رونمایی حداد عادل از واژه جدید فرهنگستان/ زین پس به جای «بِرند» از «ویژَند» استفاده کنید!

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی مهمان برنامه زنده «سلام تهران» از شبکه پنج بود.

وی با اشاره به اینکه روز گذشته روز شعر و ادب پارسی بود، اظهار کرد: علت دغدغه مقام معظم رهبری برای زبان فارسی چندین عامل است تا زبان فارسی اهمیت پیدا کند. زبان فارسی در ایران هویت‌بخش و ستون ملت ماست، چه ایران امروز چه ایران بزرگ دیروز، صحبت از زبان فارسی بوده است، آواز و موسیقی و خوشنویسی با ادبیات همزاد بوده و ادبیات روی بال هنر پرواز می‌کند.

حداد عادل با اشاره به افسانه «آرش» یادآور شد: در این افسانه آمده که می‌خواستند مرز ایران زمین را تعیین کنند و در این راستا تیری بیفکنند هر جا به زمین نشست مرز همان‌جا خواهد بود، آرش با تمام توان تیر پرتاب کرد این تیر خیلی دور رفت، بعد دیدند آرش جان بر سر این کار سپرده تا ایران بزرگ‌تر شود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاکید کرد: من قصه آرش را نماد زبان فارسی دانسته و می‌گویم که زبان فارسی تا هر کجا رفته مرز فرهنگی ایران همان‌جا است (نماد مسلمانان در پکن زبان فارسی است).

عمری به قدمت تاریخ

وی اضافه کرد: زبان فارسی دری و جدید ۱۲۰۰ سال است در ایران عمومی شده و دربردارنده بخش مهمی از معارف اسلامی و ادبیات جهانی است، بیشتر از هزار سال پیش فردوسی شاهنامه را با بیش از ۵۵ هزار بیت سروده، این کتاب خواندنی و سراسر حکمت است.

وی تاکید کرد: هنوز در روستاها مردم شاهنامه حفظ می‌کنند، عوام در قهوه‌خانه پای نقل نقال می‌نشینند و لذت می‌برند، پژوهشگران در حال بحث هستند، هر داستانش عمق دارد. این تنها یکی از کتاب‌های ماست، مثنوی مولانا ۲۶ هزار و ۵۰۰ بیت دارد به‌غیر از چند هزار غزلیات شمس، با فطرت انسانی تطبیق دارد که به چند زبان دنیا ترجمه شدند.

حداد عادل با بیان اینکه ما چنین زبانی داریم، گفت: این زبان عامل ارتباط با پیشینیان ما و وسیله ارتباط با دیگران است، ولی دشمنان ایران به فکر تضعیف زبان فارسی و ایرانیان به فکر پاسداری از آن هستند. تا جایی که در تقویم کشور ۲۵ اردیبهشت و ۲۷ شهریور با نام روز پاسداشت زبان هنر نامگذاری شده است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: یکی از مسائل امروز زبان فارسی ورود کلمات خارجی است، در گذشته زبان محاوره یا شکسته رسم نبوده و ما به‌ندرت نسخه خطی داریم که به زبان کوچه و بازار نوشته شده باشند البته نسخه‌هایی داریم که به زبان محلی نوشته باشد، مثلا حافظ دو سه غزل به زبان شیرازی دارد.

درازآویز زینتی دروغ بود!

این مسئول با بیان اینکه ما کار واژه‌گزینی را برای مقابله با نفوذ الفاظ خارجی در زبان فارسی در فرهنگستان انجام می‌دهیم، اظهار کرد: فضای مجازی امروز در حال تغییر ذائقه مردم ایران در بحث زبان است، ما با معادل‌سازی به مقابله با این هجمه می‌پردازیم، در این راستا رسانه باید کمک کند تا مردم مطلع شوند.

وی اعلام کرد: واژه پیامک را فرهنگستان به‌جای sms پیشنهاد کرد اگر رسانه استفاده نمی‌کرد جا نمی‌افتاد، یا کلمه بالگرد به‌جای هلیکوپتر! هدف ما برای تعیین معادل رفتن سراغ واژه‌هایی است که رواج پیدا کرده، همچنین یکی از اصول ما کوتاه بودن معادل است.

حداد عادل اذعان داشت: اصل کم‌کوشی در زبان به این معناست که گوینده یا نویسنده تمایل طبیعی به این دارد که زحمت کمتری بکشد، مثل استفاده از کلمه «مرسی» که چون از «متشکرم» کوتاه‌تر است، مردم از آن بیشتر استفاده می‌کنند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به مواردی از هجمه‌هایی که به این موسسه وارد می‌شود، گفت: مثلا در خصوص «کراوات» گفتند ما معادلی با عنوان «درازآویز زینتی» تعیین کردیم و خواستند فرهنگستان را تخریب کنند، در حالی که از نظر ما این کلمه رواجی در دولت جمهوری اسلامی ایران ندارد که بخواهیم برایش معادل بیاوریم.

این مسئول با بیان اینکه چنانچه دشمنان چیزهایی بگویند که باعث خنده مردم شود، ما هم می‌خندیم، تاکید کرد: مسئولان باید سعه صدر داشته باشند چون در برخی موارد سیاست، شیطنت و خباثت وجود دارد.

بِرند من از تو، ویژند تو از من!

وی اضافه کرد: اگر مردم بدانند برای یافتن یک معادل چه فرایندی طی می‌شود نظرشان تغییر می‌کند. مثلا طی برگزاری جلسات خواستیم معادلی برای کلمه «برند» پیدا کنیم که طبق آخرین جمع‌بندی کلمه «ویژند» را پیشنهاد دادیم، حالا باید با تمرین و تکرار زیاد آن را جا بیندازیم.

حداد عادل عنوان کرد: واژه نو در فرهنگستان همچون کفش نو است، چند روزی پا را می‌زند ولی بعد جا می‌افتد. رسانه می‌تواند مقاومت لفظ نو را کم کند، نگاهمان این است که دولت سیزدهم با حضور آقای رئیسی به عنوان رئیس شورای عالی آموزش و پرورش خبرهای خوشی برای فرهنگیان داشته باشد.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ