تمرکز دولت در مذاکرات برجام، عمل به اسناد بالادستی است/ عضویت شانگهای محقق شد، تحریم بهانه بود
گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، پذیرش درخواست عضویت دائم ایران در «سازمان همکاری شانگهای» یک معنا دارد و آن، این است که نقش آمریکا در معادلات جهانی در حال کمرنگ شدن است. بی‌تردید پیوند قوی‌تر اقتصادی با چین، روسیه و هند می‌تواند به ترک‌برداشتن دیوار تحریم‌های ظالمانه و یک‌جانبه آمریکا و غرب بینجامد و به سلطه آن‌ها بر حاکمیت جهان و دخالت‌هایشان در امور داخلی دیگر کشورها پایان دهد.
از سوی دیگر بعد از به نتیجه نرسیدن مذاکرات احیای برجام در اواخر دولت گذشته و در دست گرفتن این مأموریت به‌وسیله دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم، همه نگاه‌ها به این متوجه شده بود که دولت آیت‌الله رئیسی چگونه با این مذاکرات برخورد خواهد کرد. سیگنال‌های ارسال شده به‌وسیله ایران نشان می‌دهد مذاکرات آتی نه مذاکره برای مذاکره، بلکه مذاکره با هدف دستیابی به هدف و نتیجه مشخص با تمرکز بر منافع ملی ایران و با تأکید بر لزوم پایبندی غربی‌ها به تعهداتشان است.
گروه جهان خبر گزاری آنا برای بررسی بیشتر ابعاد موضوع گفت‌وگوی مفصلی را با علیرضا شیخ عطار، قائم مقام پیشین وزارت امور خارجه انجام داده که به شرح زیر است.
آنا: بعد از سال‌ها طرح موضوع عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، در اجلاس اخیر در تاجیکستان و در آغاز به‌کار دولت سیزدهم این تحول رقم خورد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شیخ عطار: در سال‌های گذشته بهانه‌های مختلفی به‌وسیله بعضی از اعضا مطرح می‌شد و طباً عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای باید با آرای جمعی باشد. به‌عنوان نمونه آخرین مخالفت‌ها از سوی تاجیکستان انجام شد و دلیل عمده‌اش سوءتفاهم های سیاسی بود که میان تاجیک‌ها ایجاد شد، ولی سفیر تاجیکستان در تهران پیش از اجلاس اخیر به‌نقل از مقام‌های این کشور خبر داد که از عضویت ایران حمایت می‌کنند. در زمان برگزاری اجلاس نیز مخالفتی وجود نداشت و می‌شد تصور کرد درخواست ایران پذیرفته شود.
نباید تصور کرد با پذیرش درخواست ایران ما فوری عضو سازمان شانگهای می‌شویم و این روند، فرایندی دو ساله دارد. پس از تصویب درخواست ایران در اجلاس دوشنبه، باید اجلاس‌هایی در سطوح دیگر برگزار شود که در آن جزئیات، نحوه همکاری و خیلی موضوعات دیگر مطرح می‌شود و الزامات ایران و طرفهای مقابل بررسی خواهد شد. این روندی معمولی است و پروسه پیوستن هند به سازمان شانگهای نیز حدود دو، سه سال طول کشید.
اروپایی‌ها در بعضی از مواضعشان می‌گویند تحریم‌های اعمال‌شده به‌وسیله ترامپ را قبول ندارند و مخالف هستند، ولی در عمل هیچ کاری نکرده‌اند
در ابتدا می‌گفتند به‌دلیل تحریم ایران نمی‌توانند درخواست کشورمان را بپذیرند. بعد از موضوع برجام و قطعنامه سازمان ملل متحد موانع رفع شد و اعضای سازمان نیز می‌گفتند دیگر مانعی برای پیوستن وجود ندارد. پیش از اجلاس نیز مقام‌های تاجیکستان و روسیه گفتند مشکلی در زمینه پذیرش درخواست ایران وجود ندارد.
دشمنی پیچیده و ریشه‌ای آمریکا با جمهوری اسلامی
آنا: با توجه به تحولات کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در رویکرد منطقه‌ای، چندی پیش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هم‌زمان مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق به ایران آمدند. تحولات اخیر (موضوع شانگهای و سفرهای دیپلماتیک به تهران) چه تبعاتی در زمینه ادامه روند مذاکرات هسته‌ای در وین می‌تواند داشته باشد؟
شیخ عطار: چالش ما با غرب به‌ویژه با آمریکا پیچیده است، اروپا نیز استقلال سیاسی ندارد و دنبال‌رو آمریکاست. آمریکایی‌ها دشمنی ریشه‌ای با ما دارند، یعنی با ادامه وجود پدیده‌ای به نام جمهوری اسلامی مخالف‌اند و بهانه‌های مختلفی نیز برای اقداماتشان دارند که مهم‌ترینش نفوذ صهیونیسم است. اگر تاریخ آمریکا را مرور کنید، می‌بینید از زمره نخستین مهاجران از انگلیس به آمریکا یهودی‌ها بودند و حتی آنجا کلونی‌هایی درست کردند.
در میان همه رؤسای جمهور آمریکا از جرج واشنگتن تا جو بایدن، حتی یک نفر وجود ندارد که تحت تأثیر یهودی‌ها نباشد و همه آن‌ها از حمایت‌های مالی، سیاسی و لابی‌های صهیونیستی سود می‌بردند. شعار جمهوری اسلامی ایران نیز بر مبنای تفکر انقلابی امام خمینی (ره) سلطه‌ستیزی بوده است. یکی از نمادهای سلطه، اسرائیل بود و امام راحل به‌صراحت می‌گفت اسرائیل رژیمی غاصب است و باید از روی زمین محو شود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کمک‌های ایران بود که سبب شد نهضت‌های انقلابی به‌ویژه در فلسطین اشغالی تقویت شوند و بتوانند اقدامات مهمی در مقابله با اشغالگران انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
ایران به دلیل سیاست نفی سلطه، حامی سازمان شانگهای است
شانگهای باطل‌کننده نظریه واگرایی در برابر مستکبران غربی است
امام خمینی (ره) مقابل تفکر سلطه و سکولاریسم غربی‌ها ایستاد و گفت ایران حکومتی اسلامی درست کرده است؛ حکومت اسلامی که بعد از گذشت تقریباً ۴۲ سال مقابل همه مشکلات ایستاده و روز به روز نفوذش در منطقه بیشتر می‌شود. می‌توان گفت شعار امام راحل(ره) الهام‌بخش بود و در دل همه مجاهدان، مبارزان و آزادی‌خواهان نشست. آمریکا از چنین وضعیتی احساس خطر می‌کند؛ بنابراین تا وقتی ما خط امام و انقلاب را که در قانون اساسی آمده است پی می‌گیریم، آمریکا با ما دشمنی می‌کند.
از سوی دیگر شاهد افول تدریجی هژمونی آمریکا در منطقه هستیم که آخرین نمونه‌اش خروج شرم‌آور از افغانستان بود که شبانه فرار و به آن اعتراف کردند. آمریکا قطعاً مایل نیست موقعیت ایران در منطقه و جهان تقویت شود، ولی تدبیر دولتمردان ایرانی، مقاومت ملت و حمایت‌های مردم در دیگر کشورها باعث شده است نقشه‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی به نتیجه نرسد.
اجرای اسناد بالادستی پیام آشکاری برای غرب دارد و آن این است که آمریکا دست از زیاده‌خواهی‌هایش بردارد
با توجه به نقشه‌های غربی‌ها در داخل کشورمان ازجمله تحریک به کودتا، پول دادن به کسانی که اعتراضات خیابانی راه بیندازند و ... نباید انتظار ایجاد دوستی و رابطه با آمریکا داشته باشیم و باید همواره در ذهن داشته باشیم که آمریکا دشمن جمهوری اسلامی است. باید همواره آماده مبارزه با دشمن باشیم، چشمانمان را باز کنیم و مراقب نقشه‌ها و ترفندهای غربی‌ها علیه منافع ملی باشیم.
تا نگاه اروپا به آمریکاست، اوضاع تغییر نمی‌کند
آنا: موضع اروپایی‌ها را در حمایت یا دست‌کم سکوت در برابر مواضع آمریکا علیه ایران چگونه تحلیل می‌کنید؟
شیخ عطار: اروپایی‌ها در بعضی از مواضعشان می‌گویند تحریم‌های اعمال‌شده به‌وسیله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا را قبول ندارند و مخالف هستند، ولی در عمل هیچ کاری نکرده‌اند و فقط حرف می‌زنند. مسئولان و طرفهای ایرانی در مذاکرات هسته‌ای نیز این موضوع را به آن‌ها گوشزد کرده‌اند. بنابراین تا اروپا دست از پیروی بی‌قید و شرط از آمریکا برندارد، اوضاع همین است و تا وقتی آمریکا و غرب نگاهشان را به جمهوری اسلامی عوض نکنند، شرایط تغییر نخواهد کرد.
آنا: با توجه به اظهارنظر مقام‌های اروپایی و اعلام موضع رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان ادامه مذاکرات احیای برجام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اگر مذاکرات ادامه یابد شرایط متفاوت خواهد بود؟
شیخ عطار: ما در سال جاری دو سند بالادستی داریم؛ نخست، فرمایشات مقام معظم رهبری است که شروط بازگشت به برجام را به‌صراحت مشخص فرمودند. طبعاً تحریم‌ها باید رفع و طرفهای مقابل متعهد شوند مانند دوره ترامپ اقدامی خلاف توافق هسته‌ای انجام نشود که دولتی روی کار بیاید و نخواهد آن را اجرا کند.
سند بالادستی دوم، قانون مجلس شورای اسلامی است که در آن با جزئیات راهبرد جمهوری اسلامی ایران و ادامه سیاست‌های عزتمندانه ایران در مذاکرات مشخص شده است. اروپایی‌ها و آمریکا اصرار دارند دولت به این دو سند بالادستی توجه نکند. به‌عنوان نمونه آمریکا می‌گوید نمی‌توانند همه تحریم‌ها را لغو کنند یا می‌گویند تعهد نمی‌دهند، زیرا اگر بخواهند تعهد بدهند باید در کنگره تصویب شود و در این صورت باید هر چهار سال منتظر بازگشت تحریم‌ها باشیم.
با توجه به این دو سند، مذاکره‌کنندگان دولت دوازدهم در چند ماه اخیر و دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم خودشان را ملزم به اجرای آن می‌دانند. اجرای اسناد بالادستی پیام آشکاری برای غرب دارد و آن این است که آمریکا دست از زیاده‌خواهی‌هایش بردارد، اگر دست بردارد می‌توان برجام را به همان شکلی که امضا شد، ادامه داد.
انتهای پیام/۴۰۳۳/
انتهای پیام/