجربه حضور در این رویداد را داشتم، دیدم که به بخشی از این ظرفیت‌ها توجهی نمی‌شود و چیزهای مهمی در این میان مغفول مانده است، از جمله بعد فرهنگی و تربیتی که این سفر برای نوجوانان دارد. حضور در این سفر نباید صرفا به عنوان یک سفر تفریحی یا سفر زیارتی ساده باشد. توجه به اثرگذاری نتایج این سفر در آینده جهان اسلام در قشر نوجوان، اگر بیشتر از بزرگسالان نباشد، قطعا کمتر هم نخواهد بود.

چالش‌های جذاب ارتباط با نوجوان‌ها

نویسنده «به یادت چله نشینم» در رابطه با تجربه نوشتن از دنیای نوجوانان گفت: کار کردن با نوجوانان متفاوت است و با مشورت از دوستان متخصص در این زمینه و بعد از چند بار بررسی، به این نتیجه رسیدم که این کتاب باید دارای نکات مهم، جذاب، کوتاه و پیام‌های تربیتی باشد. به همین دیگر نمی‌توان گفت که «به یادت چله نشینم» صرفا یک کتاب خاطره‌محور است چون ۲۰ محور فرهنگی – تربیتی را در این کتاب مطرح کردیم.

وی اضافه کرد: سعی کردیم به نیت جذب حداکثری مخاطب و استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت اربعین، این رویداد را در زمان و مکانی خاص محدود نکنیم. یعنی اینطور نباشد که ما پیام و ظرفیت‌های واقعی اربعین را فقط در همان روز یا در مسیر پیاده‌روی نجف تا کربلا ببینیم. به همین دلیل سعی کردیم در قالب نکات مختلف، تعجب برانگیز، عبرت آموز و بعضا با چاشنی طنز، مولفه‌های فرهنگی، دینی، تربیتی و اخلاقی مدنظرمان را منعکس کنیم.

بیشتر بخوانید:

هرچقدر از راهپیمایی اربعین بنویسیم کم است

پیاده‌روی اربعین یک سبک زندگی عجیب است

مطهری درباره چالش‌ها و سختی‌های نوشتن این کتاب نیز اظهار کرد: این اثر باوجود چالش‌برانگیز بودن، نتایج خیلی سریع و مثبتی را هم نشان می‌داد. مثلا برای موضوع اخلاص در سفر پیاده‌روی اربعین، خیلی از نوجوان‌ها ممکن است به واسطه تصاویری که در تلویزیون از این سفر نشان می‌دهند یا فیلم‌ها و عکس‌هایی که در فضای مجازی دست به دست می‌کنند، صرفا به دنبال جذابیت‌های بصری، دیداری و تفریحی این سفر باشند، این یکی از چالش‌های ما بود که همه این موارد را با جذابیت‌های واقعی و مفهومی این سفر و اهداف تربیتی و فرهنگی جابه‌جا کنیم.

وی ادامه داد: کتاب «به یادت چله نشینم» در قالب خاطره نوشته شد و در همین کتاب دیدیم که همین چالش‌ها چطور در سفر بچه‌ها تاثیرگذار است. در بخش‌هایی از کتاب مخاطب می‌بیند که این نوجوان که با چنین زاویه نگاهی به سفر کربلا آمده است، با اتفاق و سخنی، رویکردش تغییر می‌کند. مثلا در کتاب بخش‌هایی که در مورد نحوه گرفتن پاسپورت یا آمدن ویزا برای شخصیت اصلی داستان است، پدر تذکر می‌دهد که «نگاه کن، تو گفتی به پیاده‌روی برویم تا از این کباب‌هایی که در تلویزیون نشان می‌دهد بخوریم.» این تذکر، تلنگری به قهرمان قصه می‌زند و او شروع می‌کند به توسل کردن و صلوات نذر می‌کند تا مشکلش برطرف شود. در اینجا نشان می‌دهیم همانطور که رویکرد بچه‌ها نسبت به مسائل مذهبی عوض شده، به همان میزان هم اگر تلاش کنیم می‌توانیم خیلی سریع‌تر از بزرگسالان، رویکردی قوی و واقعی برایشان ترسیم کنیم که به آن باور داشته باشند.

نویسنده «به یادت چله نشینم» در مورد ارتباط برقرار کردن با نوجوان‌ها و سخن گفتن از زبان‌شان، که لحن اصلی این کتاب است گفت: این کار در ابتدا واقعا سخت بود ولی باتوجه به اینکه چندین سال با این بچه‌ها در مساجد، هیئت‌های مذهبی و مدارس ارتباط برقرار کردم و در دوره‌های تبلیغی که در خدمت‌شان بودم با آنها برخورد چهره‌به‌چهره و از نزدیک داشتم، از این تجربیات برای استفاده در لحن کتاب استفاده کردم.

وی افزود: باتوجه به اینکه رویکرد تبلیغاتی من در ارتباط با جوان‌ها و نوجوان‌هاست، پارامترهایی که باید درخصوص این افراد رعایت شود را می‌شناختم، اگرچه نوشتن در این فضا واقعا با برخوردهای کلامی متفاوت است. من بیشتر آثار مکتوبم برای رده سنی بزرگسالان است اما معتقدم جنس آثاری شبیه به «به یادت چله نشینم» خیلی دقیق‌تر است. من قبل از اینکه کتاب به چاپ برسد، آن را به چند نوجوان دادم تا کتاب را بخوانند. همینطور از اساتیدی که تجربه کار با نوجوانان و تحصیلات علمی در این حوزه داشتند هم کمک گرفتم و با این روش‌ها سعی کردم کتاب را از حالت کار فردی بیرون بیاورم و کار دقیق‌تری ارائه دهم.

پیام اصلی «به یادت چله نشینم»

مطهری درمورد اینکه با کدام بخش از کتاب بیشتر ارتباط برقرار می‌کند گفت: شاید نتوان یک قسمت خاص از کتاب را انتخاب کرد و به نظرم این اثر چند فصل ویژه دارد. یکی از بخش‌های مهم آن مسئله پیش از حضور در مراسم پیاده‌روی و دعوت به زیارت است. آنجا که شخصیت‌های داستان به زیارت دعوت می‌شوند، حساس مشترکی بین همه کسانی است که در این مراسم هستند. همه آنها که به زیارت اربعین رفتند خاطره‌ای در این خصوص دارند، خیلی‌ها به این دلیل که کارهایشان جور نشده یا مخالفت‌هایی با رفتن‌شان بوده، از سفر ناامید شدند ولی با توسل این مسیر برایشان هموار شد و به نحو شگفت‌آوری برای حضور در راهپیمایی اربعین دعوت شدند.

وی در انتهای صحبت‌هایش در پاسخ به این سوال که پیام اصلی کتاب «به یادت چله نشینم» چیست، اظهار کرد: مصرع «مادح خورشید مداح خود است»، پیام اصلی این کتاب است و اگر به بخش‌های مختلف کتاب دقت کنیم به این جمله می‌رسیم. این همه شگفتی، فداکاری، ایثار و پیام در یک سفر نشان می‌دهد که هیچ کس نمی‌تواند برای رفتن به این مراسم مدعی باشد و منتی سر مکتب اهل بیت بگذارد. هرکس آنجا حاضر می‌شود، برای تربیت و رشد خود قدم برمی‌دارد. برای اینکه خود را به دریای عظیمی که در این مسیر جریان دارد اضافه کند و اگر هرچه در توانش بود از فیوضات این مسیر استفاده کند. هرکسی که در پیاده‌روی اربعین شرکت می‌کند، قطره‌ای است از این دریایی عظیم.

انتهای پیام/۴۱۷۳/